กรัชเพชร อิสสระ กับ “ฟอสซิล” ศิลปะจากธรรมชาติ

วันนี้ได้ชื่นชมของสะสม ปลาเข็ม-กรัชเพชร อิสสระ ดีไซเนอร์เจ้าของแบรนด์ Kemissara เธอว่าสิ่งเหล่านี้คือหนึ่งในแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ผลงานงานศิลปะ นั่นก็คือ ฟอสซิล หรือ ซากดึกดำบรรพ์ หรือร่องรอยของสิ่งมีชีวิตดึกดำบรรพ์ที่ถูกแปรสภาพด้วยการะบวนการเกิดซากดึกดำบรรพ์ถูกเก็บรักษาไว้ในชั้นหินนับล้านๆ ปี เป็นของสะสมที่คุณแม่ของเธอ (คุณศรีวรา อิสสระ) และคุณปลาเข็มชื่นชอบเหมือนกัน

                โดย ศรีวรา อิสสระ เล่าว่า เริ่มเห็นและรู้จักฟอสซิลที่ร้านแห่งหนึ่งในสิงคโปร์ก่อน ซึ่งเขานำมาประดับในร้านไม่ขาย เห็นแล้วรู้สึกชอบ จนกระทั่งเริ่มซื้อชิ้นแรกเมื่อปีพ.ศ. 2536 ที่ประเทศอังกฤษ

                “ที่เห็นครั้งแรกเป็นฟอสซิลปลาแผงใหญ่มาก  เป็นของสะสมเจ้าของร้านเค้าไม่ขาย เห็นแล้วรู้สึกชอบมาก พอลูกไปเรียนที่อังกฤษ ไปเจอร้านขายหิน แถวๆสถานีรถไฟ คิวการ์เด้น (Kew Gardens) หน้าร้านขายหินเล็กๆ พอเดินเข้าไปข้างในจะมีของเด็ดซ่อนไว้  ก็เลยซื้อสะสมตั้งตอนนั้น มีฟอสซิลขนนกที่ตอนแรกหาไม่เจอเพราะก้อนหินเล็กมาก พอไปอ่านบันทึกเขียนไว้ว่าด้านหลังเป็นใบไม้(ฟอสซิลใบไม้) ก็เลยหาเจอก่อนกหน้านั้นหามา 2-3 ปี เจอแต่ใบไม้ แต่ต้องบอกก่อนว่า ราคาไม่แพงเพราะไม่มีใครเล่นกัน ฟอสซิลเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของโลกที่เคลื่อนที่ ดันพื้นดินอย่างทะเลให้กลายเป็นภูเขา อย่างหิมาลัยมีฟอสซิลปลาเยอะมาก”

                เนื่องจากคุณศรีวราไปอยู่อังกฤษช่วงหนึ่ง เพราะคุณปลาเข็มไปเรียนหนังสืออยู่ที่นั่น เวลาว่างสองแม่-ลูกมักชวนกันไปร้านขายฟอสซิล แรกๆซื้อฟอสซิลปลาเพราะชอบปลามากส่งผลให้ตั้งชื่อเล่นลูกๆเป็นปลา เช่นปลาวาฬ(วรสิทธิ อิสสระ)  ปลาทู(ดิฐวัฒน์ อิสสระ)  และ ปลาเข็ม  

            “เราซื้อเพราะความชอบเป็นหลัก ไม่มีความรู้เรื่องวิทยาศาสตร์ เช่นถ้าเราไปดู Natural History Museum ที่อังกฤษ ของจะไม่สวยแต่จะเป็นของหายาก อันนี้เป็น ฟอสซิลฝูงปลา (อายุประมาณ 50 ล้านปี) ถ้าเราผ่าหินออกมาส่วนก้างจะอยู่อีกด้านหนึ่ง อีกด้านก็จะเป็นรอย ปลากำลังว่ายน้ำอยู่เกิดแผ่นดินถล่ม ปิดทับไม่มีออกซิเจนตายทั้งเป็นไม่รู้กี่ร้อยกี่ล้านปี แร่ธาตุจะเข้าไปแทนที่เนื้อปลา อย่างหินก้อนนี้ ถ้าเรากระเทาะออกข้างในก็จะมีปลาอีกเพราะเค้าอยู่กันเป็นฝูง”

            นอกจากฟอสซิลปลาแล้วยังมี ฟอสซิลแมลงปอ (มีใบรับรองจาก Natural History Museum) อายุ 110 ล้านปี ซื้อเมื่อปีพ.ศ. 2538  ในราคา 717 ปอนด์ (28,000 บาท) ส่วนใหญ่จะซื้อฟอสซิลจากร้านของ YARL LOVE ผู้เป็นเสมือนFossil Himself  เขาเป็น Fruitarian รับประทานแต่ผลไม้อย่างเดียวเหมือนฤาษี และต้องเป็นผลไม้ที่หล่นจากต้นเท่านั้น

                คุณศรีวราเล่าว่า ฟอสซิลก็คือซากพืชซากสัตว์ที่แข็งตัวกลายเป็นหิน บ้างก็อยู่ในยางสนแล้วแล้วกลายเป็นหิน บ้างมีแร่ธาตุเช่น เปลือกหอยเป็นโอปอล(Opal)  แร่ไพไรต์ (Pyrite)ฯลฯ  

                “ตอนแรกเราไม่เชื่อว่ามันใช่จริงๆเหรอ แมลงปอกลายเป็นฟอสซิล ใช่แมงดาทะเลจริงๆเหรอ ตอนที่ถูกทับมีรอยเลื่อนที่กลายเป็นหินด้วย จนกระทั่งได้หนังสือเล่มนี้มา เป็นหนังสือรวมฟอสซิลมีทั้งภาพและเรื่องราวของ ปลา กุ้ง ปลาหมึก เปลือกหอย ปู ม้าน้ำ แมงดา ฯลฯ สมัยก่อนไปอังกฤษทีไรก็จะได้ฟอสซิลทุกครั้ง”

                นอกจากซื้อฟอสซิลที่อังกฤษร้านประจำและ ตลาดพอตโทเบลโล(Portobello Market)แล้ว ตอนหลังไปเที่ยวที่ประเทศไหนเจอฟอสซิลแบบที่ชอบ ก็จะซื้อกลับมาเสมอ ราคาขึ้นอยู่กับความหายากและมูลค่าของแร่ธาตุ นอกจากสะสมไว้ที่บ้านกรุงเทพฯแล้วยังแบ่งไปเก็บสะสมไว้ที่บ้านภูเก็ตอีกด้วย ไม่รวม “ไม้กลายเป็นหิน” มากมายที่วางไว้ตรงนั้นตรงนี้และในสวนหย่อมของบ้าน

                “ทุกวันนี้ถ้าเจอแบบที่ถูกใจก็จะซื้อ ลูกๆก็ชอบ ปลาเข็ม กับปลาทูเค้ารักงานศิลปะอยู่แล้ว เราซื้อเพราะเป็นงานศิลปะจากธรรมชาติ อย่างภาพวาดของศิลปินขายกันหลายแสน แต่อันนี้ธรรมชาติสร้างสรรค์มากี่ร้อยล้านปี ไม่แพงเลย หลักหมื่นสองหมื่น หลักพันก็มี เกือบจะซื้อแพงสุดเป็นฟอสซิลดอกซีลิลลี่ (Sea Lilly ) และอยากได้ Palm Leave W fish กิ่งไม้ ที่ร้าน Evolution (Prehistoric Art Gallery สิงคโปร์) ที่อยากได้ไม่ใช่เพราะเป็นฟอสซิล แต่เป็นเสมือนงานศิลปะที่งดงามมากด้วย”

                วันนี้คุณศรีวราเป็นผู้ที่ให้ข้อมูล โดยมีคุณปลาเข็ม เล่าเสริมเพราะทั้งคู่ชอบเหมือนกันและช่วยกันเลือกซื้อ คุณปลาเข็มเล่าว่า คุณแม่สะสมเปลือกหอยสวยๆ รวมทั้งฟอสซิลเธอได้ซึมซับสิ่งเหล่านี้จนกลายเป็นผลงานศิลปะหลายๆชิ้น เช่นนำผ้ามาเย็บแล้วย้อมขอบผ้ากลึงกับแผ่นเหล็กโค้งเป็นเกลียวคล้ายกับหอย หรือทำออกมาเป็นรูปเห็ดอะคริลิค ทั้งหมดนี้ได้จากคุณแม่ที่พาไปชมฟอสซิล ผลงานศิลปะจากธรรมชาติที่มีคุณค่าต่อจิตใจอย่างมหาศาล

ฟอสซิลปลาส่วนนี้มีกระดูก หรือก้าง ซึ่งเป็นปลาที่กำลังแหวกว่ายอยู่ในน้ำในขณะที่โลกเปลี่ยนแปลงฉับพลัน

เปลือกหอยที่มีแร่ธาตุต่างๆเข้าไปแทนที่กลายเป็นฟอสซิลรูปเปลือกหอยสวยงาม ถูกตัดออกมาแบบมีศิลปะ นำมาวางประดับไว้ในห้องรับแขก

ฟอสซิลปูกลายเป็นหิน ขณะที่ซื้อจากอังกฤษยังอยู่ในสภาพสมบูรณ์ทว่าเสียหายไปเล็กน้อยระหว่างการขนย้ายกลับมาเมืองไทย

ฟอสซิลฝูงปลาที่กำลังแหวกว่าย เมื่อตัดแผ่นหินออกมาแล้วจะแบ่งปลาออกเป็นสองด้านคล้ายๆกับเราชำแหละเนื้อปลาออกมาด้านหนึ่งจะมีก้างปลา ส่วนอีกด้านจะเป็นรอย 

ฟอสซิลขนนก เล็กมากต้องใช้แว่นขยายส่องจึงจะมองเห็น 

แร่ธาตุต่างๆเข้ามาแทนที่ทำให้ฟอสซิลต่างๆมีความสวยงามแตกต่างกันไป