รัสเซียถล่มยูเครน ศึกใหญ่ที่ไม่ควรเกิด | เรือรบ เมืองมั่น

พฤติกรรมดังกล่าวของรัสเซียถูกมองจากหลายฝ่ายว่า นี่คือความเสี่ยงสูงสุดที่จะเกิดสงครามที่รุนแรงที่สุดในยุโรปนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สองมาเชียว แต่เมื่อพิจารณาให้ดีว่าโอกาสเกิดสงครามจริง ๆ ในเดือนกุมภาพันธ์ยังมีน้อยมาก 
     เพราะทุกฝ่ายได้ประโยชน์กันทั้งหมดจากการเกทับบลั๊ฟแหลกในเวลานี้  ยกเว้นยูเครนชาติเดียวที่ต้องเครียดด้วยเศรษฐกิจซวดเซเพราะข่าวลือสงคราม  

ถึงตอนนี้ยังไม่มีการกำหนดวันเวลาที่แน่ชัดในการจูงยูเครนเข้านาโต้  ยังไม่มีการส่งทหารฝั่งสัมพันธมิตรในจำนวนที่เหมาะสมเข้าช่วยรัฐบาลเคียฟ  การเจรจาทางการทูตก็ยังดำเนินต่อ   อย่างไรก็ตาม สถานการณ์ทุกอย่างก็มีเงื่อนเวลาของมัน
    จุดมุ่งหมายทางยุทธศาสตร์ที่แท้จริงของรัสเซียนั้น ชัดเจนว่าจะไม่ยอมให้รัฐบริวารทั้งหลายกลายเป็นสมุนของชาติตะวันตกอีกแล้ว  นับตั้งแต่โซเวียตล่มสลายมีอดีตพันธมิตร Warsaw Pact ที่เคยตั้งประจันหน้ากับยุโรปตะวันตกเข้าร่วมเป็นพวกเดียวกันกับนาโต้ถึง 10 รัฐ  รัสเซียที่อ่อนแอสมัย Boris Yeltsin และ Vladimir Putin ตอนต้นต้องยอมตาปริบ ๆ  ทำได้แต่เพียงกระตุ้นสงครามตัวแทนให้เกิดการสร้างรัฐกันชนในยูเครนตะวันออกบ้าง  จอร์เจียบ้างก็แค่นั้น
     ครั้นจะให้รัสเซียเลิกนโยบายเป็นปรปักษ์ต่อยุโรปตะวันตกก็ทำไม่ได้ เพราะการปกครองในเครมลินยังเป็นสีเทา ไม่ยึดมั่นมาตรฐานคุณค่ายึดถือของพวกแอตแลนติคเหนือหลายประการ  เอาแค่ลอบสังหารศัตรูการเมืองถึงอังกฤษบ้าง เยอรมนีบ้างก็ไม่ไหวแล้ว  
    ปัจจุบันปูตินอยู่มานาน ทรงอำนาจแข็งแกร่งขึ้นก็จริง แต่กระแสต่อต้านภายในรัสเซียก็หนักขึ้น สังเกตจากจำนวนผู้สนับสนุน Alexei Navalny ดังนั้นสิ่งที่ปูตินกำลังทำอยู่ก็อาจเป็น swan song แบบมิ้นอ่องไหล่ กำลังทำอยู่ก็ได้

แต่จุดมุ่งหมายทางยุทธการของรัสเซียนั้นไม่จำเป็นต้องรบชนะยูเครน เพราะต่อให้ชนะไปรัสเซียก็ต้องจ่ายคืนด้วยราคาแพงจริง ๆ อย่างที่ชาติตะวันตกว่า  งานนี้จึงเหมือนเล่นโป๊กเกอร์ ปูตินตีไพ่ไล่ขู่ให้สหรัฐ ฯ และยุโรปหมอบ  ชาติตะวันตกก็เหมือนจะรู้ว่ารัสเซียคงยังไม่กล้าบุกยูเครนจริง ๆ จึงยังไม่ยอมแพ้ กรรโชกหมีขาวกลับไป

รัสเซียยังมีกลยุทธให้เล่นหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นโจมตีทางไซเบอร์  ก่อสงครามตัวแทน  หรือการบีบบังคับด้วยท่อก๊าซ (ประเด็นหลังนี้ เล่นชาติยุโรปถึงกับเสียงแตก) เอาแค่ปฏิบัติการข่าวสารออกข่าวป่วนยังงี้ กลุ่มคนที่โปรรัสเซียในยูเครนซึ่งก็มีจำนวนไม่น้อย ก็ชักจะไม่อยากให้รัฐบาลเคียฟเล่นบทกร้าวกับรัฐบาลมอสโกมากไปแล้ว ไม่แน่ว่าการบ่อนทำลายแบบนี้อาจล้มรัฐบาล Volodymyr Zelenski ได้ในอีกไม่นาน   
    ชาติตะวันตกนั้นจนถึงตอนนี้ก็ดีแต่พูด โดยเฉพาะสหรัฐ ฯ ที่ขอบหน้าพื้นที่การรบอยู่ใกล้จากบ้านของตนเองมาก นั้นดูเหมือนจะกระชุ่นให้ชาติยุโรปพร้อมรับสงครามที่รัสเซียจะบุกแน่  แต่การเตรียมความพร้อมของสหรัฐ ฯ ยังดูเหมือนชักช้า ไม่ได้เร่งรีบระดมพลใหญ่เหมือนสมัยช่วยปกป้องยุโรปในยุคสงครามโลกและสงครามเย็น การช่วยเหลือด้านอาวุธเล็กน้อยนั้นเป็นแค่ในเชิงสัญลักษณ์ 
    ถ้าสงครามเกิดขึ้นวันนี้หรือเดือนนี้ รับรองว่าไม่มีใครช่วยยูเครนได้นอกจากทหารยูเครนเอง ชาติที่มีพรมแดนติดกับยุโรปอื่น ๆก็เช่นกัน แค่เกณฑ์พลป้องกันคลื่นผู้อพยพข้ามพรมแดนเท่านั้นล่ะมั้ง  นาโต้ที่ทำเสียงขึงขังว่าจะรับใครเข้าเป็นสมาชิกนั้นเป็นเรื่องภายในของตน ใครจะแทรกแซงมิได้ ในความเป็นจริงก็ยังไม่มีการประชุมลงมติว่าจะรับรองยูเครนหรือไม่
    รัฐบาลเคียฟก็รู้ดีในสถานการณ์ว่า พันธมิตรตะวันตกที่หวังฝากผีฝากไข้นั้นคงช่วยอะไรไม่ได้มาก แถมยังปล่อยข่าวศึกเสียใหญ่โตจนกระทบต่อเศรษฐกิจของตน  ดังนั้นจึงยังคงต้องหาทางเจรจาผ่อนปรนกับรัสเซียต่อไป เสียไครเมียไปแล้วและก็คงเสียดอนบาสต่อไป แต่ก็ยังดีกว่าโดนกลืนทั้งประเทศ ถ้าต้องรบก็ต้องรบและหวังว่าจะพอตัดเส้นทางส่งกำลังบำรุงของกองทัพรัสเซียไม่ให้เข้าถึงและยึดครองกรุงเคียฟได้
         แต่สถานการณ์ที่เขม็งตึงสุดขีดนี้ก็จะต้องมีการเปลี่ยนแปลง  เหมือนโป๊กเกอร์ที่สุดท้ายต้องมีการขอดูรู้แพ้ชนะ  ในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้าปูตินอาจทนเสียหน้าไม่ได้ เปิดศึกแบบจำกัดพื้นที่ก่อน  หรือนาโต้ที่จะมีการประชุมใหญ่เดือนมิถุนายน ถ้ายังไม่กล้าประกาศรับรองสมาชิกภาพยูเครนก็ถือว่าเกมนี้ขอหมอบ  นับว่าเป็นไปตามประสงค์ขั้นต้นของรัฐบาลมอสโคว์  
    จะออกรูปแบบไหนก็ตาม เราคงไม่มีโอกาสได้เห็นสงครามขนาดใหญ่นาโต้กับรัสเซียรบกัน  เพราะไม่มีฝ่ายใดพร้อมสำหรับการยุทธแบบเด็ดขาด  

ฉากต่อไปก็คือการเปลี่ยนแปลงในยูเครนเอง และถ้ารัสเซียเป็นรอง เราก็อาจเห็นการล่มสลายของระบอบปูตินก็เป็นได้ หรือถ้าถึงทีเด็ดทีขาด ยุโรปก็อาจไม่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกับสหรัฐ ฯ ในด้านความมั่นคงอีกต่อไป.

คอลัมน์ : มองมุมยุทธศาสตร์ 
เรือรบ เมืองมั่น 
นักวิเคราะห์ข่าวกรอง