สิ้นแดงฮาร์ดคอร์ ปิดฉาก "ผู้ลี้ภัยในลาว" คนสุดท้าย
การจากไปของสหายสน ถือว่าเป็นปิดฉากขบวนการสหพันธรัฐไทย ใน สปป.ลาว ท่ามกลางเสียงเรียกร้องของคนเสื้อแดง ให้รัฐไทยตอบคำถามว่า "ใครอุ้มฆ่าโกตี๋ ,สุรชัย แซ่ด่าน และลุงสนามหลวง?"
เมื่อวันที่ 4 พ.ค.2565 จรัล ดิษฐาอภิชัย ได้โพสต์เฟซบุ๊คแจ้งข่าวการเสียชีวิตของแดงลี้ภัยใน สปป.ลาว และเป็น 1 ใน 7 แกนนำขบวนการสหพันธรัฐไทย ที่โด่งดังช่วงปี 2559-2561
"ขอไว้อาลัยสหายสน หรือ สมเจตน์ คงวัฒนะ ผู้ลี้ภัยในประเทศเพื่อนบ้าน สนเป็นนักต่อสู้ปฏิวัติมาตั้งแต่เป็นนักศึกษา และเข้าร่วมกับกองทัพปลดแอกประชาชนไทย เมื่อมีรัฐประหาร คมช. 2549 สนเข้าร่วมการต่อต้านรัฐประหาร กับ นปช. คนเสื้อแดง เขาเป็นนักสู้นิรนาม หลังรัฐประหาร 22 พฤษภาคม 2557 สนถูกจับ ต่อมา หลบหนีไปต่อสู้ประเทศเพื่อนบ้าน จนเป็นอัมพาตหลายปี เสียชีวิตเมื่อวันจันทร์ 2 พฤษภาคม อายุ 68 ปี”
สหายสน อาจไม่โด่งดังเท่ากับโกตี๋-วุฒิพงศ์ กชธรรมคุณ และลุงสนามหลวง-ชูชีพ ชีวะสุทธิ์ แต่เขาก็เป็นคนทำงานเบื้องหลัง และมีบทบาทเป็นผู้พิทักษ์โกตี๋ สมัยทำวิทยุใต้ดินผ่านยูทูบ ในนามสถานีไทยเสรีเพื่อสาธารณรัฐไทย
ต้นเดือน ธ.ค.2559 โกตี๋-ลุงสนามหลวง ประกาศจัดตั้งองค์กรสหพันธรัฐไทย เพื่อเปลี่ยนแปลงระบบการปกครองในประเทศไทย มีสมาชิก 7 คน ประกอบด้วย
1.ลุงสนามหลวง (ชูชีพ ชีวะสุทธิ์)
2.โกตี๋ (วุฒิพงศ์ กชธรรมคุณ)
3.ขุนทอง ไฟเย็น (ไตรรงค์ สินสืบผล)
4.แยม ไฟเย็น (รมย์ชลี สมบูรณ์รัตนกูล)
5.สหายร้อยสิบสอง (วัฒน์ วรรลยางกูร)
6.สหายยังบลัด (กฤษณะ ทัพไทย)
7.สหายเผด็จ (สมเจตน์ คงวัฒนะ)
ปัจจุบัน สมาชิกสหพันธรัฐไทยทั้ง 5 คนเสียชีวิตไปแล้ว สหายสนหรือสหายเผด็จ เป็นคนสุดท้ายที่เพิ่งจากไป ยังเหลือแค่ขุนทอง ไฟเย็น และ แยม ไฟเย็น ที่ลี้ภัยอยู่ในฝรั่งเศส
สหายสนหรือสมเจตน์ คงวัฒนะ ตัวละครลับในยุคแดงทั้งแผ่นดิน โดยเฉพาะสายแดงฮาร์ดคอร์ จะรู้จักชื่อเสียงเขาเป็นอย่างดี และเป็นคนเดือนตุลาปีกเสื้อแดง
ช่วงปี 2516 สหายสนเป็นนักศึกษาเทคนิคโคราชที่เข้าร่วมขบวนการซ้ายไทย และทำกิจกรรมทางการเมืองภาคประชาชน เหมือนนักศึกษาหัวก้าวหน้ายุคนั้น หลัง 6 ตุลา 2519 สหายสนต้องหลบภัยเผด็จการทมิฬไปอยู่ในเขตป่าเขาอีสานใต้
ต้นปี 2549 สหายสนและปัญญาชนอีสานใต้ในนาม กลุ่มเสรีชนคนตุลา ได้เข้าไปให้กำลังใจคนเดือนตุลา ที่นั่งอยู่ในทำเนียบ สมัยรัฐบาลทักษิณ
หลังรัฐประหาร 2549 สหายสนและเพื่อนพ้องน้องพี่ ได้ไปรวมตัวกันที่ท้องสนามหลวง จัดการชุมนุมปราศรัยต้านเผด็จการทหารอย่างเอาจริงเอาจัง
ปี 2551 สหายสนพร้อมเพื่อนๆ ก็เดินหน้าสู่เป้าหมายการปฏิวัติประชาธิปไตย โดยมีการจัดพิมพ์เอกสารชื่อ วิทยานิพนธ์คนเสื้อแดง ออกมาเผยแพร่ ทั้งในเขตเมืองและเขตชนบทสีแดงเก่า
ปี 2552-2553 สหายสน ในนามแดงอิสระร่วมกับกลุ่มอดีตนายทหารใหญ่ ได้ขับเคลื่อนคู่ขนานกับการชุมนุมของ นปช.
รวมถึงปี 2556-57 สหายสนและเหล่านักรบนิรนาม ได้ออกเคลื่อนไหวระหว่างการชุมนุมของ กปปส.
เมื่อ คสช.ยึดอำนาจปี 2557 สหายสนถูกฝ่ายทหารจับกุมได้ที่บ้านพัก หลังจากนั้นไม่นาน สหายสน ได้หลบหนีออกจากค่ายทหารแห่งหนึ่ง ระหว่างที่ถูกควบคุมตัวโดยฝ่ายทหาร และเดินทางไปหลบภัยอยู่ในกัมพูชา
ปี 2560 สหายสนหลบจากกัมพูชา มาอาศัยอยู่ใน สปป.ลาว สหายสนเปลี่ยนชื่อเป็นสหายเผด็จ ทำหน้าที่เป็นฝ่ายการทหารของสหพันธรัฐไท ครั้งหนึ่ง โกตี๋เคยนำสหายสนต่อสายพูดคุยกับ จอม เพชรประดับ บอกเล่าเรื่องราวการเคลื่อนไหวจัดตั้งมวลชนลุกขึ้นต่อสู้เพื่อสถาปนาระบอบประชาธิปไตยที่สมบูรณ์
คืนวันที่ 29 ก.ค.2560 ชายชุดดำบุกเข้าจับตัวโกตี๋ ที่บ้านพักในนครหลวงเวียงจันทน์ สปป.ลาว พร้อมกับนำตัวเขาไปสังหารทิ้งที่ดอนทรายกลางแม่น้ำโขง
เหตุการณ์คืนวันที่โกตี๋ถูกอุ้ม มีผู้รอดตาย 2 คนคือ สหายสนหรือสหายเผด็จ กับภรรยาของโกตี๋ โดยหลังเกิดเหตุสหายสน ได้แจ้งข่าวไปยังจักรภพ และเพื่อนมิตรในสหรัฐฯ จึงทำให้ข่าวโกตี๋หายตัวไป มีการแพร่กระจายข่าวไปอย่างรวดเร็ว
12 ธ.ค.2561 สุรชัย แซ่ด่าน ประธานกลุ่มแดงสยาม พร้อมคนสนิทสองคนคือ สหายภูชนะ และสหายกาสะลอง ถูกอุ้มหายตัวไปจากบ้านพักชานนครหลวงเวียงจันทน์
28 ม.ค.2662 ลุงสนามหลวงหรือชูชีพ ชีวะสุทธิ์ กับคนใกล้ชิด 2 คนคือ สหายยังบลัด และสหายข้าวเหนียวมะม่วง ถูกอุ้มหายไปในเวียดนาม
ช่วงเดือน ส.ค.2562 สมาชิกกลุ่มไฟเย็น 5 คน เดินทางไปลี้ภัยอยู่ในฝรั่งเศส เช่นเดียวกับสหายร้อยสิบสอง (วัฒน์ วรรลยางกูร) ยังเหลืออยู่ใน สปป.ลาว เพียงคนเดียวคือ สหายสนหรือสหายเผด็จ
หลังจากมิตรสหายหลายคนเสียชีวิต และเคลื่อนย้ายไปอยู่ฝรั่งเศส สหายสนก็ล้มป่วย เนื่องจากเส้นเลือดในสมองแตก และป่วยติดเตียงมานานกว่า 2 ปี ก่อนจะเสียชีวิตเมื่อต้นเดือน พ.ค.นี้
การจากไปของสหายสน ถือว่าเป็นปิดฉากขบวนการสหพันธรัฐไทย ใน สปป.ลาว ท่ามกลางเสียงเรียกร้องของคนเสื้อแดง ให้รัฐไทยตอบคำถามว่า
"ใครอุ้มฆ่าโกตี๋ ,สุรชัย แซ่ด่าน และลุงสนามหลวง?".
