สส. ลุยต่อเนื่องพื้นที่ตลาดสด กระตุ้นลดขยะพลาสติก “พกถุงสะสมแต้มแลกรางวัล”

กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ยกระดับความเข้มข้น การจัดการขยะพลาสติกที่ต้นทางในตลาดสด กับโครงการตลาดสดต้นแบบด้านการจัดการขยะพลาสติกที่ต้นทาง กับพื้นที่ต้นแบบ “ตลาดประชานิเวศน์ 1” เขตจตุจักร กทม. เน้นปรับพฤติกรรมทั้งผู้ประกอบการตลาด พ่อค้า แม่ค้า และประชาชนทั่วไป ผ่านกิจกรรม “พกถุงสะสมแต้มแลกรางวัล” หวังสร้างความตระหนักในการแก้ปัญหาขยะพลาสติกอย่างยั่งยืน พร้อมขยายผลไปยังตลาดอื่นต่อไป

 

นายสมศักดิ์ สรรพโกศลกุล อธิบดีกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า แหล่งกำเนิดขยะพลาสติกในประเทศไทยมาจากหลายภาคส่วน เช่น โรงงานอุตสาหกรรม โรงพยาบาล แหล่งอาคารและสำนักงาน อาคารบ้านเรือน ตามแหล่งชุมชนแออัดและตลาดสด โดยเฉพาะตลาดสดในเขตเมืองนั้น เป็นแหล่งผลิตขยะจำนวนมากจากผู้จำหน่ายและผู้บริโภค เนื่องจากตลาดสดเป็นศูนย์กลางของการซื้อขายสินค้าประเภทอาหาร โดยเฉพาะอาหารสด เช่น เนื้อสัตว์ ผัก ผลไม้ หรืออาหารที่ปรุงประกอบแล้ว จากการรายงานพบว่า ประเทศไทยผลิตถุงพลาสติกหูหิ้วถึงปีละ 45,000 ล้านใบ เพื่อใช้บริโภคใน 3 ส่วน คือ ร้านสะดวกซื้อ/ห้างสรรพสินค้า 13,500 ล้านใบ ร้านขายของชำ 13,500 ล้านใบ และตลาดสด 18,000 ล้านใบ ซึ่งผู้จัดตั้งหรือผู้มีหน้าที่ดูแลรับผิดชอบควรมีบทบาทสำคัญในการจัดการกับขยะที่เกิดขึ้นตั้งแต่ต้นทาง แต่ยังคงไม่มีมาตรการในการดำเนินการด้านการจัดการขยะพลาสติกในตลาดอย่างชัดเจน

 

กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เห็นถึงความสำคัญในการจัดการขยะพลาสติกที่ต้นทางในตลาดสดที่ต้องดำเนินการอย่างเร่งด่วน จึงยกระดับความเข้มข้นมากยิ่งขึ้น โดยจัดทำโครงการตลาดสดต้นแบบ ด้านการจัดการขยะพลาสติกที่ต้นทาง โดยใช้กลไกประชารัฐ บูรณาการระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม และประชาชน ในการมีส่วนร่วมลดปริมาณขยะพลาสติก โดยการกระตุ้นให้ประชาชนเกิดความตระหนักในการลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว (Single – use Plastic) ในพื้นที่ตลาดสด สร้างความรู้ความเข้าใจให้กับผู้ประกอบการตลาด พ่อค้า แม่ค้า และประชาชน ในการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมจากขยะพลาสติก มุ่งเน้นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจากการใช้บรรจุภัณฑ์พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว มาใช้บรรจุภัณฑ์ที่ใช้ซ้ำได้ ใช้บรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม รวมทั้งการนำขยะพลาสติกที่เกิดขึ้นกลับเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิล หรือหมุนเวียนกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ ตามแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) เพื่อกระตุ้นให้ผู้ประกอบการตลาด พ่อค้า แม่ค้า และประชาชนทั่วไปเกิดความตระหนักถึงปัญหาสิ่งแวดล้อม และใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างคุ้มค่า

โดยตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2565 ที่ผ่านมา กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ได้เริ่มดำเนินกิจกรรมเพื่อกระตุ้นการมีส่วนร่วมของผู้ประกอบการตลาด พ่อค้า แม่ค้า และประชาชนทั่วไป ซึ่งได้ดำเนินกิจกรรมในพื้นที่ “ตลาดสดประชานิเวศน์ 1” เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร กับกิจกรรม “พกถุงสะสมแต้มแลกรางวัล” โดยมีสมุดพกถุงสะสมแต้มแลกรางวัล เพื่อสะสมสติกเกอร์สำหรับนำไปแลกรับรางวัลเป็นบรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และผลิตภัณฑ์รีไซเคิลจากพลาสติก โดยมีกติการับของรางวัล ดังนี้

1) เมื่อลูกค้าพกถุงผ้าและปฏิเสธรับถุงพลาสติก จะได้รับสติกเกอร์ถุงผ้า 1 ดวง (1 คะแนน)

2) เมื่อลูกค้าพกถุงใบใหญ่ใบเดียวและปฏิเสธรับถุงพลาสติก จะได้รับสติกเกอร์ถุงใหญ่ใบเดียว 1 ดวง (1 คะแนน)

3) เมื่อลูกค้านำถุงใหญ่ใบเดียวที่เสื่อมสภาพแล้วกลับมาคืนจุดรับคืนพลาสติก (Drop point) จะได้รับ
สติกเกอร์จุดรับคืนพลาสติก (Drop point) 1 ดวง (1 คะแนน)

โดยตลาดสดประชานิเวศน์ 1 นี้ เป็นตลาดสดที่มีความพร้อมและศักยภาพการพัฒนาเป็นตลาดสดต้นแบบด้านการจัดการขยะพลาสติกที่ต้นทาง สอดคล้องกับเป้าการเพิ่มประสิทธิภาพการคัดแยกขยะที่สามารถลดปริมาณขยะที่ออกสู่สิ่งแวดล้อม และลดภาระการจัดการของหน่วยงานที่รับผิดชอบ จึงเหมาะกับการเป็นตลาดต้นแบบของการดำเนินกิจกรรมนี้ โดยจะมีการขยายกิจกรรมไปยังตลาดสดในพื้นที่กรุงเทพมหานคร โดยใช้รูปแบบกิจกรรมที่กระตุ้นการรับรู้ของประชาชน ในการรณรงค์ลดใช้ถุงพลาสติกและโฟมบรรจุอาหาร รวมถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นจากขยะพลาสติก พร้อมทั้งส่งเสริมการพกบรรจุภัณฑ์ที่สามารถใช้ซ้ำได้ เพื่อลดปริมาณขยะ ซึ่งทำให้เกิดความตื่นตัวในสังคมอย่างกว้างขวางต่อไป