ประวัติวันงดสูบบุหรี่โลก 2567 คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก แนวทางเลิกบุหรี่

31 พฤษภาคม 2567 ถือเป็น วันงดสูบบุหรี่โลก ชวนมา"ประวัติวันงดสูบบุหรี่โลก 2567" (World No Tobacco Day) ส่องความสำคัญ ย้อนคำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2567 อดีต-ปัจจจุบัน จากบุหรี่มวนสู่บุหรี่ไฟฟ้า แนวทางเลิกบุหรี่ "สิงห์อมควัน" สูบบุหรี่เสี่ยงเป็นโรคอะไรบ้าง? เช็กเลยที่นี่

 

 

ประวัติวันงดสูบบุหรี่โลก 2567 ( World No Tobacco Day) 

วันงดสูบบุหรี่โลก 2567 ตรงกับวันที่ 31 พฤษภาคมของทุกปี โดยเริ่มมีการจัดงานตั้งแต่ปี ค.ศ.1988 โดยองค์การอนามัยโลก ได้เล็งเห็นอันตรายของบุหรี่ต่อสุขภาพของผู้สูบบุหรี่และผู้ไม่สูบบุหรี่แต่ได้รับควันบุหรี่ 

วันงดสูบบุหรี่โลก จัดขึ้นเพื่ออะไร?

• กระตุ้นให้ผู้สูบบุหรี่เลิกสูบ 
• ให้รัฐบาลชุมชนและประชากรโลก ตระหนักถึงความสำคัญและเข้าร่วมกิจกรรม
• กระตุ้นให้รัฐบาลกำหนดนโยบาย/กฎหมาย เพื่อควบคุมยาสูบ 

องค์การอนามัยโลก ระบุชัดเจนว่า การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญของการป่วยและเสียชีวิตก่อนวัยอันควรที่สามารถป้องกันได้ และกำหนดให้ วันที่ 31 พฤษภาคมของทุกปีเป็นวันงดสูบบุหรี่โลก ( World No Tobacco Day) 

สัญลักษณ์ของวันงดสูบบุหรี่โลก

• ดอกลีลาวดี เป็นสัญลักษณ์ของ "วันงดสูบบุหรี่โลก" หมายถึง การขจัดสิ่งที่ไม่ดีออกไปจากตัวเรา
• ดอกลีลาวดี (ดอกลั่นทม) เป็นดอกไม้ที่มีความหมายถึง การมีแต่ความสุข ชื่อเดิมนั้น คือ ดอกลั่นทม

ซึ่งเมื่อก่อนทุกคนจะเข้าใจว่า เป็นดอกไม้อัปมงคล ไม่นิยมปลูกในบ้าน ปลูกแล้วมีแต่ความทุกข์ระทม แต่ถ้าศึกษาด้านภาษาจริงๆ คำว่า ลั่นทม เป็นคำผสมจาก ลั่น + ทม

• ลั่น = ละทิ้ง เลิก
• ทม = ความระทม

สามารถรวมความของดอกไม้ประจำวันงดสูบบุหรี่ได้ว่า ละทิ้งความระทม ความเศร้าหมองต่างๆ นั่นเอง

สารอันตรายในบุหรี่

ควันบุหรี่ จะประกอบไปด้วยสารเคมีที่มีอันตรายต่อสุขภาพกายของคนเราประมาณ 4,000 ชนิด ซึ่งแบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ได้ 3 กลุ่ม คือ

กลุ่มที่ 1 ได้แก่ ทาร์ หรือ น้ำมันดิน หรือที่เห็นเป็นคราบบุหรี่

เป็นที่รวมของสารเคมีในกลุ่มของไฮโดรคาร์บอน ซึ่งจะรวมตัวเป็นสารที่มีความเหนียวติดอยู่กับเนื้อปอด และมีคุณสมบัติเป็นสารก่อมะเร็งโดยตัวของมันเอง นอกจากนี้ยังเป็นสารที่เร่งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง หากผู้สูบบุหรี่นั้นมีโรคมะเร็งอยู่ในร่างกายแล้ว

กลุ่มที่ 2 ได้แก่ นิโคติน 

จัดเป็นสารที่มีการกระตุ้นสมอง และประสาทส่วนกลางได้ในระยะแรก แต่ระยะต่อมาจะมีฤทธิ์กดระบบประสาท นอกจากนี้ยังทำให้เส้นเลือดหดตัว มีผลทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น กระตุ้นหัวใจให้เต้นเร็วขึ้นด้วย นิโคตินมีส่วนทำให้คนที่สูบบุหรี่อยากสูบอยู่เรื่อยๆ

กลุ่มที่3 ได้แก่ ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซค์ 

มีความเข้มข้นสูงในควันบุหรี่จะไปขัดขวางการรับออกซิเจนของเม็ดเลือดแดง และยังทำให้ไขมันพอกพูนตามผนังเส้นเลือดมากขึ้น ทำให้เส้นเลือดตีบ สายตาเสื่อม ลดประสิทธิภาพในการตัดสินใจ และลดการตอบสนองต่อเสียง ซึ่งเป็นอันตรายต่อคนขับรถ นักบิน และมีผลทำให้สมรรถภาพของนักกีฬาลดน้อยลง

อัตราความเสี่ยงเมื่อสูบบุหรี่ เสี่ยงเป็นโรคอะไรบ้าง?

• อัตราเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจสูงขึ้นเป็น 2 เท่า
• อัตราเสี่ยงของการเกิดโรคถุงลมโป่งพองสูงขึ้นเป็น 6 เท่า
• อัตราเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็งปอดสูงขึ้นเป็น 10 เท่า

 

เลิกบุหรี่ดีอย่างไร?

ด้านสุขภาพ

• เพียงแค่หยุดสูบบุหรี่ 20 นาที ก็จะรู้สึกได้ถึงการเปลี่ยนแปลงของร่างกายได้แล้ว เช่น อัตราการเต้นของหัวใจ และความดันโลหิตกลับคืนสู่ระดับปกติ 
• หยุดสูบ 24 ชั่วโมง ปอดจะเริ่มขจัดเสมหะได้ดีขึ้น 
• หยุดสูบ 72 ชั่วโมงจะหายใจคล่องขึ้น ต่อมาอาการไอและปัญหาในระบบทางเดินหายใจลดลง การทำงานของปอด ระบบหมุนเวียนของร่างกายจะดีขึ้น ความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆลดน้อยลง 
• หยุดสูบบุหรี่ได้สำเร็จ ร่างกายจะค่อยๆฟื้นตัวดีขึ้น ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคในอนาคต

ด้านสังคม

• หากสูบบุหรี่ที่มีควัน ควันบุหรี่มือสอง ที่ฟุ้งกระจายอยู่ในอากาศ จะทำให้คนรอบข้าง รวมถึงคนที่คุณรัก สูดดมเข้าไปและได้รับสารพิษตามไปด้วย 
• เลิกบุหรี่จะทำให้ภาพลักษณ์และบุคลิกดีขึ้น ประหยัดค่าใช้จ่าย มีเงินเก็บที่มากขึ้นอย่างแน่นอน

ความยากของการเลิกบุหรี่อยู่ที่การเอาชนะใจตัวเอง และต้องซื่อสัตย์ต่อตัวเอง และเมื่อตั้งใจเลิกแล้วให้ลงมืออย่ารีรอ และเมื่อเลิกได้ต้องไม่กลับไปลองซ้ำ

แนวทางเลิกบุหรี่ในปัจจุบัน

กำลังใจอย่างเดียว ในการเลิกบุหรี่ด้วยตัวเองโดยอาศัยกำลังใจอย่างเดียว พบว่าส่วนใหญ่จะประสบความสำเร็จน้อยและมักกลับมาสูบอีก

การใช้พฤติกรรมบำบัด การทำกิจกรรมกลุ่ม การใช้น้ำยาบ้วนปาก ซึ่งทำให้รสชาติของบุหรี่เปลี่ยนไป การสะกดจิตและการฝังเข็ม หลักฐานที่จะนำมาสนับสนุนผลความสำเร็จของวิธีการต่างๆ เหล่านี้ยังขาดอยู่มาก

การใช้ยาในการรักษาการติดนิโคติน การใช้ยาสามารถช่วยลดความทรมานจากการติดทางร่างกายได้ ทำให้เราสามารถทุ่มเทกำลังใจในการต่อสู้กับการติดทางจิตใจได้เต็มที่ ในปัจจุบันมีการใช้ยาช่วยเลิกบุหรี่

 

 

ย้อนคำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก ( World No Tobacco Day) จากอดีต-ปัจจุบัน 

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2567 

• ร่วมปกป้องเด็กและเยาวชนจากบุหรี่ไฟฟ้า

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2566 

• บุหรี่ไฟฟ้ามีสารพิษ เสพติด อันตราย

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2565 

• บุหรี่ทำลายสิ่งแวดล้อม

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2564 

• เลิกสูบ ลดเสี่ยง คุณทำได้

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2563 

• "ติดบุหรี่ ติดโควิด เสี่ยงตายสูง" เลิกสูบลดเสี่ยง 

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2562

• บุหรี่เผาปอด (Tobacco burns your lungs)

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2561 

• บุหรี่ตัวร้าย ทำลายหัวใจ (Tobacco Break Heart)

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2560 

• บุหรี่ ภัยคุกคามต่อการพัฒนา (Tobacco-a threat to development) 

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2559 

• ซองบุหรี่แบบเรียบ ลดภัยเงียบ ลดโรค (Get ready for plain packaging)

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2558 

• หนุนกฎหมายบุหรี่ใหม่ เพื่อคุณภาพชีวิตคนไทย (Stop illicit trade of tobacco products) 

 คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2557 

• บุหรี่ : ภาษียิ่งเพิ่ม คนตายยิ่งลด (Raise taxes on tobacco)

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2556 

• ไม่ใช้ ไม่รับ ไม่สนับสนุนโฆษณายาสูบร้าย ทำลายชีวิต (Ban tobacco advertising, promotion and sponsorship)

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2555 

• จับตา เฝ้าระวัง ยับยั้งอุตสาหกรรมยาสูบ  (Tobacco Industry Interference)

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2554 

• พิทักษ์สิทธิตามกฎหมาย มุ่งสู่สังคมไทยปลอดบุหรี่ (The WHO Framework Convention on Tobacco Control)

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2553 

• หญิงไทยฉลาด ไม่เป็นทาสตลาดบุหรี่ (Genderand Tobacco Withan Emphasis on Marketing to women)

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2552 

• บุหรี่มีพิษ ร่วมคิดเตือนภัย (Tobacco Health Warnings)

คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2551 

• เยาวชนรุ่นใหม่ ร่วมใจ ต้านภัยบุหรี่ (Tobacco-free Youth)  

 คำขวัญวันงดสูบบุหรี่โลก 2550 

• ไร้ควันบุหรี่ สิ่งแวดล้อมดี  ชีวีสดใส (100% Smoke-Free Environments : Create and Enjoy)   

อ้างอิง : คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ , โรงพยาบาลกรุงเทพ , มูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ (มสบ.)