อิหร่าน เส้นทางใหม่ที่จำต้องกำลังเดินไป | มองมุมยุทธศาสตร์

ไปอย่างขนานใหญ่ภายในชั่วข้ามคืนแล้ว เขาผู้นั้นถ้าไม่ซื่อเต็มทีก็คงอคติเข้าข้างรัฐบาลอิหร่านอย่างหัวปักหัวปำ 

ภาพสถานการณ์ที่เห็นกันทั้งโลกสยบวาทกรรมของผู้นำอิหร่านไปได้หมดสิ้น แม้ว่าฝ่ายเปอร์เซียจะยังคงโวเรื่องการทำสงครามแก้แค้น แต่ในสายตาของมิตรและศัตรูก็ได้ประเมินขีดความสามารถของอิหร่านเสียใหม่แล้วว่าไม่ต่างอะไรกับรัสเซียในการทำสงครามกับยูเครน หนำซ้ำระบอบเตหะรานยังตกอยู่ในสภาพซวดเซยิ่งกว่ามอสโกเสียอีก เพราะมิได้มีผู้นำอย่างปูติน ข้าศึกก็เฉียบขาดกว่ายูเครน

ก่อนหน้าที่อิหร่านจะโดนโจมตี ภาพลักษณ์ของอิหร่านคือความเข้มแข็ง เงื้อมมืออันน่ากลัวสามารถขยุ้มชาติใดก็ได้ในตะวันออกกลาง  ไม่เพียงแต่มีเครือข่ายลูกหาบในเลบานอน อิรัก เยเมนและกาซา ที่คอยเป็นหัวหอกแนวหน้าทิ่มแทงข้าศึก

อิหร่านยังมีอาวุธอันทรงพลังทั้งโดรนและจรวดที่เคยเห็นขีดความสามารถกันมาบ้างจากการส่งไปช่วยรัสเซียและสมุน ทั้งอิทธิพลควบคุมช่องแคบ Hormuz ที่สามารถก่อให้เกิดความปั่นป่วนทางเศรษฐกิจแก่ทั้งโลก 

นี่ยังไม่รวมตัวละครลับที่เรายังไม่รู้ว่าเกี่ยวพันกับนโยบายปฏิวัติอิสลามแนวทางอิหร่านอีกเท่าไหร่ พวกหลังนี่น่ากลัวที่สุด เพราะวันดีคืนดีก็อาจก่อเหตุกับผู้บริสุทธิ์ในสถานที่ใดก็ได้บนโลกใบนี้ แม้แต่ในไทยก็เคยเกิดขึ้นมาแล้ว

แต่เมื่ออิหร่านโดนโจมตีแต่สามารถตอบโต้กลับได้เบาเต็มที พลังอำนาจที่กล่าวมาข้างต้นนั้นเกิดข้อสงสัย

ในทางทหาร พยัคฆ์แห่งเปอร์เซียสู้อิสราเอลกับอเมริกาไม่ได้เลย  ผลการยิงจรวดใส่กันนั้นเห็นชัด ขณะที่ระบบต่อต้านขีปนาวุธพันธมิตรของฝ่ายหลังสกัดกั้นของอิหร่านได้เกือบหมด

ระเบิดของพันธมิตรสามารถทะลุทะลวงเป้าหมายอย่างแม่นยำ  สอยชีวิตบุคคลสำคัญที่หลบอยู่ในอาคารที่พักห่างไกลและโรงงานที่ซุ่มซ่อนลึกลงไปใต้ดินอย่างไม่สามารถสกัดได้ นี่คือปฏิบัติการประสานสอดคล้องกันอย่างสุดยอดของฝ่ายยุทธการและการข่าวที่หาชาติใดทัดเทียมได้

นอกจากเทคโนโลยีอาวุธที่สูงชนิดเทียบกันไม่ติดแล้ว จารชนพันธมิตรในอิหร่านก็ฝังรากลึกและเปี่ยมประสิทธิภาพด้วย ด้วยเหตุนี้อิหร่านจึงรีบตกลงหยุดยิงและไม่ปิดช่องแคบฮอร์มุซ เพราะรู้ดีว่าหากยังดื้อรั้น ชีวิตผู้นำอาจสั้นลงอีกและการปิดอ่าวก็ช่วยอะไรไม่ได้ สงครามเรือดำน้ำที่จะเกิดขึ้นรังแต่จะทำให้เรือรบอิหร่านพังพินาศเสียเปล่าๆ

บนเวทีโลก อิหร่านเหมือนโดดเดี่ยว แม้จะมีสังคมร่วมองค์กรกับชาติใหญ่อย่างจีนและรัสเซีย แต่ไม่สามารถช่วยเหลือกันได้นอกจากกำลังใจ  ยิ่งชาติสุหนี่ในตะวันออกกลางยิ่งแล้วใหญ่ ล้วนแต่ระแวงอิหร่านมานานแล้ว มิฉะนั้นคงไม่อนุญาตให้สหรัฐ ตั้งฐานทัพอยู่บนแผ่นดินของตน

และคราวนี้ก็เพียงประท้วงประณามแค่พอเป็นพิธีต่อปฏิบัติการของสหรัฐ ชาติเหล่านี้น่าจะโล่งใจหากรัฐบาลชีอะห์อ่อนแอลง และฮูตีอาจไม่สามารถเป็นภัยคุกคามกับรัฐอ่าวในระดับที่เคยเป็น 

กองกำลังติดอาวุธในประเทศต่างๆ นั้นไม่ต้องพูดถึง ถูกอิสราเอลทำลายและตัดการส่งกำลังบำรุงไปมากแล้วในห้วงเวลาที่ผ่านมา การก่อกวนใดๆ ของกลุ่มเหล่านี้เบาบางอย่างไม่ทันฟื้นตัวในเวลานี้

อิหร่านไม่สามารถใช้ประโยชน์ต่อชาวอิหร่านโพ้นทะเลได้เหมือนกับปาเลสไตน์ เพราะคนเหล่านั้นส่วนใหญ่ต่อต้านระบอบเตหะรานปัจจุบัน  ปัญญาชนเปอร์เซียเหล่านี้จัดชุมนุมบ่อยครั้งในยุโรปและอเมริกาให้บอยคอตต์รัฐบาลอิหร่าน

และยิ่งถี่ขึ้นหลังกรณีทางการอิหร่านปราบปรามหญิงไม่คลุมหน้าอย่างหนัก แม้จะไม่มีพลังถึงขนาดสร้างกลุ่มติดอาวุธเข้ามาต่อต้านรัฐบาลในประเทศได้ แต่ก็ประสานความคิดกับฝ่ายปฏิรูปในอิหร่านให้คัดง้างฝ่ายอนุรักษ์ในสภาได้ ไม่มากก็น้อย

แม้คนอิหร่านในประเทศจะมีความชาตินิยมสูง แต่จำนวนมากก็เข้าใจถึงความจำเป็นที่ยังต้องร่วมมือกับชาติตะวันตก เพื่อดำรงความเป็นชาติที่ยิ่งใหญ่ต่อไป  การพัฒนาต้องอาศัยภาพลักษณ์ของความต้องการประชาธิปไตย ร่วมมือกับยุโรป

และเปิดกว้างด้านสิทธิมนุษยชนให้มากยิ่งขึ้น มากกว่ามุ่งเน้นต่อสู้กับความขัดแย้ง สถานการณ์ที่เกิดขึ้นนี้อาจเป็นโอกาสอันดีที่ฝ่ายปฏิรูปจะมีบทบาทในสภา และมีการพิจารณาข้อเสนอของสหรัฐอย่างจริงจัง 

อย่างไรก็ตาม ฉากทัศน์อาจไม่เป็นเช่นนี้ หากอนุรักษ์สามารถกระชับอำนาจในมือไว้ได้ต่อไป ระบอบมุลลาห์คงอยู่อย่างไม่ปรับตัว ความวุ่นวายก็อาจจะเกิดขึ้นในประเทศ ซึ่งเข้าทางชาติตะวันตกที่ต้องการให้มีการเปลี่ยนแปลงจากภายในอยู่พอดี

แม้ว่าการพังทลายจากภายในประเทศเหมือนกับโซเวียตยังไม่เกิดขึ้น แต่เชื่อว่ารัฐบาลเตหะรานต้องมีการปรับตัว แม้จะยังต้องใช้วาทกรรมปลุกกระแสรักชาติเป็นระยะ แต่คงต้องยอมเจรจาและทำข้อตกลงบางอย่างกับชาติตะวันตกไปก่อนเช่นเดียวกับหย่าศึกยิว

การเสริมสมรรถนะแร่ยูเรเนียมและพัฒนาขีดความสามารถทางทหารอาจชะลอตัวลงไป สันติภาพจะบังเกิดในระดับหนึ่ง เปิดทางให้กับอะไรอีกหลายอย่าง เช่น สันติภาพในที่อื่นของภูมิภาค  เสถียรภาพของราคาพลังงานและการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจของโลก.