มลพิษไหลตามน้ำ รู้ทัน ‘Runoff Pollution’ ก่อนแม่น้ำจะกลายเป็นพิษ

"มลพิษทางน้ำ"เป็นวิกฤตระดับโลกที่เพิ่มขึ้น โดยประมาณ 80% ของมลพิษในมหาสมุทรมาจากแหล่งบนบก รวมถึงการไหลบ่า ในขณะที่ปัญหาต่าง ๆ เช่น การปล่อยน้ําเสียมักเป็นพาดหัวข่าว มลพิษจากการไหลบ่า ซึ่งน้ําฝนจะชะล้างสิ่งปนเปื้อนจากถนน ฟาร์ม และอุตสาหกรรมลงสู่แม่น้ําและทะเลสาบ มีแนวโน้มที่จะได้รับความสนใจน้อยลง อย่างไรก็ตาม ภัยคุกคามที่มองเห็นได้น้อยกว่านี้ยังเป็นอันตรายต่อระบบนิเวศ สาธารณสุข และคุณภาพน้ำอีกด้วย

ที่นี่สํารวจแหล่งที่มาของมลพิษที่ ไหลบ่า (Runoff Pollution) โดยเน้นถึงโซลูชันที่เป็นนวัตกรรมที่ได้รับการพัฒนาเพื่อจัดการกับมัน ตั้งแต่การตรวจสอบน้ำขั้นสูงไปจนถึงการทําฟาร์มที่ยั่งยืน เทคโนโลยีใหม่ ๆ กําลังเสนอเส้นทางสู่ทางน้ําที่สะอาดและมีสุขภาพดีขึ้น

มลพิษจากการไหลบ่าคืออะไร?

มลพิษจากการไหลบ่าเกิดขึ้นเมื่อมลพิษจากถนนและการเกษตรถูกกวาดลงสู่ทางน้ําโดยฝนหรือหิมะละลายที่ไม่สามารถระบายลงสู่พื้นดินได้ น้ำมัน อนุภาคสึกหรอของยาง และฝุ่นเบรกที่ยานพาหนะทิ้งไว้บนถนน ปุ๋ยในฟาร์ม สารกําจัดศัตรูพืชและปุ๋ยคอก ตลอดจนเศษซากจากการก่อสร้างและโรงงานอุตสาหกรรม เป็นเพียงสารพิษบางส่วนที่น้ําฝนสามารถกักเก็บได้

และพวกเขาทั้งหมดลงเอยในแม่น้ำ ทะเลสาบ และแหล่งน้ําอื่น ๆ ผลกระทบนั้นรุนแรงเป็นพิเศษกับน้ำฝน เนื่องจากมวลน้ำที่เกี่ยวข้อง

น้ําไหลบ่ามีส่วนทําให้เกิดมลพิษทางน้ําอย่างไร

สารเคมีและสารอาหารที่ขนส่งโดยน้ำฝนเป็นอันตรายต่อระบบนิเวศทางน้ำ ทําลายสมดุลและส่งผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตในน้ํา ตามรายงานของ Smart Water บริษัทจัดการน้ำ ระบุว่าสารอาหารที่ไหลบ่าอาจทําให้สาหร่ายเติบโตมากเกินไปและสลายตัว ทําให้พืชและสัตว์ขาดออกซิเจนผ่านกระบวนการที่เรียกว่ายูโทรฟิเคชัน

นอกจากนี้ ดินที่ถูกกัดเซาะที่เกิดจากน้ําไหลบ่าสามารถบดบังน้ําและปิดกั้นแสงแดดได้ ในขณะที่ตะกอนสามารถก่อตัวขึ้นเพื่อทําลายแหล่งวางไข่หรือแหล่งให้อาหารสําหรับปลาและสัตว์น้ําอื่น ๆ ด้วยเหตุนี้ ที่อยู่อาศัยจึงเสื่อมโทรม นําไปสู่การลดลงของประชากรปลาและสิ่งมีชีวิตในน้ําอื่น ๆ

อย่างไรก็ตาม การไหลบ่ายังสามารถคุกคามมนุษย์และสัตว์ป่าที่ไม่ใช่สัตว์น้ําได้ โลหะหนัก เช่น ทองแดง สังกะสี และตะกั่ว สามารถสะสมในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ํา เข้าสู่ห่วงโซ่อาหารของเรา สารเคมีและแบคทีเรียสามารถปนเปื้อนน้ําดื่มได้ ในขณะที่สารตกค้างของยาต้านจุลชีพจากการใช้งานทางการเกษตรมีส่วนทําให้เกิดการดื้อยาต้านจุลชีพ (AMR) ซึ่งลดประสิทธิภาพของยาปฏิชีวนะในการรักษาการติดเชื้อ

จะป้องกันมลพิษจากการไหลบ่าได้อย่างไร

การป้องกันผลกระทบของการไหลบ่าเริ่มต้นด้วยการตรวจสอบอย่างต่อเนื่อง Fluidion  ของ World Economic Forum และ Aquapreneur Innovation Initiative ของ HCL Group ทําเช่นนั้น เครื่องวิเคราะห์คุณภาพน้ำใช้แพลตฟอร์มที่เปิดใช้งาน IoT พร้อมการรวมข้อมูลบนคลาวด์เพื่อให้ผลลัพธ์ที่รวดเร็วโดยตรงในภาคสนาม ขจัดความจําเป็นในการวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการและทําให้สามารถตรวจสอบได้ในพื้นที่ห่างไกลและพื้นที่ที่ไม่สามารถเข้าถึงได้ก่อนหน้านี้

กลไกสําคัญในการป้องกันผลกระทบของมลพิษจากการไหลบ่าคือการจัดการที่ดินอย่างมีความรับผิดชอบ Smart Water กล่าว ซึ่งรวมถึงมาตรการควบคุมการกัดเซาะ เช่น การหลีกเลี่ยงการเลี้ยงสัตว์มากเกินไป การใช้พืชพรรณและพืชคลุมดินตามแหล่งน้ํา และการสร้างกําแพงกันดิน

การลดการใช้สารเคมี รวมถึงปุ๋ยและยาฆ่าแมลง สามารถช่วยลดการมีส่วนร่วมต่อมลพิษที่ไหลบ่าได้ ได้พัฒนาอนุภาคขนาดเล็กที่ได้จากธรรมชาติที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของสารกําจัดศัตรูพืชและปุ๋ย ลดการใช้สารเคมีทางการเกษตรและการไหลบ่าที่เป็นอันตราย

ทําไมการฟื้นฟูน้ําจึงสําคัญ

นอกเหนือจากมาตรการที่กล่าวถึงแล้ว การฟื้นฟูและสร้างพื้นที่ชุ่มน้ําเป็นสิ่งจําเป็นสําหรับการควบคุมน้ำท่วมและการกรองมลพิษจากการไหลบ่า พื้นที่ชุ่มน้ําทําหน้าที่เป็นบัฟเฟอร์ตามธรรมชาติ ปรับปรุงคุณภาพน้ำและสนับสนุนความหลากหลายทางชีวภาพ ประเทศต่าง ๆ เช่น สหราชอาณาจักรยังใช้ประโยชน์จากค่าปรับที่เรียกเก็บจากบริษัทน้ําเพื่อสนับสนุนความพยายามในการปรับปรุงคุณภาพน้ำและจัดการกับมลพิษ

การใช้มาตรการเช่นนี้สามารถสร้างความก้าวหน้าอย่างมากในการต่อสู้กับมลพิษจากการไหลบ่าและปกป้องทรัพยากรน้ำของเราสําหรับคนรุ่นอนาคต ความพยายามเหล่านี้ไม่เพียงแต่ปกป้องระบบนิเวศเท่านั้น แต่ยังช่วยให้แน่ใจว่าน้ำสะอาดและมีสุขภาพดีขึ้นสําหรับชุมชนทั่วโลกอีกด้วย ตามที่ชุมชน Water Futures ของ Forum เน้นย้ำการแก้ไขปัญหามลพิษทางน้ำเป็นกุญแจสําคัญในการบรรลุการพัฒนาที่ยั่งยืนและสร้างชุมชนที่ยืดหยุ่นทั่วโลก