ว่าด้วยเรื่องอำนาจ"อำนาจ" คืออะไร

ว่าด้วยเรื่องอำนาจ"อำนาจ" คืออะไร

มุมมองของหลากหลายกูรู เมื่อดูความหมายของอำนาจในบริบทของการทำงาน ล้วนฟันธงไม่ต่างกัน

อาทิ อาจารย์ Ken Blanchard กูรูผู้โด่งดังด้านการบริหารจัดการและการสร้างผู้นำ ให้คำจำกัดความอำนาจว่า “ความสามารถในการโน้มนำผู้อื่น” “Ability to influence others”

อนึ่ง โดยทั่วไป เมื่อพูดถึง “อำนาจ” คนจำนวนไม่น้อยจะค่อยคิดเอนเอียงเฉียงไปทางลบ จบที่ว่าอำนาจ เป็นพลังที่ใช้กดดัน ควบคุม หรือข่มขู่ ดูน่ากลัว

กระนั้นก็ดี “อำนาจ” หากมองและใช้ในทางดี ย่อมมีคุณประโยชน์นานัปการ ไม่ว่าจะเป็นตัวเสริมพลังในการผลักดันให้งานเกิด เปิดทางเลือกใหม่ หรือใช้แก้ปัญหา เพื่อพาทีมสู่ความสำเร็จ เป็นต้น

ในมุมของอาจารย์ Ken Blanchard มืออาชีพทุกคน ไม่ว่าจะชอบ หรือตั้งใจหรือไม่ ก็หนีไม่พ้นกับการสร้างและสะสมอำนาจ

ตลอดจนต้องเตรียมใจถูกอำนาจบริหาร และ เตรียมพร้อมบริหารอำนาจ

บริหารดี อำนาจก็มีเพิ่มพูน

บริหารแย่ ก็แพ้ภัยตัวเอง

อาจารย์ Ken Blanchard ฟันธงว่า วิธีการเพิ่มอำนาจ หรือสร้างความสามารถในการโน้มนำคน ทำได้หลายวิธี เพราะอำนาจมีที่มาจากหลากแหล่ง แบ่งได้ 5 ประการ คือ

Position Power อำนาจที่มาจากตำแหน่งอย่างเป็นทางการ

แต่ละตำแหน่งล้วนมีบทบาท และอำนาจเฉพาะแต่ละงาน มากน้อยลดหลั่นกันไป ไม่ใช่เรื่องแปลก

อาทิ ตำแหน่งหัวหน้า ย่อมมีพลังเหนือทรัพยากร การตัดสินใจ ตลอดจนมีอำนาจในการบริหารลูกน้อง ให้ได้ทั้งคุณและโทษ ห้ามโกรธกัน

หากใช้อย่างสมดุล คุณก็เกิดกับทั้งตน คนรอบตัว และองค์กร

หากใช้ไม่พอดี อาทิ มีแล้วไม่ใช้ ใจไม่ถึง อำนาจที่มี อาจอันตรธานหายไป เพราะคนไม่ศรัทธา หรือมีเท่าไหร่ กระหน่ำใช้ เมื่อไหร่ๆ ก็หมด กดเขาได้ แต่คงไม่ตลอดไป

ผู้มีอำนาจ จึงต้องบริหารพลังอย่างระมัดระวัง ดังวาทะเด็ดที่เราได้ฟังจากผู้นำในวันนี้ คือ

“ยิ่งมีอำนาจ ยิ่งต้องทำตัวให้เล็กลง”

ท่านที่ถดท้อใจว่าชาตินี้ชาติไหน ฉันคงไม่ได้เป็นใหญ่เป็นโต อำนาจใดๆ ฉันคงไม่มี

อาจารย์ Ken Blanchard บอกว่า ช้าก่อน อย่าเพิ่งหมดหวัง เพราะพลังเรามาได้อีกหลายทาง

Task Power อำนาจตามงานและหน้าที่

คนตำแหน่งดูน้อย แต่ก็อาจมีอำนาจเหนือผู้ที่เป็นใหญ่ได้ ไม่ผิดกติกา

อาทิ เจ้าหน้าที่ตำแหน่ง รปภ. หากขอให้เราหยุดและเปิดกระเป๋าถือ เพื่อดูแลเรื่องความปลอดภัย คนส่วนใหญ่ก็ยินยอม พร้อมเปิด จะตำแหน่งโตมาจากไหน อย่างไรก็ต้องให้ความร่วมมือ

ขณะเดียวกัน แม้จะเป็นผู้บริหารระดับสูงเท่าใด อยู่ดีๆ ขอให้ลูกน้องเปิดกระเป๋าดู ลูกน้องอาจงง สงสัย และปฏิเสธได้ ว่ามันเรื่องอะไร พี่ไม่เห็นเกี่ยว

หรือ เลขาหน้าห้อง ดูจะเป็นน้องน้อย แต่เป็นคนคอยทำนัดจัดคิวให้ผู้บริหาร งานที่ทำเลยกลายเป็นมีอำนาจ มีสิทธิ์ขาดในบางเรื่อง เช่น ช่วยแทรกคิวให้พบหัวหน้าได้ พี่ป้าน้าอาที่มีตำแหน่งใหญ่กว่าน้องเลขา ย่อมให้ราคา ว่าน้องเราไม่ไก่กาทีเดียว

Expert Power อำนาจจากความเชี่ยวชาญ

ไม่ว่าใครจะตำแหน่งใหญ่มาจากไหน หรือ มีหน้าที่สำคัญอย่างไร ไปๆ มาๆ ก็ต้องพึ่งพาผู้รู้งาน ผู้ที่เชี่ยวชาญบางภารกิจเป็นพิเศษ

อาทิ น้องใหม่หน้าใส ไม่ได้เป็นหัวหน้าใคร แต่ใช้ Social Media คล่องแคล่ว ยาม Line แป่ว Facebook ล่ม ลุงป้าหัวหน้าน้อยใหญ่ ก็ต้องรุมให้น้องใหม่ช่วย

ไม่ว่าเราจะเชี่ยวชาญด้านใด เอาให้เก่ง เอาให้ช่ำชอง

เป็นที่พึ่งของใครๆ ได้เมื่อไหร่ เมื่อนั้นอำนาจมาเอง

Knowledge Power อำนาจจากความรู้

ยุคนี้เป็นยุคที่การเปลี่ยนแปลงมาแรงมาเร็ว ผู้ที่มีความรู้กว้าง ย่อมมองเห็นหนทางมากมาย เพราะสามารถโยงใยข้อมูลและความรู้ที่มี ถือว่ามีของดีเช่นกัน

หลายครั้ง แม้ไม่รู้ลึก ตอบคำถามไม่ได้ แต่รู้ว่าจะไปหาข้อมูลมาจากแหล่งใด ก็ใช้ได้พอเพียง

หรือ บางทีทำเองไม่เป็น แต่ก็รู้ว่าจะต้องไปเฟ้นหาใคร เพื่อให้ช่วยดำเนินการ ก็ทำให้งานเดินได้

ความรู้และข้อมูลที่มี จึงถือเป็นตัวคูณ เพิ่มพูนอำนาจ

Personal Power อำนาจจากพฤติกรรมส่วนตัว

คนที่พฤติกรรมน่านับถือ ไม่ว่าจะมีความโอบอ้อมอารี มีน้ำใจยามใครเดือดร้อน เป็นคนดี มีความยุติธรรมโปร่งใส ไม่ลำเอียง ตลอดจนเป็นผู้มีบารมี มีเพื่อนผองน้องพี่พร้อมตาม ยามมีปัญหา ก็พากันมาอุ้มชู ไม่นิ่งดูดาย

คนเช่นนี้ ย่อมมีพลังเต็มเปี่ยมที่จะโน้มนำคนด้วยตัวตนของเขา โดยไม่ต้องอาศัยเงาคนอื่น ทั้งยังไม่ต้องพึ่งพาตำแหน่งแห่งใดที่ใครหยิบยื่นให้ทั้งสิ้น

สรุปว่า มืออาชีพจะประสบความสำเร็จได้ ต้องมีอำนาจในการโน้มนำเพื่อทำงานให้บรรลุตามวัตถุประสงค์

อำนาจมาได้หลายแหล่ง ดังแบ่งข้างต้น คนทำงานจึงควรพินิจพิจารณาว่าเราเริ่มเพิ่ม และสั่งสมส่วนใดได้ เพราะในที่สุด ทุกจุดโยงใยกัน อาทิเป็นคนดี ย่อมมีคนพร้อมหนุนนำ ยิ่งสั่งสมความเชี่ยวชาญ ความสำเร็จย่อมมา ตำแหน่งที่แสวงหา ก็ตามมาได้ไม่ยาก

เมื่อมีตำแหน่งและอำนาจเพิ่ม ย่อมเติมพลังในการสร้างความสัมพันธ์และเครือข่าย เอาไว้สร้างงาน สร้างคุณความดีต่อไปได้ ไม่สิ้นสุด

จุดสุดท้าย ที่จะส่งให้อำนาจนั้นยืนยงหรือไม่ คือ ความตระหนักรู้ว่า

“With great power comes great responsibilities”

“อำนาจอันยิ่งใหญ่ มากับความรับผิดชอบอันยิ่งใหญ่”

พระเอกซูเปอร์ฮีโร่ สไปเดอร์แมน ประกาศไว้ค่ะ