ในหลวง-พระราชินี เสด็จฯ ไปในการพระราชพิธีพืชมงคล พุทธศักราช 2568

วันนี้ (8 พฤษภาคม 2568) เวลา 17.15 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินไปยังพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวัง ในการพระราชพิธีพืชมงคล พุทธศักราช 2568

ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการท้ายที่นั่ง ทรงจุดเทียนห่วงบูชาพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการท้ายที่นั่งบูชาพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกย์ และพระพุทธเลิศหล้านภาไลย

จากนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการทองใหญ่ ที่หน้าธรรมาสน์ศิลา และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการทองทิศ ที่หน้าธรรมาสน์ศิลา ทรงกราบ ทรงศีล

เมื่อ พระราชวชิรโมลี ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดระฆังโฆสิตาราม ประธานสงฆ์ถวายศีล จบ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระดำเนินไปยังธรรมาสน์ศิลา ทรงพระสุหร่ายสรงพระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ รัชกาลที่ 9, พระคันธารราษฎร์องค์ใหญ่ รัชกาลที่ 10, พระคันธารราษฎร์จีนนั่ง รัชกาลที่ 10, พระคันธารราษฎร์จีนยืน รัชกาลที่ 10, พระคันธารราษฎร์บันได รัชกาลที่ 10, พระคันธารราษฎร์รวงข้าว รัชกาลที่ 10, พระบัวเข็ม, พระพลเทพ, พระโคศุภราช และทรงประพรมพืชต่าง ๆ ทรงโปรยดอกไม้และทรงถวายพวงมาลัย ที่พระพุทธรูปทุกองค์

ต่อจากนั้น ทรงจุดธูปเทียนบูชาพระคันธารราษฎร์ ทรงอธิษฐานขอความสมบูรณ์แห่งพืชผลของราชอาณาจักร พระมหาราชครูพิธีศรีวิสุทธิคุณ ประธานพระครูพราหมณ์ อ่านประกาศพระราชพิธีพืชมงคล พระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์

'พระราชพิธีพืชมงคล' เป็นพิธีทำขวัญพืชพันธุ์ธัญญาหาร ซึ่งพระมหากษัตริย์ ทรงอธิษฐานเพื่อความอุดมสมบูรณ์ของพืชพันธุ์ธัญญาหารแห่งราชอาณาจักรไทย โดยข้าวนั้น ถือว่าเป็นอาหารหลักของประชาชน ในภาษาบาลี เรียกว่า ปุพพัณณะ หรือ บุพพัณณะ หรือ บุพพัณณชาติ ส่วนพืชอื่น ๆ ที่เป็นอาหารเรียกว่า อปรัณชาติ หมายถึง พืชจำพวกถั่ว งา เป็นต้น ถ้าเรียกควบทั้งสองอย่างก็เรียกว่า 'บุพพัณณปรัณณชาติ' ที่หมายถึง 'พืชที่เป็นอาหารทุกชนิด'

'พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ พุทธศักราช 2568' นี้ กรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต เชิญเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทานที่ทรงปลูก ซึ่งเป็นพันธุ์ข้าวนาสวน จำนวน 5 พันธุ์ ได้แก่ พันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105, พันธุ์ข้าว กข 79, พันธุ์ข้าว กข 85, พันธุ์ข้าว กข 99 (หอมคลองหลวง 72), พันธุ์ข้าว กขจ 1 (วังทอง 72) กับพันธุ์ข้าวเหนียว จำนวน 2 พันธุ์ ได้แก่ พันธุ์ข้าวเหนียว กข 6 และพันธุ์ข้าวเหนียวกข 24 (สกลนคร 72) จำนวนรวม 4,880 กิโลกรัม เข้าในการพระราชพิธีพืชมงคล เพื่อทำขวัญเมล็ดพันธุ์ข้าวและเมล็ดพันธุ์พืชต่าง ๆ ให้ปลอดจากโรค และเจริญงอกงามสมบูรณ์ เพื่อนำไปใช้เป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวสำหรับเพาะปลูกในปีพุทธศักราช 2568 และพระราชทานแก่พสกนิกรและชาวนาทั่วประเทศ นำไปเป็นมิ่งขวัญและความเป็นสิริมงคลในการประกอบอาชีพเกษตรกรรม

ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงหลั่งน้ำสังข์ ทรงเจิม และพระราชทานพระธำมรงค์กับพระแสงปฏักแก่ นายประยูร อินสกุล ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ซึ่งทำหน้าที่พระยาแรกนา จากนั้น ทรงหลั่งน้ำสังข์ ทรงเจิม ผู้เป็นเทพีในการแรกนาขวัญ

จากนั้น ทรงพระดำเนินไปทรงประเคนจตุปัจจัยไทยธรรม แด่พระสงฆ์ที่เจริญพระพุทธมนต์ ทรงหลั่งทักษิโณทก พระสงฆ์ถวายอนุโมทนา ถวายอดิเรก

'พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ' เป็นพระราชพิธี 2 พิธีรวมกัน คือ 'พระราชพิธีพืชมงคล' อันเป็นพิธีสงฆ์ ซึ่งประกอบพระราชพิธีวันแรกในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม และ 'พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ' อันเป็นพิธีพราหมณ์ ซึ่งประกอบพระราชพิธีในวันรุ่งขึ้น ณ มณฑลพิธีสนามหลวง สำหรับปีพุทธศักราช 2568 กำหนดให้วันที่ 8 พฤษภาคม 2568 เป็นวันประกอบพระราชพิธีพืชมงคล และวันที่ 9 พฤษภาคม 2568 เป็นวันพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ หรือ วันไถหว่าน