เทคโนโลยีเปลี่ยน วิถีชีวิต “เจนเอ็กซ์”

ผมเป็นคนรุ่นต้นสุดของเจนเอ็กซ์ ห่างกับรุ่นเบบี้บูมเมอร์เพียงแค่หนึ่งปี บวกกับเรียนพาสชั้นทำให้ช่วงเรียนปริญญาตรีคณะวิศวกรรมศาสตร์ ที่มหาวิทยาลัยขอนแก่น เพื่อนส่วนใหญ่จึงเป็นคนรุ่นเบบี้บูมเมอร์ และก็มีวิถีชีวิตที่ห่างจากเทคโนโลยีอยู่มาก เพราะในยุคนั้นใช้ชอล์กกระดานดำ เครื่องพิมพ์ดีด ไม่มีมือถือ บางบ้านเท่านั้นที่มีโทรศัพท์ การติดต่อใช้จดหมายและโทรเลขเป็นหลัก

ช่วงที่ผมเรียนปริญญาตรี ไม่มีเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลให้ใช้ เรียนกับเครื่องเมนเฟรม เขียนโปรแกรมโดยการเจาะบัตร และเริ่มใช้อินเทอร์เน็ตครั้งแรกในปี 1993 ซึ่งช่วงนั้นศึกษาอยู่ในต่างประเทศ

คนเจนเอ็กซ์เช่นผมที่จบจากมหาวิทยาลัยในต่างจังหวัด ได้สัมผัสกับสังคมที่มีช่องว่างกับสังคมกรุงเทพฯ อย่างมาก และก็มีโอกาสได้ไปเรียนต่อ ได้เข้ามาทำงานในแวดวงเทคโนโลยี ประกอบกับเป็นคนที่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลและปรับพฤติกรรมตามคนเจนวาย ทำให้เห็นการเปลี่ยนแปลงของชีวิตตัวเองหลายอย่าง

ในยุคนั้นมีการส่งเงินทางธนาณัติ รับเงินที่ไปรษณีย์ ธนาคารในต่างจังหวัดมีอยู่สาขาเดียวและยังไม่มีตู้เอทีเอ็ม หากเปรียบเทียบกับทุกวันนี้เปลี่ยนแปลงไม่อย่างสิ้นเชิง ทุกวันนี้ชีวิตทางธุรกรรมการเงินของผมต้องปรับพฤติกรรมตามคนเจนวายหรือมิลเลนเนียลส์ไปแล้ว นอกจากจะใช้บัตรเครดิต ยังมีการจ่ายเงินผ่านมือถือหรือคอมพิวเตอร์หลากหลายทั้ง เพย์พาล, ทรูวอลเล็ต, แรบบิท ไลน์เพย์, ลาซาด้า วอลเล็ต และอีกสารพัดวิธีที่จะต้องเอาเงินไปฝากไว้ในกระเป๋าเงินดิจิทัล คนเจนเอ็กซ์อย่างผมใช้อินเทอร์เน็ต แบงก์กิ้ง มานานกว่า 15 ปี ธุรกรรมทางการเงินต่างๆ ทำผ่านออนไลน์ แม้แต่ซื้อกองทุน หุ้นผ่านมือถือ ใช้บริการฟินเทคต่างๆ ทั้ง Finnomena , WealthMagik

สมัยก่อนผมมีความสุขกับการหา อ่าน และสะสมหนังสือ แต่ชีวิตวันนี้ของคนเจนเอ็กซ์ถูกกลืนไปด้วยการเข้ามาของเทคโนโลยีดิจิทัล ผมไม่ได้ซื้อหนังสือพิมพ์เป็นเล่มมาสิบกว่าปี แต่ซื้อแบบสมาชิกออนไลน์เริ่มต้นตั้งแต่โพสต์ทูเดย์ มาเป็นอุ๊คบี (OokBee) จนล่าสุดซื้อกรุงเทพธุรกิจในรูปแบบของไฟล์พีดีเอฟ เทคโนโลยีเปลี่ยนพฤติกรรมของคนไปอย่างมาก ทุกวันนี้ผมเป็นสมาชิก ซาฟารีบุ๊ค ออนไลน์ (SafariBook online) ซื้อหนังสือจากอะแมซอน และช่องทางออนไลน์อื่นๆ ซึ่งบางไฟล์มาพร้อมเสียง

ในวัยเด็กมีทีวีอยู่ไม่กี่ช่อง ทีวีก็เป็นขาวดำไม่มีรีโมท ต่อมาเริ่มมีวิดีโอ มีร้านเช่าวิดีโอเกิดขึ้นมากมาย ถัดมาเป็นยุคซีดี ดีวีดี คนได้ดูภาพยนต์ที่คมชัดขึ้น หลังจากนั้นเป็นยุคของเคเบิ้ลทีวี เป็นความตื่นเต้นที่ทีวีมีช่องเพิ่มขึ้นมากมาย

ถึงวันนี้ชีวิตคนวัยต้นเจนเอ็กซ์อย่างผม กลายเป็นเสมือนเด็กเจนอัลฟ่า แทบไม่รู้จักวิดีโอ ดีวีดี แล้ว ทุกอย่างดูผ่าน สตรีมมิ่ง ทีวี อย่างเน็ตฟลิกซ์ หรือยูทูบทั้งช่องรายการข่าวในประเทศและต่างประเทศ รวมไปถึงการถ่ายทอดสดต่างๆ สามารถเป็นสมาชิกจากเจ้าของลิขสิทธิ์โดยตรง

คนเจนเอ็กซ์อย่างผมกลายเป็นคนเจนวาย ซื้อออนไลน์แทบทุกเจ้าทั้ง ลาซาด้า , เจดี หรือแม้แต่ของในซูปเปอร์มาร์เก็ตก็สั่งผ่าน ท็อป ซูเปอร์มาร์เก็ต ออนไลน์ รวมถึงซื้อของจากต่างประเทศซึ่งใช้ทั้ง อาลีเอ็กซ์เพรส, แอมะซอน และอีเบย์ แม้แต่อาหารคนเจนเอ็กซ์อย่างผมก็สั่งผ่านทั้งบริการฟูดเดลิเวอร์ลี่ สิ่งของต่างๆ จะมาส่งถึงหน้าประตูบ้าน

ยังมีอีกหลายอย่างที่เทคโนโลยีมาเปลี่ยนชีวิตผมทั้งเรื่องของการใช้ชีวิตประจำวัน การทำงาน หรือแม้แต่การเรียน โลกได้เปลี่ยนไปแล้ว สิ่งหนี่งที่คิดถึงเสมอคือ หากเจนเอ็กซ์สามารถใช้เทคโนโลยีได้แบบคนเจนวาย จะช่วยให้เข้าใจความเปลี่ยนแปลงได้ดีขึ้น และด้วยประสบการณ์ในอดีตยิ่งทำให้เข้าใจบางเรื่องได้ดีกว่าคนยุคใหม่ รวมทั้งประสบการณ์ชีวิตของเจนเอ็กซ์จำนวนมากก็ยังผ่านยุคของความยากลำบาก ก็ยิ่งจะช่วยทำให้เห็นได้ว่าเทคโนโลยีดิจิทัลจะช่วยเปลี่ยนแปลงและลดช่องว่างของสังคมได้อย่างไร ทำอย่างไรจะให้คนในสังคมทุกคนยืนอยู่ได้ในโลกที่เปลี่ยนไป ด้วยความเข้าใจสังคมทั้งชนบทและในเมือง