สำนักงานสลากฯ องค์กรตกยุคโลกดิจิทัล

ลอตเตอรี่หรือสลากกินแบ่งรัฐบาลมีวิวัฒนาการในไทยมามากกว่า 100 ปี โดยในปี 2417 โดยมีการออกลอตเตอรี่เป็นครั้งแรกในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังจากนั้นมีการออกลอตเตอรี่เป็นครั้งคราว เช่น ลอตเตอรี่บำรุงเสือป่าอาสาสมัคร จนกระทั่งหลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง รัฐบาลคณะราษฎรได้ออกลอตเตอรี่รัฐบาลในปี 2476 เพื่อนำรายได้มาบำรุงการศึกษาและสาธารณสุข โดยรัฐบาลมอบให้กรมสรรพสามิตดำเนินการ

ในช่วงดังกล่าวนอกจากสลากกินแบ่งรัฐบาลแล้วยังมีสลากบำรุงเทศบาลของกระทรวงมหาดไทยที่พิมพ์ออกมาเดือนละ 500,000 ฉบับ ทำให้รัฐบาลได้ประกาศจัดตั้งสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลเพื่อดูแลการออกลอตเตอรี่ทั้งหมดในปี 2482 และดำเนินการขายลอตเตอรี่ต่อเนื่องมาถึงปัจจุบันจนมาถึงยุคที่มีข้อเสนอการทำสลากออนไลน์ ซึ่งในต่างประเทศมีการดำเนินการมานานมากแล้ว แต่ในไทยติดปัญหาการจัดสรรลอตเตอรี่ให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้ง 5 เสือกองสลากและผู้ค้ารายย่อย ทำให้เพิ่งดำเนินการในช่วง 10 ปี เศษ ที่ผ่านมา 

สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลได้เปิดประมูลผู้ดำเนินการสลากออนไลน์และได้บริษัท ล็อกซเล่ย์ จีเทค เทคโนโลยี จำกัด ชนะประมูลวางโครงการหวยออนไลน์ในปี 2554 เพื่อออกสลากหวยออนไลน์ 6 ตัว แต่ท้ายที่สุดด้วยแรงกดดันของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในการรับจัดสรรลอตเตอรี่ทำให้สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลปฏิเสธการออกสลากออนไลน์ ถึงแม้รู้ดีว่าเป็นการผิดสัญญาและนำมาสู่การเสียค่าโง่ให้เอกชน 1,654 ล้านบาท ไม่รวมดอกเบี้ย ตามคำสั่งศาลปกครองปี 2564

การวางเฉยต่อเทคโนโลยีสร้างความเสียหายมหาศาลต่อสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ไม่เฉพาะกรณีล็อกซเลย์ แต่การเพิกเฉยเกิดขึ้นซ้ำเมื่อเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทผ่านสมาร์ทโฟนที่อยู่ในมือคนไทยเกือบทุกคน จึงเกิดช่องว่างที่บริษัทเอกชนสร้างแพลตฟอร์มขึ้นมาเพื่อจำหน่ายลอตเตอรี่ฉบับกระดาษผ่านออนไลน์ ถ้าตัดประเด็นข้อกฎหมายและประเด็นการฟอกเงินออกไปถือเป็นแพลตฟอร์มที่สอดคล้องกับโลกยุคปัจจุบันที่การซื้อสินค้าหรือการทำธุกรรมการเงินทำได้ทุกที่ทุกเวลา

ถ้าในช่วง 10 กว่าปี ที่ผ่านมา สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลไม่ทำตัวเป็นองค์กรตกยุคโลกเทคโนโลยีปัญหาที่เกิดขึ้นทุกวันนี้คงไม่มี โดยเฉพาะการไล่จับแพลตฟอร์มออนไลน์ อย่างน้อยเห็นได้จากการที่สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลนำร่องขายลอตเตอรี่ออนไลน์ผ่านแอปเป๋าตังเมื่อปี 2565 ประชาชนตอบรับดีเพราะซื้อได้ในราคา 80 บาท และขึ้นเงินได้ทันที แล้วทำไมไม่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลแก้ปัญหา ถึงแม้จะอ้างผลกระทบผู้ค้ารายย่อย แต่เรื่องนี้เทคโนโลยีช่วยได้ถ้าสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลไม่ทำตัวเป็นองค์กรตกยุค