สนค.เผย 3 ธุรกิจบริการสุดปัง "ซอฟต์แวร์-ดิจิทัล-ผลิตคอนเทนด์”

"ธุรกิจบริการซอฟต์แวร์และดิจิทัล"ของไทยเป็นธุรกิจบริการที่มีศักยภาพสูงและสามารถสร้างมูลค่าให้กับเศรษฐกิจไทยได้เป็นอย่างมาก อย่างไรก็ตาม แม้ธุรกิจดังกล่าวจะสามารถก่อให้เกิดการกระตุ้นเศรษฐกิจและสร้างงานใหม่ รวมทั้งขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัลและรองรับเศรษฐกิจดิจิทัล แต่สัดส่วนต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ(GDP) จำนวนนิติบุคคลและจำนวนแรงงานในธุรกิจดังกล่าวยังมีไม่มาก

สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.)  กระทรวงพาณิชย์ ได้จัดทำรายงานการศึกษาและข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย เรื่อง ปลดล็อกโอกาสเติบโตธุรกิจบริการซอฟต์แวร์และดิจิทัลไทย พบว่า ปัจจุบันโลกเข้าสู่ยุคดิจิทัลและบริการแห่งอนาคต ทั้งการใช้ปัญญาประดิษฐ์ ซอฟต์แวร์และแพลตฟอร์มออนไลน์ต่างๆ เป็นเครื่องมือธุรกิจ ซึ่งธุรกิจบริการซอฟต์แวร์และดิจิทัล เป็นธุรกิจที่มีแนวโน้มเติบโตสูง อีกทั้งธุรกิจบริการซอฟต์แวร์และดิจิทัลของไทยมีศักยภาพในการแข่งขัน จึงเป็นโอกาสที่ไทยจะให้ความสำคัญและส่งเสริมธุรกิจดังกล่าวให้เป็นหนึ่งในธุรกิจขับเคลื่อนภาคบริการของประเทศ

ข้อมูลจาก Gartner บริษัทวิจัยและให้คำปรึกษาชั้นนำของโลก รายงานว่า ในปี 2566 มูลค่าการใช้จ่ายด้านธุรกิจบริการที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีสารสนเทศและคอมพิวเตอร์ (IT Service) ของโลก มีการเติบโต 3.8 %  จากปีก่อนหน้า คิดเป็นมูลค่ารวม 4.9 ล้านล้านดอลลาร์ และในปี 2567 คาดว่าการใช้จ่ายเกี่ยวกับ IT Service ของโลก จะมีมูลค่าถึง 5.3 ล้านล้านดอลลาร์เพิ่มขึ้น 7.5  % จากปีก่อนหน้า

โดยข้อมูลจาก Trademap พบว่า การค้าบริการระหว่างประเทศของโลก สาขาบริการโทรคมนาคม คอมพิวเตอร์ และสารสนเทศ (telecommunications, computer, and information services) แนวโน้มเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วงปี 2562-2565 โดยในปี 2565 มีมูลค่า 1.43 ล้านล้านดอลลาร์ ขยายตัว 2.43  % เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า คิดเป็นสัดส่วน 10.98% ของการค้าบริการทั้งหมดของโลก สะท้อนให้เห็นว่า ธุรกิจบริการซอฟต์แวร์และดิจิทัลเป็นส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนตลาดดิจิทัลโลก

ในยุคที่การใช้แพลตฟอร์มออนไลน์และการใช้บริการดิจิทัลสามารถสร้างมูลค่าให้กับธุรกิจอย่างมหาศาล อีกทั้งยังสามารถขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ ประเทศไทยได้พยายามผลักดันเศรษฐกิจดิจิทัลมาโดยตลอด

ข้อมูลจากสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล พบว่า ธุรกิจบริการซอฟต์แวร์และดิจิทัลของไทยมีการขยายตัวอย่างต่อเนื่อง โดยในปี 2566 ธุรกิจบริการซอฟต์แวร์และดิจิทัลไทยมีมูลค่า 567,057 ล้านบาท ขยายตัวจากปีก่อนหน้า 9.79 % และในปี 2566 GDP ในสาขาบริการข้อมูลข่าวสารและการสื่อสาร (Information and Communication) มีสัดส่วน 2.82 % ของ GDP ทั้งหมดของไทย และคิดเป็น 4.63  % ของ GDP ภาคบริการของไทย

“พูนพงษ์ นัยนาภากรณ์” ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) เปิดเผยว่า จากการวิเคราะห์ข้อมูลนิติบุคคลไทยของสนค. พบว่า ในปี 2566  มี 3 กลุ่มธุรกิจที่น่าจับตาและเป็นโอกาสของไทย ได้แก่

1. กลุ่มธุรกิจซอฟต์แวร์และบริการซอฟต์แวร์ มีมูลค่า 215,191 ล้านบาท ในปี 2566 และเป็นธุรกิจที่ขยายตัวสูงสุดในกลุ่มธุรกิจบริการซอฟต์แวร์และดิจิทัล โดยขยายตัวจากปีก่อนหน้า 12.80 %  มีอัตรารายได้เฉลี่ยเพิ่มขึ้นมากที่สุดใน 5 ปีที่ผ่านมา (ปี 2562 – 2566) ที่  14.75 %  และมีผลกำไรในทุกภูมิภาค มีจำนวนนิติบุคคลที่ดำเนินกิจการอยู่ 7,877 ราย

อีกทั้งคาดว่าอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์และบริการซอฟต์แวร์ของโลกจะเติบโตได้อีกมากในปี 2567-2569 โดยตัวอย่างธุรกิจที่มีรายได้มากที่สุด เช่น  การจัดทำโปรแกรมคอมพิวเตอร์ตามวัตถุประสงค์ของผู้ใช้ (ยกเว้นโปรแกรมเว็บเพจและเครือข่าย) การจัดทำซอฟต์แวร์สำเร็จรูป (ยกเว้นซอฟต์แวร์เกมสำเร็จรูป) และ  การจัดทำโปรแกรมเว็บเพจและเครือข่ายตามวัตถุประสงค์ของผู้ใช้ เป็นต้น

2. กลุ่มธุรกิจบริการดิจิทัล มีมูลค่า 307,630 ล้านบาท ในปี 2566 ขยายตัวจากปีก่อนหน้า 9.28 % มีการขยายตัวของรายได้เฉลี่ยที่  0.04%  มีจำนวนนิติบุคคลที่ดำเนินกิจการอยู่ 19,235 ราย  ซึ่งธุรกิจที่มีศักยภาพเมื่อพิจารณาจากจำนวนนิติบุคคลและรายได้รวมที่มาก ได้แก่  การขายปลีกทางอินเทอร์เน็ต (การบริการเทคโนโลยีสารสนเทศและคอมพิวเตอร์อื่นๆ การบริการเป็นตลาดกลางในการซื้อขายสินค้า/บริการโดยวิธีใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์ผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต และ  ธนาคารและประกันภัย เป็นต้น

3. กลุ่มธุรกิจดิจิทัลคอนเทนต์ มีมูลค่า 44,236 ล้านบาท ในปี 2566 ขยายตัวจากปีก่อนหน้า 0.01  %เป็นธุรกิจอีกหนึ่งกลุ่มที่น่าจับตามอง เนื่องจากสามารถเข้าถึงผู้บริโภคได้สะดวกและรวดเร็ว ธุรกิจกลุ่มนี้มีจำนวนนิติบุคคลที่ดำเนินกิจการอยู่ 6,370 ราย และมีรายได้รวมในปี 2566 อยู่ที่ 1.09 แสนล้านบาท โดยธุรกิจที่น่าสนใจและผลักดันเนื่องจากมีรายได้รวมสูงสุด 3 อันดับแรก ได้แก่  การผลิตรายการโทรทัศน์  การขายปลีกเครื่องเล่นวีดิโอเกมและซอฟต์แวร์สำเร็จรูป และ ( การผลิตภาพยนตร์และวีดิทัศน์)

อย่างไรก็ตามแม้ธุรกิจบริการซอฟต์แวร์และดิจิทัลจะมีแนวโน้มเติบโตอย่างต่อเนื่อง แต่ธุรกิจบริการซอฟต์แวร์และดิจิทัลของไทยก็ยังพบกับความท้าทายอีกหลายประการ อาทิ การเป็นเจ้าของสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาของผู้ประกอบการไทย รวมถึงข้อจำกัดด้านเงินทุนของผู้ประกอบการรายย่อย ดังนั้น เพื่อส่งเสริมและเพิ่มขีดความสามารถของธุรกิจบริการซอฟต์แวร์และดิจิทัลไทย ทางสนค.ได้มีข้อเสนอแนะ ใน 4 ด้าน คือ

 1. วางรากฐานนวัตกรรม อาทิ พัฒนา Digital Park Thailand และพัฒนาความเร็วและเซิร์ฟเวอร์อินเทอร์เน็ตที่ปลอดภัย 2. ทุนหนุนเทคโนโลยี อาทิ เพิ่มมาตรการเข้าถึงแหล่งเงินทุนสำหรับผู้ประกอบการดิจิทัล

3. เสริม IP ดิจิทัล อาทิ เพิ่มมาตรการป้องกันการละเมิดลิขสิทธิ์ และสนับสนุนการเป็นเจ้าของทรัพย์สินทางปัญญาของผู้ประกอบการไทย

4. ขยายเป้าการค้าการลงทุน ผลักดันไทยเป็นศูนย์กลางการลงทุนด้านดิจิทัลของอาเซียน เพื่อเพิ่มรายได้และโอกาสในการขยายธุรกิจบริการไทยให้เป็นอีกหนึ่งเสาหลัก