‘Advantech’ หนุนไทยเข้าห่วงโซ่อุปทาน ‘แรร์เอิร์ธ’ แนะวางแผนรับผลกระทบสิ่งแวดล้อม

จากกรณีที่ประเทศไทยได้ลงนามบันทึกความเข้าใจ (MOU) ว่าด้วยแร่หายาก (Rare Earth) กับสหรัฐที่ประเทศมาเลเซีย เมื่อช่วงปลายเดือนต.ค.ที่ผ่านมา โดยการลงนามดังกล่าวได้รับการจับตามองจากหลายฝ่ายทั้งใน และต่างประเทศเนื่องจากเกิดขึ้นในห้วงเวลาที่มหาอำนาจทั้งสหรัฐ และจีนเพิ่มการแข่งขัน และกีดกันการค้า โดยเรื่องแร่หายากเป็นประเด็นหนึ่งที่เป็นเครื่องมือในการกีดกันทางการค้าที่จีนมีการเพิ่มความเข้มงวดในการส่งออกแร่หายาก ขณะที่สหรัฐมีความพยายามมากขึ้นในการสร้างห่วงโซ่อุปทานแร่หายากของตัวเองหลังจากก่อนหน้านี้จีนครอบครองส่วนแบ่งของแร่หายากมากถึง 90%

นาย Matrix Choong ผู้จัดการทั่วไป บริษัท แอดวานซ์เทค คอร์ปอเรชั่น (ประเทศไทย) จำกัด (Advantech Corporation (Thailand) Co., Ltd.) ให้ความเห็นในเรื่องนี้กับ “กรุงเทพธุรกิจ” ว่าแร่หายาก หรือ “แรร์เอิร์ธ” ถือเป็นวัสดุหลักที่จำเป็นต่อการผลิตเทคโนโลยีขั้นสูงในหลากหลายอุตสาหกรรม        

ปัจจุบันมีการใช้ในการผลิตที่แพร่หลายทั้งรถยนต์ไฟฟ้า (EV) และยุทโธปกรณ์ทางทหาร โดยปัจจุบันจีนยังคงเป็นผู้ครองสัดส่วนการผลิตแร่หายากมากถึงประมาณ 90% อีกทั้งยังมีโรงงานขนาดใหญ่ และเทคนิคการแปรรูปแร่ที่มีประสิทธิภาพ ทำให้ประเทศอื่นต้องพึ่งพาการนำเข้าวัตถุดิบที่ผ่านการแปรรูปจากจีนเป็นจำนวนมาก

ตัวอย่างสำคัญคือ แม่เหล็กกำลังสูงซึ่งเป็นส่วนประกอบหลักของมอเตอร์ และเรดาร์หลายชนิด หากสหรัฐไม่สามารถนำเข้าแร่แปรรูปจากจีนได้ตามปกติ ก็อาจเกิดภาวะขาดแคลน ส่งผลให้การผลิตต้องชะลอหรือเลื่อนการส่งมอบสินค้าออกไปได้

จากสถานการณ์ดังกล่าวทำให้สหรัฐ ตระหนักถึงความเสี่ยงจากการพึ่งพาจีน และเริ่มมองหาประเทศผู้ผลิตรายใหม่รวมถึงต้องการขยายการลงทุนในประเทศที่มีศักยภาพด้านแร่หายากอย่างต่อเนื่อง

นาย Matrix กล่าวว่า สำหรับความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐ และไทยในประเด็นนี้ มีทั้งโอกาส และความท้าทาย โดยโอกาสในเรื่องนี้คือ หากประเทศไทยสามารถยกระดับส่วนร่วมในห่วงโซ่อุปทานได้ก็จะเป็นการยกระดับการผลิตในประเทศ จากเดิมที่มักอยู่ในช่วงต้น เช่น ภาคการเกษตร หรือขั้นสุดท้ายของกระบวนการผลิตเซมิคอนดักเตอร์ แร่หายากเป็นห่วงโซ่อุตสาหกรรมที่เปิดโอกาสให้ไทยก้าวเข้าสู่กระบวนการผลิตที่มีเทคโนโลยีสูงขึ้น ซึ่งเทคโนโลยีเหล่านี้จะถ่ายทอดมาจากสหรัฐให้กับประเทศไทยโดยหากไทยเป็นหนึ่งในประเทศหลักที่ได้รับการลงทุน ก็ถือเป็นผลดีต่อเศรษฐกิจของประเทศในอนาคต

อย่างไรก็ตาม ประเด็นด้านสิ่งแวดล้อมเป็นความเสี่ยงสำคัญในส่วนของการผลิตแรร์เอิร์ธ เนื่องจากกระบวนการสกัดแร่แรร์เอิร์ธจำเป็นต้องใช้สารเคมีจำนวนมาก ซึ่งอาจก่อให้เกิดสารตกค้างในดิน และแหล่งน้ำ

“กระบวนการสกัดแร่แรร์เอิร์ธมีการใช้สารเคมีจำนวนมาก หากไทยไม่มีมาตรการกำกับดูแลที่เข้มงวด อาจเกิดผลกระทบต่อพื้นที่ชุมชน และสิ่งแวดล้อมในระยะยาว ส่งผลถึงคนรุ่นถัดไปได้ ดังนั้น แม้ประเทศไทยจะมีโอกาสเข้าร่วมในห่วงโซ่อุปทานระดับสูง และได้รับประโยชน์ทางเศรษฐกิจ แต่ก็ต้องแลกมากับความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อมที่จำเป็นต้องบริหารจัดการอย่างรอบคอบ และจริงจัง” ผู้จัดการทั่วไปของ Advantech ประเทศไทย กล่าว

พิสูจน์อักษร....สุรีย์  ศิลาวงษ์