'งบ69'กระชับฐานการเมือง เติม‘ท้องถิ่น’1.9 หมื่นล.รับเลือกตั้ง?

การพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ(พ.ร.บ.) งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2569 วงเงิน 3,780,000 ล้านบาท วาระแรกของสภาผู้แทนราษฎร ในวันที่ 28-31 พ.ค.2568 นี้ เมื่อส่องลึกในรายละเอียด พบว่ารัฐบาลได้เสนอของบประมาณเพิ่มขึ้นจากปี 2568 จำนวน 27,900 ล้านบาท คิดเป็น 0.7%

โดย 10 กระทรวงที่เสนอขอสูงสุด 1.งบประมาณกลาง เสนอขอ 6.32 แสนล้านบาท ลดลง 24.8%  2.กระทรวงการคลัง 3.97 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 2.1%  3.กระทรวงศึกษาธิการ  3.55 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 4.2% 4.กระทรวงมหาดไทย 3.01 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 2.3%

5.กระทรวงกลาโหม 2.04 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 2.4%  6.องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 2.02 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 3.3%  7.กระทรวงคมนาคม 2 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 3.8%

8.กระทรวงสาธารณสุข 1.77 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 3.3%  9.รัฐวิสาหกิจ 1.43 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 29.9%  และ 10.กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม 1.4 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้น 6.1%

นอกจากนั้น ยังพบการเสนอของบประมาณในส่วนที่น่าสนใจ อาทิ งบประมาณรายจ่ายเพื่อการชำระหนี้ภาครัฐ 421,864.4 ล้านบาท คิดเป็น 11.2% งบประมาณรายจ่ายเพื่อชดใช้เงินคงคลัง 123,541.1 ล้านบาท คิดเป็น 3.3% ของวงเงินงบประมาณ

ขณะที่รายจ่ายประจำกำหนดไว้  2.6 ล้านล้านบาท ลดลงจากปีงบประมาณ 2568 จำนวน 28,135.3 ล้านบาท คิดเป็น 1% รายจ่ายเพื่อชดใช้เงินคงคลังกำหนดไว้ 1.2 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีงบประมาณ 2568 ที่ไม่มีการเสนอตั้งงบประมาณนี้ไว้ คิดเป็น 3.3%

ส่วนรายจ่ายลงทุนกำหนดไว้  8.6 แสนล้านบาท ลดลงจากปีงบประมาณ2568 จำนวน 68,284 ล้านบาท คิดเป็น 7.3% นอกจากนั้นในส่วนของรายจ่ายเพื่อชำระคืนต้นเงินกู้ จัดสรรไว้ 1.5แสนล้านบาท ถือว่าเพิ่มขึ้นจากปีงบประมาณ2568 จำนวน 1,100 ล้านบาท หรือ 0.7%

อุดหนุนท้องถิ่นรับปูทางเลือกตั้ง2570

เมื่อเจาะลึกอีกหนึ่งไฮไลต์ที่น่าสนใจอยู่ที่การจัดสรรรายได้ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น(อปท.)ปี 2569 ที่พบว่า เพิ่มขึ้นทุกรายการ เมื่อเทียบกับปี 2568 ไม่ว่าเป็นเงินอุดหนุนในส่วนของกรุงเทพมหานคร ปี 2568 ได้รับ 27,810.3 ล้านบาท ปี 2569 ได้รับ 29,321.1 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 1,510.8 ล้านบาท หรือ 5.4%

เมืองพัทยา ปี 2568 ได้รับ 2,368.5 ล้านบาท ปี 2569 ได้รับ 2,403.0 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 34.5 ล้านบาท หรือ1.5%

องค์การบริหารส่วนจังหวัด(อบจ.) ปี2568 ได้รับ 30,320.9 ล้านบาท  ปี 2569 ได้รับ 31,555.3  ล้านบาท เพิ่มขึ้น 1,234.4 ล้านบาท หรือ 4.1% 

เทศบาลนคร ปี2568 ได้รับ 17,900.8 ล้านบาท ปี 2569 ได้รับ 18,645.7 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 744.9 ล้านบาท หรือ 4.2%  

เทศบาลเมือง ปี 2568 ได้รับ 32,483.1 ล้านบาท ปี 2569 ได้รับ 33,492.1 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 1,009.0 ล้านบาท หรือ 3.1%

เทศบาลตำบล ปี 2568 ได้รับ 85,026.1 ล้านบาท ปี 2569 ได้รับ 86,996.7 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 1,970.6 ล้านบาท หรือ 2.3% และ อบต.ปี 2568 ได้รับ 174,394.4  ล้านบาท ปี 2569 ได้รับ 177,708.4 ล้านบาท  เพิ่มขึ้น 3,314.0 ล้านบาท หรือ 1.9% 

ทั้งนี้สำนักงบประมาณให้เหตุผลในการปรับเพิ่มข้างต้นไว้ว่า เพื่อให้การกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น(อปท.) สอดคล้องกับกับหลักการตาม พ.ร.บ.กำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ซึ่งมีวัตถุประสงค์ให้มีการกระจายอำนาจเพิ่มขึ้น และสอดคล้องกับแนวทางการปฏิรูปรายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อให้สามารถพึ่งพาตนเองได้ รวมทั้งการให้ อปท.พิจารณานำเงินนอกงบประมาณ หรือเงินสะสมมาใช้สมทบงบประมาณรายจ่ายประจำปี เพื่อดำเนินโครงการลงทุนในท้องถิ่นมากขึ้น

จึงเห็นสมควรจัดสรรเงินอุดหนุนให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในปีงบประมาณ พ.ศ.2569 จำนวน 389,527.4 ล้านบาท เพิ่มขึ้น จำนวน 11.131.9 ล้านบาท คิดเป็น ร้อยละ 2.9 ทำให้ประมาณการรายได้ของ อปท.มีจำนวนที่นำมาคิดสัดส่วนทั้งสิ้น 859,479.4 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีงบประมาณ พ.ศ.2568 จำนวน 19,838.9 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 2.4 และคิดเป็นสัดส่วนรายได้ของ อปท.ต่อรายได้สุทธิของรัฐบาล(ไม่รวมเงินกู้) ร้อยละ 29.43

การเมืองชิงแต้มตุนกระสุนท้องถิ่น

แน่นอนว่า ในมิติการเมืองย่อมต้องจับตาไปที่การจัดสรรงบเพื่อสร้างฐานคะแนนนิยม โดยนับตั้งแต่ต้นปี 2568 ที่ผ่านมา มีการเลือกตั้งท้องถิ่นไปแล้ว 2 สนาม คือนายกและสมาชิกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) และนายกเทศมนตรี และสมาชิกสภาเทศบาล(สท.) ส่วนในเดือน พ.ย.จะมีการเลือกตั้งสมาชิกสภา อบต. และนายกอบต.ทั่วประเทศ

ขณะที่ในปี 2669 จะมีการเลือกตั้ง 2 สนาม ในเดือน มี.ค.จะมีการเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร(ผู้ว่าฯกทม.)และสมาชิกสภากรุงเทพ(สก.)ทั้ง 55 เขต ขณะที่ในเดือน พ.ค.จะมีการเลือกตั้งนายกฯ และสมาชิกเมืองพัทยา 

จากนั้นในปี 2570 จะมีการเลือกตั้ง สส.ทั่วประเทศ เว้นเสียแต่ว่าจะมีอุบัติเหตุการเมืองเกิดขึ้นก่อนรัฐบาลครบวาระ การเลือกตั้งสนามใหญ่ก็อาจเกิดขึ้นเร็วกว่ากำหนด 

น่าสนใจตรงที่ การปรับเพิ่มงบท้องถิ่นทุกองค์กรในรอบนี้ สอดรับกับคำสั่งกระทรวงมหาดไทย ที่แจ้งทุกจังหวัดให้รวบรวมโครงการเพื่อเสนอของบประมาณกระตุ้นเศรษฐกิจ 1.57 แสนล้าน โดยกำชับข้อเสนอทุกโครงการต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ ครม. เพื่อประสิทธิภาพการพิจารณากลั่นกรอง เม็ดเงินเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจตามเป้าหมายรัฐบาล ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 20 พ.ค.2568 อีกด้วย