สนทนาภาษาธุรกิจกับ‘กงสุลเจดดาห์’ รู้เขา -รู้เราเข้าใจขุมทรัพย์เศรษฐกิจฮาลาล

เป้าหมายก็มีทั้ง คำตอบทางธุรกิจ คือ ผลกำไร หรือ คำตอบทางภาคมหาชน กล่าวคือ การกระชับระดับความสัมพันธ์ระหว่างกัน” ส่วนหนึ่งจากบทสนทนาที่ ร.ท.บรรพต อุชชิน กงสุลใหญ่ ณ เมืองเจดดาห์ ราชอาณาจักรซาอุดีอาระเบีย ที่จะมาไขข้อข้องใจ และขยายวิสัยทัศน์ โอกาสใหม่จากส่วนหนึ่งของเศรษฐกิจฮาลาล 

การทำความรู้จัก ตลาดซาอุดีอาราเบีย ซึ่งเป็นประเทศที่ถือเป็นพี่ใหญ่ในอาหรับ เป็นดินแดนศักดิ์สิทธิ กล่าวคือ สังคมมี รูปลักษณ์ของการใช้ชีวิต อย่างเคร่งครัด ผูกติดกับการปฎิบัติ ตน ตามลัทธิทางศาสนา อิสลาม ดังนั้น การจะ ทำการค้า การจะรู้จัก ตลาดซาอุฯ ได้ดี ก็คงหนีไม่พ้นที่ต้องเริ่มต้นรู้จักก่อนว่า ฮาลาล Halal คือ อะไร มีความสำคัญ อย่างไร

ฮาลาล เป็นคำภาษาอาหรับ หมายถึง สิ่งที่อนุมัติ หรือ สิ่งที่อนุญาต ตามหลักการของศาสนา อิสลาม หรือ ชะรีอะฮ์ Shariah ซึ่งคำตรงกันข้าม ของ ฮาลาล ก็คือ ฮารอม Haram หมายถึง สิ่งที่ต้องห้าม หรือ สิ่งที่ไม่ได้รับอนุญาต

อธิบายได้ง่าย ๆ เป็น อยู่ คือ ตามแบบ หลักการของ ฮาลาล ไม่ได้จำกัด อยู่แค่เรื่องอาหาร เท่านั้น แต่ คลุมหมด ของ การดำเนินชีวิตของชาวมุสลิม ทั้ง การกระทำ พฤติกรรม การติดต่อธุรกิจ การแต่งกาย ตลอดรวมไปถึง การบริโภค

ดังนั้น สิ่งที่ต้องห้าม หรือ ฮารอม ก็ คือ เนื้อสุกร รวมถึง ผลิตภัณฑ์จากสุกร เครื่องดื่มมึนเมา แอลกอฮอลก์ ที่สำคัญคือ เนื้อสัตว์ที่ไม่ได้ถูกเชือด ตามหลักการอิสลาม นอกจากนี้แล้ว การ ฮาลาล ยังรวมถึง กระบวนการที่ทำ ต้อง สะอาด ถูกสุขลักษณะ

คณะกรรมการกลางอิสลามแห่งประเทศไทย เป็นหน่วยงานหลัก ที่รับผิดชอบดูแลในเรื่องออก การให้การรับรอง เครื่องหมาย ฮาลาล ในประเทศไทย การรับรอง ฮาลาล จะคลุมตั้งแต่ผลิตภัณฑ์อาหาร และเครื่องดื่ม เครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์สมุนไพร ตลอดจน 

บริการต่าง ๆ โรงแรม ร้านอาหาร และการขนส่ง

      สำหรับทิศทาง การนำเข้าอาหาร ฮาลาล Halal จากที่เราได้รับทราบ พื้นฐานแล้ว ว่า ฮาลาล คืออะไรอย่างไร คำว่า อาหาร กินความกว้างมาก ไม่ว่าจะเป็นเนื้อสัตว์ ผัก ผลไม้ อาหารแปรรูป แนวทางในการนำเข้า อาหาร หรือ สินค้าที่บริโภค ได้ ตอบแบบกำปั้นทุบดิน ก็คือ ตลาด หรือ ความต้องการ เป็นอย่างไร

อย่างไรก็ตาม กระบวนการในการนำส่งอาหาร นำส่งสินค้าอาหาร จุดนี้ ที่จะกลายเป็น non tariff barrier อุปสรรค สำคัญที่เราอาจไม่ได้คำนึง คือ การขนส่งที่ผู้ประกอบการ หรือผู้ส่งออกเอง ต้องสามารถมั่นใจว่า สินค้าเรา จะไปถึงที่หมายปลายทางได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งรวมถึง กระบวนการ การบำรุงรักษา อาหาร ระยะเวลา ในการขนส่ง ซึ่ง ผนวก รวมมาจนถึงเรื่อง ราคามวลรวมของสินค้า ซึ่งเมื่อเคาะคำณวนออกมาแล้ว ต้องสามารถแข่งขัน ทางการตลาดได้ competitive price

นอกจากนี้แล้ว การแนะนำ ตัวสินค้า ที่เราจะส่งไปนั้น เป็นอย่างไร ต้องเน้นว่า เป็นหนึ่งในขั้นตอนของแผนทางการตลาด ตัวอย่างล่าสุด ที่ได้มีการนำ ทุเรียนสด เข้ามาให้ ชาวซาอุ ที่ไม่เคยสัมผัส ทุเรียน ได้ลองชิม ผลปรากฏว่า กว่าครึ่งของ ชาวซาอุ ที่เข้ามาชิม ไม่เคย ได้ลองชิม รสชาติทุเรียน มาก่อน หลังจากชิม แล้ว แทบ ทุกคน ตอบตรงกัน ว่า ไม่ได้ มีกลิ่นเหม็น รุนแรง ตามความเข้าใจที่ได้รับมา  ดังนั้น ก็พอจะสรุปได้อย่างสั้น ๆ ว่า ก่อนจะโปรโมท สินค้า ใด ต้องให้เค้ารู้จัก พื้นฐาน มูลฐาน ของสินค้านั้น ๆ ก่อนนั่นคือการ ให้ลองชิม

ในส่วนภาคธุรกิจท่องเที่ยว ตัวนี้ แทบจะพูดได้ ว่า คนซาอุ ให้ใจกับการท่องเที่ยวไทย อย่างล้นพ้น อาจเป็นเพราะสภาพอากาศในซาอุ ที่ร้อนกว่าปีละ ห้าหกเดือน ถึงแม้จะมี วิว ทะเล แสงแดด ที่จ้า แต่ ธรรมชาติ ต้องการ การผสมผสาน ต้องมีความสมดุล ซึ่งประเทศไทย ที่ตอบโจทย์สิ่งเหล่านี้ เพราะไม่เพียงแต่ ค่าครองชีพ  ความสามารถทำอะไรได้ตามอำเภอใจมากกว่าดินแดนแห่งกฎศาสนาแล้ว hospitality ซึ่ง ยิ้มสยาม หรือ การให้การต้อนรับอย่างอบอุ่นใจ เป็นหนึ่งในเครื่องมือซึ่ง ติดตัวคนไทยมาแบบไม่ต้องสอน แต่ตระหนักรู้ได้

ภาครัฐไทย ต้องอย่าผลักดันการท่องเที่ยวแบบ ‘ท่องเป็นสูตรเดียว’ ใช้กับทุกประเทศ แต่ต้องต้องมองรูปลักษณ์ ชาติที่เราจะนำเสนอ ขายของต้องมองต่าง 

“กรณี ของ ซาอุฯ นี้ เขาไม่เคยย้ำการลงทุน นอกประเทศของตนแต่ไทย เจอใคร ก็ชวนให้เขามาลงทุนมันอย่างเดียว เราแพ้ ตั้งแต่ ก้าวแรก ของการสร้างสัมพันธ์ แล้ว”

คงขอใช้พื้นที่ตรงนี้ นำเรียนเพื่อฉายภาพให้ ท่านผู้อ่านได้ มีพื้นฐานในชั้นต้น ก่อน ทั้งนี้จะขอใช้โอกาส ต่อๆ ไป ในการเผยแพร่ ข้อมูล ตามที่ มีประสบการณ์ รับรู้ รับทราบ นำมาแลกเปลี่ยน รวมถึง รับคำแนะนำ ต่อๆ ไป