"หมอยง"หวั่นโควิดสายพันธุ์ใหม่ดื้อต่อวัคซีน ย้ำใครควรฉีดวัคซีนเข็ม3

ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Yong Poovorawan เกี่ยวกับ โควิด-19 สายพันธุ์ B.1.1.529  ระบุว่า ไวรัสสายพันธุ์ใหม่นี้ เป็นสายพันธุ์ที่พบในแอฟริกาใต้ มีการพบนอกแอฟริกาใต้แต่ส่วนใหญ่เป็นการเดินทางมาจากแอฟริกาใต้ เช่นฮ่องกง

สายพันธุ์ที่พบใหม่นี้มีการเปลี่ยนแปลงพันธุกรรมประมาณ 50 ตำแหน่ง และมากกว่า 30 ตำแหน่งเกิดขึ้นบนหนามแหลมหรือสไปรท์โปรตีน

การเปลี่ยนแปลงในตำแหน่งที่ภูมิต้านทานแอนติบอดีจะจับ เป็นที่เกรงว่าจะทำให้ไวรัสนี้ดื้อต่อวัคซีน

และที่สำคัญไวรัสนี้ยังมีการเปลี่ยนแปลงในตำแหน่งที่เอนไซม์จะตัด cleavage site โดยเฉพาะเปลี่ยนเป็นกรดอะมิโนที่เป็นด่าง (K = lysine) ทำให้ง่ายต่อการ ตัดด้วยเอนไซม์ Furin ของมนุษย์ ไวรัสเข้าสู่เซลได้ง่าย หรือติดเชื้อได้ง่ายขึ้น

 

• เฝ้าระวังนักท่องเที่ยวจากประเทศแอฟริกาใต้ 

ในส่วนของ non-structural protein 6 nsp6 มีการขาดหายของพันธุกรรม ในตำแหน่งนี้เป็นอีกส่วนหนึ่งที่จะช่วยให้มีการแพร่กระจายได้ง่ายขึ้น ในส่วนของนิวคลีโอแคปสิด ก็เช่นเดียวกันมีการพบการเปลี่ยนแปลงคล้ายสายพันธุ์ แอลฟา

อย่างไรก็ตามสายพันธุ์นี้ ยังพบจำเพาะที่อยู่ที่แอฟริกาใต้ การเฝ้าระวังการเคลื่อนย้ายของประชากร จะช่วยลดการแพร่กระจายของสายพันธุ์ดังกล่าวได้

กฎเกณฑ์ของประเทศไทยโดยเฉพาะ test to go สำหรับผู้ที่เดินทางมาจากประเทศในกลุ่มอัฟริกาใต้ จะต้องมีมาตรการในการควบคุมดูแลเพิ่มขึ้น คงจะไม่เพียงแค่ test to go เท่านั้น เพื่อป้องกันการหลุดรอดของสายพันธุ์ดังกล่าวเข้าสู่ประเทศไทย

 

• ใครควรฉีดวัคซีนโควิด-19 เข็ม3 

ศ.นพ.ยง ระบุต่อว่าสำหรับวัคซีนในประเทศไทยขณะนี้มีเป็นจำนวนมาก เพียงพอ และกำลังจะเข้ามาอีกโดยเฉพาะของภาคเอกชน โดยวัคซีนในประเทศไทยมีหลากหลายชนิดมาก ตั้งแต่เชื้อตาย Virus Vector และ mRNA

สำหรับหลักเกณฑ์ในการฉีดวัคซีนโควิด-19 นั้น 

ใครยังไม่เคยได้รับวัคซีน ควรได้รับอย่างน้อย 2 เข็มก่อน ไม่ว่าจะเป็นวัคซีนยี่ห้ออะไร (ขณะนี้มี 11 ล้านคนยังไม่ได้)

ผู้ที่ได้รับ 2 เข็มและได้รับการกระตุ้นเข็ม 3 แล้ว ให้รอก่อน ภูมิต้านทานเหมือนน้ำเต็มขันเติมลงไปก็ล้น ไม่ได้สูงมากขึ้น รอปีหน้าหรืออีก 6 เดือนข้างหน้า แล้วค่อยพิจารณาเพิ่ม

ผู้ที่จองวัคซีนภาคเอกชนไว้ (โมเดอร์นา) และไปฉีดเป็นเข็ม 3 มาแล้ว หรือได้รับเข็ม 3 แล้ว ก็ขอให้เลื่อนไปก่อน (น่าจะเจรจาได้ หรือโอนสิทธิ์ให้ผู้อื่น) รอไปอีกสักระยะหนึ่ง เช่น 6 เดือนหลังเข็มสามแล้วค่อยว่ากัน

ใครจะฉีดเข็ม 4  (เสียดายเงิน) ก็ เป็นสิทธิ์ แต่ต้องรับความเสี่ยงเกินความจำเป็น กับอาการข้างเคียง ที่เหมือนกับการให้วัคซีน โดยเฉพาะ mRNA อาการข้างเคียงจะพบมากในเข็ม 2 มากกว่าเข็มแรก

ผู้ที่ได้รับวัคซีนครบ 2 เข็มแล้ว ติดเชื้อ ยังไม่มีความจำเป็นที่ต้องฉีดในปีนี้

ผู้ที่ได้รับวัคซีนไม่ครบ หรือไม่เคยได้รับวัคซีน แล้วติดเชื้อ แนะนำให้วัคซีนเพียงเข็มเดียวพอ ควรเป็น Virus Vector หรือ mRNA

ผู้ที่ได้รับวัคซีน 2 เข็มมานาน 6 เดือนแล้ว ควรได้รับการกระตุ้นเข็มที่ 3 เข็มกระตุ้นนี้ควรเป็น Virus Vector หรือ mRNA หรืออยู่ในดุลยพินิจของแพทย์ที่จะให้ ช้า หรือเร็ว

ประเทศไทยขณะนี้มีวัคซีนอยู่ในประเทศเป็นจำนวนมาก วัคซีนที่ใช้อยู่ ยังอยู่ในภาวะฉุกเฉิน การให้มากหลายๆเข็ม ความเสี่ยงอาการข้างเคียง ก็ยังไม่มีใครบอกได้ทั้งหมด เพราะเพิ่งใช้มาประมาณ 1 ปี

ประเทศไทยเป็นประเทศเสรี มีวัคซีนทั้งภาครัฐและภาคเอกชน การตัดสินใจจะอยู่ที่ตัวเราทุกคนด้วย

วัคซีนโควิด-19 ผ่านการทดสอบด้านความปลอดภัยและประสิทธิภาพมากมาย หลังจากนั้นจะมีการเฝ้าติดตามผลอย่างใกล้ชิด

อ้างอิง: องค์การอนามัยโลก