จีนปราบเลี่ยง 'ภาษีอีคอมเมิร์ซ' สั่งให้ส่งยอดขายเป็นครั้งแรก

สำนักข่าวบลูมเบิร์กรายงานว่า เจ้าหน้าที่ภาษีของจีนได้สั่งให้บรรดายักษ์ใหญ่ด้านอีคอมเมิร์ซ รวมถึง Amazon.com “ส่งมอบข้อมูลยอดขายเป็นครั้งแรก” ซึ่งถือเป็นความเคลื่อนไหวที่พบได้ไม่บ่อยนักในการปราบการเลี่ยงภาษีของผู้ค้าชาวจีน ที่ทำธุรกิจผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์เหล่านี้

ในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา สำนักงานสรรพากรทั่วประเทศจีนได้แจ้งต่อแพลตฟอร์มรายใหญ่ให้ส่งข้อมูลรายได้ไตรมาส 3 ของผู้ขายชาวจีนบางราย เพื่อสกัดกั้นการรายงานยอดขายต่ำกว่าความเป็นจริง ตามคำบอกเล่าของผู้ขายออนไลน์ทั่วประเทศ ซึ่งขอไม่เปิดเผยชื่อ เนื่องจากข้อมูลมีความอ่อนไหว

Amazon เริ่มแชร์ข้อมูลตั้งแต่กลางเดือนตุลาคม ขณะที่แพลตฟอร์มสัญชาติจีนอย่าง AliExpress, Temu และ Shein ได้ส่งมอบข้อมูลก่อนหน้านั้นหลายสัปดาห์ ตามคำกล่าวของแหล่งข่าว โดยหน่วยงานภาษีไม่ได้กล่าวหาว่า แพลตฟอร์มเหล่านี้ทำความผิดใดๆ

ข้อมูลที่ได้รับ ทำให้ทางการจีนเห็นภาพยอดขายของผู้ส่งออกออนไลน์ได้อย่างแม่นยำขึ้น ซึ่งในหลายกรณีสูงกว่าตัวเลขที่ผู้ขายรายงานต่อสรรพากรอย่างมาก แหล่งข่าวระบุเพิ่มเติมว่า หากผู้ขายแก้ไขการยื่นภาษีให้ตรงกับข้อมูลจากแพลตฟอร์ม พวกเขาอาจต้องเผชิญกับภาษีมูลค่าเพิ่มสูงสุดถึง 13% รวมถึงภาษีเงินได้นิติบุคคล อีกทั้ง “ภาษีย้อนหลัง” อาจทำให้กำไรของผู้ขายถูกลบหายไปแทบทั้งหมด

ตามกฎหมายภาษีของจีน บริษัทที่มีรายได้ต่อปีเกิน 5 ล้านหยวน (ประมาณ 22 ล้านบาท) จะต้องชำระภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) “สูงสุดถึง 13%” ผู้ค้าจะได้รับการยกเว้นก็ต่อเมื่อสามารถแสดงเอกสารพิธีการศุลกากร และหลักฐานอื่นๆ ที่ยืนยันว่าเป็นสินค้าเพื่อการส่งออก ซึ่งผู้ขายออนไลน์ส่วนใหญ่ไม่สามารถจัดเตรียมได้ด้วยโครงสร้างธุรกิจแบบปัจจุบัน

ความเคลื่อนไหวนี้ เกิดขึ้นในช่วงที่รัฐบาลจีน “ต้องการรายได้ภาษีมากขึ้น” โดยในขณะนี้ ปักกิ่งเข้มงวดมากขึ้นในการเก็บภาษีรายได้จากต่างประเทศ หลังจากเริ่มใช้ระบบ Common Reporting Standard ซึ่งเป็นระบบแลกเปลี่ยนข้อมูลระดับโลกที่ใช้ตรวจจับ และป้องกันการเลี่ยงภาษี

นี่เป็นแรงกระแทกล่าสุดในปีที่ปั่นป่วนของอีคอมเมิร์ซจีน ซึ่งก่อนหน้านี้ก็ได้รับผลกระทบจากการที่โดนัลด์ ทรัมป์ ยกเลิกกฎ “de minimis exemption” กฎที่อนุญาตให้พัสดุราคาถูกเข้าสหรัฐได้โดยไม่ต้องเสียภาษีนำเข้า และเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้ Temu และ Shein เติบโตอย่างรวดเร็ว

ทั้งนี้ ผู้ขายออนไลน์ในจีนแผ่นดินใหญ่จำนวนมาก มักตั้งบริษัทขึ้นมา “หลายสิบหรือหลายร้อยบริษัท” กระจายตามเมืองต่างๆ เพื่อให้เปิดร้านได้หลายร้านบนแพลตฟอร์ม เพราะแพลตฟอร์มอย่าง Amazon อนุญาตให้หนึ่งนิติบุคคล เปิดได้แค่หนึ่งร้านเท่านั้น

นอกจากนี้ ผู้ค้าหลายรายยังใช้โครงสร้างธุรกิจแบบส่งสินค้าจากบริษัทในจีนไปยังบริษัทที่ตั้งอยู่ในฮ่องกง ซึ่งเป็นผู้ถือครองร้านค้า และยอดขายอย่างเป็นทางการ วิธีนี้ช่วยให้หลีกเลี่ยงภาษีนิติบุคคลในจีนแผ่นดินใหญ่ได้ และเมื่อกลับมาทำบัญชีในจีน ผู้ค้าจะรายงานยอดขายเพียง “ร้านเดียว” ให้หน่วยงานรัฐ เพื่อให้ภาษีที่ต้องชำระอยู่ในระดับต่ำที่สุด

ผู้ขายหลายรายเล่าให้บลูมเบิร์กฟังว่า หลังจากแพลตฟอร์มอย่าง Amazon ส่งข้อมูลยอดขายจริงให้รัฐบาล พวกเขาก็ได้รับข้อความจากสำนักงานภาษีท้องถิ่นให้รีบชำระภาษีทันที ขณะที่ผู้ค้าบางรายซึ่งจดทะเบียนบริษัทในเมืองเล็กหรือพื้นที่ยากจนบอกว่า พวกเขาถูกเจ้าหน้าที่สรรพากรโทรศัพท์ตาม หรือแม้แต่เดินทางมาหาที่ทำการ เพื่อเร่งรัดให้จ่ายภาษี

หลายคนบอกว่า ตอนนี้ขอรอดูสถานการณ์ก่อนว่า หน่วยงานภาษีจะจริงจังกับการเก็บภาษีย้อนหลังมากน้อยแค่ไหน หรือจะมีผู้เชี่ยวชาญในวงการหาวิธีช่วยหลีกเลี่ยงภาษีย้อนหลังให้ได้หรือไม่
 

อ้างอิง: bloomberg

พิสูจน์อักษร....สุรีย์  ศิลาวงษ์