“มหาทานบารมี ประเพณีบุญผะเหวดร้อยเอ็ด”

จากคำขวัญประจำจังหวัดร้อยเอ็ด ที่ว่า “สิบเอ็ดประตูเมืองงาม เรืองนามพระสูงใหญ่ ผ้าไหมสาเกต บุญผะเหวดประเพณี มหาเจดีย์ชัยมงคล งามน่ายลบึงพลาญชัย เขตกว้างไกลทุ่งกุลา  โลกลือชาข้าวหอมมะลิ”

หนึ่งในของดีเมืองร้อยเอ็ดที่ระบุในคำขวัญ คือ งานประเพณีบุญผะเหวด ซึ่งเป็นงานบุญเดือน ๔ หนึ่งในฮีต ๑๒ ตามวิถีวัฒนธรรมของชาวอีสาน เป็นงานบุญเก่าแก่ที่อยู่คู่กับชาวจังหวัดร้อยเอ็ดมานานกว่า ๑๐๐ ปี เป็นประเพณีสำคัญยิ่งในพระพุทธศาสนา กิจกรรมสำคัญ คือ การแสดงพระธรรมเทศนา เรื่อง “พระเวสสันดรชาดก” ที่คนไทยทั่วไปรู้จักกันดีในนาม “เทศน์มหาชาติ” หรือ “เทศน์พระเวสสันดร” ซึ่งในภาษาอีสานเรียกว่า “เทศน์ผะเหวด”

ตามตำนานมหาชาดก พระเวสสันดรถือเป็นพระชาดกชาติปางสุดท้ายที่สำคัญยิ่งของพระพุทธเจ้า เนื่องจากเป็นพระชาติที่พระองค์ได้บำเพ็ญมหาทานบารมีอย่างใหญ่หลวง ด้วยเหตุนี้ จังหวัดร้อยเอ็ด โดยคณะสงฆ์ ส่วนราชการหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชนชาวจังหวัดร้อยเอ็ด จึงได้ร่วมใจกันจัดงานประเพณีบุญผะเหวดขึ้นเป็นงานประจำปีของจังหวัดร้อยเอ็ด ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๓๔ เป็นต้นมาสืบเนื่องติดต่อกันมาทุกปี เพื่อเป็นการส่งเสริมพระพุทธศาสนา และให้ประชาชนสำนึกในคุณงามความดีขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยในปี ๒๕๖๒ นี้ จะเป็นปีที่ ๒๙ ของการจัดงาน

การจัดงานในปี ๒๕๖๒ จังหวัดร้อยเอ็ดได้กำหนดให้มีขึ้น จำนวน ๓ วัน คือ ในวันศุกร์ที่ ๘ วันเสาร์ที่ ๙ และวันอาทิตย์ที่ ๑๐ มีนาคม ๒๕๖๒ ณ บริเวณสวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ร้อยเอ็ด และเกาะกลางบึงพลาญชัย อำเภอเมืองร้อยเอ็ด ในชื่องานว่า “มหาทานบารมี ประเพณีบุญผะเหวดร้อยเอ็ด” ประจำปี ๒๕๖๒ โดยมีกิจกรรมสำคัญ คือ การประกวดธงผะเหวด / พิธีแห่พระอุปคุตพระราชทาน / พิธีเจริญ  พระพุทธมนต์ / พิธีทักษิณานุประทาน / การเทศน์มาลัยหมื่นมาลัยแสน / การแสดงแสง สี เสียง “ตำนานมหาทานบารมี ประเพณีบุญผะเหวดร้อยเอ็ด” / การรับประทานอาหารพาแลง ชมการแสดงขบวนแห่ “มหาทานบารมีตำนานพระเวสสันดรชาดก” ที่ยิ่งใหญ่และสวยงาม ๑๓ กัณฑ์ ๑๖ ขบวน / กิจกรรม “อิ่มบุญ ทานข้าวปุ้นในสวน” ฟรีตลอดงาน / การสาธิตข้าวปุ้นสะอาดรสชาติอร่อย / การทำข้าวโป่ง/ ข้าวต้มมัด/ ชมการแสดงศิลปะการแสดงพื้นบ้าน และหมอลำอีสาน/ ร่วมพิธีแห่ข้าวพันก้อน/ พิธีเทศน์สังกาด/ พิธีทำบุญตักบาตรพระสงฆ์ ๑๐๑ รูป/ พิธีเทศน์มหาชาติ ๑๓ กัณฑ์ ๑,๐๐๐ พระคาถา/

การแห่และถวายกัณฑ์จอบกัณฑ์หลอน หรือต้นผ้าป่าของหน่วยงาน ภาครัฐ ภาคเอกชน  สถาบันการศึกษา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และพุทธศาสนิกชนจากหมู่บ้าน ตำบล และอำเภอต่าง ๆ ตลอดทั้งวัน เพื่อถวายเป็นกองทุนบุญผะเหวดร้อยเอ็ด สำหรับใช้ในสาธารณกุศล นอกจากนี้ยังมีพิธีมอบสัตตสดกมหาทาน จำนวน ๑๐๑ ชุด/ และพิธีมอบโค กระบือแก่เกษตรกรผู้ยากไร้ และพิธีอัญเชิญพระอุปคุตกลับ

จังหวัดร้อยเอ็ดมีความยินดีเชิญชวนทุกท่านมาร่วมงาน “มหาทานบารมี ประเพณีบุญผะเหวดร้อยเอ็ด” “มากินข้าวปุ้น เอาบุญผะเหวด ฟังเทศน์มหาชาติ” ร่วมขบวนแห่กัณฑ์จอบกัณฑ์หลอน และสัมผัสวิถีชีวิตของชาวจังหวัดร้อยเอ็ด ท่านจะได้พบกับการประดับธงผะเหวด พวงดอกสะแบง มาลัยข้าวสาร มาลัยข้าวตอก ธงใยแมงมุม ดอกโน ซึ่งเป็นเครื่องพันสัญลักษณ์ของงานบุญผะเหวดประดับอย่างสวยงามทั่วทั้งเมือง ได้รับประทาน “ข้าวปุ้น” อาหารงานบุญอีสานฟรี ตลอดทั้งงาน นอกจากนี้ ยังจะได้มีโอกาสร่วมกับชาวจังหวัดร้อยเอ็ดสืบสานพระพุทธศาสนา เผยแผ่การบำเพ็ญทานบารมีขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตลอดจนร่วมกันอนุรักษ์ ส่งเสริม และสืบสานวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามของจังหวัดร้อยเอ็ดให้ดำรงอยู่สืบไป

นายวันชัย คงเกษม ผู้ว่าราชการจังหวัดร้อยเอ็ด เปิดเผยว่า ทุกภาคส่วนของจังหวัดร้อยเอ็ด โดยคณะสงฆ์ ส่วนราชการหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชนชาวจังหวัดร้อยเอ็ด ได้กำหนดให้จัดงานประเพณีบุญผะเหวดขึ้น 3 วัน 3 คืน ตั้งแต่วันที่ 8 - 10 มีนาคม 2562  ณ บริเวณสวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ร้อยเอ็ด และเกาะกลางบึงพลาญชัย อ.เมือง ร้อยเอ็ด ในชื่องานว่า “มหาทานบารมี ประเพณีบุญผะเหวดร้อยเอ็ด” ประจำปี 2562 

นายวันชัย กล่าวต่อไปว่า งานบุญผะเหวด เป็นงานบุญเก่าแก่และอยู่คู่กับชาวจังหวัดร้อยเอ็ดมานานกว่า 100 ปี เป็นประเพณีสำคัญยิ่งในพระพุทธศาสนา มีกิจกรรมสำคัญ คือ การแสดงพระธรรมเทศนา เรื่อง “พระเวสสันดรชาดก” ที่คนไทยทั่วไปรู้จักกันดีในนาม “เทศน์มหาชาติ” หรือ “เทศน์พระเวสสันดร” ซึ่งในภาษาอีสานเรียกว่า “เทศน์ผะเหวด” ซึ่งงานประเพณีบุญผะเหวดนี้ จัดขึ้นเป็นประจำทุกปี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2534 เป็นต้นมา

“ปีนี้เรากำชับทุกหน่วยงานให้เตรียมความพร้อม อำนวยความสะดวกแก่พุทธศาสนิกชนและนักท่องเที่ยวที่จะเดินทางมาร่วมงาน ทั้งการเดินทาง ที่พัก ร้านอาหาร ทุกๆ ภาคส่วนล้วนมีส่วนร่วมทั้งสิ้น ใครที่ยังลังเลที่จะเดินทางมาร่วมงาน ขอให้รีบตัดสินใจ เพราะงานบุญใหญ่แบบนี้ปีละครั้ง ไม่ควรพลาด” ผู้ว่าราชการจังหวัดร้อยเอ็ด กล่าว

ทางด้าน นายชูชาติ ราชจันทร์ วัฒนธรรมจังหวัดร้อยเอ็ด กล่าวว่า ในช่วงที่จัดงานนั้น ผู้ที่ไปเยือนจังหวัดร้อยเอ็ดจะพบกับบรรยากาศงานบุญทั้งเมือง แต่ละวันจะมีไฮไลท์สำคัญๆ อย่างวันที่ 8 มีนาคม พุทธศาสนิกชนและนักท่องเที่ยวที่มาเยือนจะได้พบกับขบวนแห่พระอุปคุตตั้งแต่เวลา 15.00 น.เป็นต้นไปจนถึงค่ำ จากนั้นจะมีงานพาแลง และแสงสีเสียงอันยิ่งใหญ่ วันที่ 9 มีนาคม ตั้งแต่ 09.00 น.เป็นต้นไป จะมีผู้คนกว่า 20,000 คนร่วมขบวนแห่ผะเหวดเข้าเมือง ส่วนวันที่ 10 มีนาคม ตั้งแต่ 04.00 น.เป็นต้นไป จะมีการแห่ข้าวฟันก้อน ทำบุญตกบาตร และจะฟังพระเทศน์มหาชาติไปจนถึง 18.00 น. และช่วงเย็นวันเดียวกันนี้ จะมีขบวนแห่งกัณฑ์จอบกัณฑ์หลอน ซึ่งขบวนจะยิ่งใหญ่อลังการมาก

“ตลอดทั้งสามวัน นักท่องเที่ยวจะได้รับประทานข้าวปุ้นหรือขนมจีนฟรีๆ เพราะชาวร้อยเอ็ดเชื่อว่าเป็นการต่อบุญ ให้ทานอย่างหนึ่ง” นายชูชาติกล่าวและว่า พุทธศาสนิกชนต้องไปร่วมงานบุญผะเหวดร้อยเอ็ดให้ได้ซักครั้ง เพราะนักท่องเที่ยวจะได้เห็นงานบุญผะเหวดครบถ้วนตามประเพณีโบราณกาลที่สืบสานต่อกันมาตลอดทั้ง 3 วัน ซึ่งหาดูที่ไหนไม่ได้อีกแล้ว