รวบตึงประเด็นสำคัญ ‘พ.ร.ก.ไซเบอร์ 2568’ บังคับใช้แล้ว

พ.ร.ก.ทั้ง 2 ฉบับที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว มีผลบังคับใช้ 13 เม.ย.2568 คือ : 

• พระราชกำหนดมาตรการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2568
• พระราชกำหนดการประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2568

ร่าง พ.ร.ก. ทั้ง 2 ฉบับมีวัตถุประสงค์ป้องกัน ปราบปรามอาชญากรรมเทคโนโลยี ครอบคลุมประโยชน์ 5 เรื่อง 

• สกัดกั้นช่องทางมิจฉาชีพใช้ก่ออาชญากรรม เช่น ซิมผี บัญชีม้า ส่ง SMS แนบลิงก์หลอกลวง
• เชื่อมโยงข้อมูลระหว่างหน่วยงาน เช่น ศูนย์ AOC ธนาคาร ตำรวจ กสทช. ปปง. และผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์ 
• เพิ่มบทลงโทษแก่ผู้กระทำผิด 
• สร้างมาตรการให้ทุกฝ่ายร่วมรับผิดชอบ ลดมูลค่าความเสียหาย
• กำหนดให้ ปปง. เป็นหน่วยงานหลักกำหนดวิธีการ หลักเกณฑ์เงื่อนไขเยียวยาความเสียหายต่อประชาชน

สรุปสาระสำคัญร่างพระราชกำหนด (พ.ร.ก.) 2 ฉบับ

1.ร่าง พ.ร.ก. มาตรการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2568

1.แก้ไขนิยามและขอบเขต

• เพิ่มนิยาม "ผู้ประกอบธุรกิจ" ให้รวมถึง "ผู้ประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล"
• เพิ่มนิยาม "กระเป๋าสินทรัพย์ดิจิทัล" และ "บัญชีเงินอิเล็กทรอนิกส์"

2.กำหนดให้ ก.ล.ต. เป็นหน่วยงานกำกับดูแลหลัก

• กำกับดูแลการประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล
• เปิดเผยข้อมูล "เลขที่กระเป๋าสินทรัพย์ดิจิทัล"
• แจ้ง "รายชื่อบุคคล" หรือ "เลขที่กระเป๋า" ที่เกี่ยวข้องกับอาชญากรรม

3.กำหนดหน้าที่หน่วยงานกำกับดูแล

• ให้หน่วยงานกำกับดูแลสถาบันการเงิน ผู้ประกอบธุรกิจ ผู้ให้บริการโทรคมนาคม
• ผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์ต้องตรวจสอบคัดกรอง SMS ที่อาจเกี่ยวข้องกับอาชญากรรม

4.มาตรการระงับบริการโทรคมนาคม

• ให้ กสทช. สั่งระงับบริการโทรคมนาคมทันที เมื่อพบการกระทำความผิด
• การยกเลิกการระงับ ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

5.อำนาจปิดกั้นข้อมูล

• พนักงานเจ้าหน้าที่สามารถปิดกั้นข้อมูลได้ทันที กรณีพบผู้ประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัลที่ไม่ได้รับอนุญาต

6.การคืนเงินผู้เสียหาย

• ให้ ปปง. เป็นหน่วยงานหลักในการกำหนดขั้นตอนการคืนเงิน
• หากไม่มีผู้เสียหายมายื่นคำร้องภายใน 10 ปี เงินจะตกเป็นของกองทุนป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน
• ไม่ตัดสิทธิเจ้าของเงินที่จะขอรับเงินคืนจากกองทุนฯ

7.ยกระดับศูนย์ AOC เป็น ศปอท.

• เป็นศูนย์ปฏิบัติการที่สามารถจัดการอาชญากรรมทางเทคโนโลยีได้รวดเร็ว
• ติดตามเส้นทางการเงิน เพื่อนำมาคืนผู้เสียหายได้อย่างมีประสิทธิภาพ

8.การร่วมรับผิดในความเสียหาย

• "สถาบันการเงิน / ผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์ / สื่อสังคมออนไลน์" ต้องร่วมรับผิดในความเสียหาย
• ศาลเป็นผู้พิจารณากำหนดค่าเสียหาย
• ภาระการพิสูจน์เพื่อไม่ต้องรับผิดเป็นของหน่วยงานเอกชนนั้นๆ

9.บทกำหนดโทษ

• สถาบันการเงินหรือผู้ประกอบธุรกิจที่เป็นนิติบุคคล : กำหนดโทษปรับ
• ผู้แทนนิติบุคคลที่กระทำผิด : จำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
• นิติบุคคลกระทำความผิด : ปรับ 5 เท่าของโทษปรับกรณีผู้แทนนิติบุคคล
• มีโทษสำหรับผู้ไม่ปฏิบัติตามคำสั่งระงับการแพร่หลายข้อมูลคอมพิวเตอร์
• มีโทษสำหรับผู้ซื้อ/ขายเลขหมายโทรศัพท์ที่ลงทะเบียนไม่ถูกต้อง
• มีโทษสำหรับผู้นำข้อมูลบุคคลหรือผู้ถึงแก่กรรมมาใช้เพื่อกระทำความผิด

2.ร่าง พ.ร.ก. การประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2568 

1.การขออนุญาตประกอบธุรกิจ

• ผู้ประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัลที่อยู่นอกราชอาณาจักรแต่ให้บริการแก่บุคคลในราชอาณาจักรต้องได้รับอนุญาต
• หากประกอบธุรกิจโดยไม่ได้รับอนุญาตจะต้องรับโทษอาญา

2.การกำหนดลักษณะการให้บริการ

• กำหนดลักษณะที่ถือว่าเป็นการให้บริการแก่บุคคลซึ่งอยู่ในราชอาณาจักร
• เพื่อใช้ระบุว่าผู้ประกอบธุรกิจนอกราชอาณาจักรรายใดต้องขออนุญาต

พระราชกำหนดทั้งสองฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี โดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับสินทรัพย์ดิจิทัล และเพื่อคุ้มครองประชาชนจากการถูกหลอกลวงผ่านช่องทางดิจิทัล