‘Zoom Fatigue ภาวะล้าจากประชุมงานทางวิดีโอ’ ทำไม ‘ผู้หญิง’ รู้สึกเหนื่อยกว่าผู้ชาย?

โรคร้ายอย่างโควิด-19 ได้อยู่กับพวกเราทุกคนมาเป็นเวลาเกือบสองปีแล้ว และนั่นทำให้ไม่ว่าใครก็หลีกหนีไม่พ้นที่จะต้องประชุมงานผ่านทางวิดีโออย่างนับไม่ถ้วน ซึ่งสิ่งนี้ส่งผลเสียกับสุขภาพจิตไม่น้อยเลยทีเดียว จนล่าสุดต่างประเทศได้บัญญัติชื่ออาการนี้ขึ้นอย่างเป็นทางการว่า “ภาวะเหนื่อยล้าจากการประชุมวีดิโอ” (Zoom Fatigue)

กรุงเทพธุรกิจออนไลน์ ชวนดูว่า ทำไมผู้หญิงและวัยรุ่นถึงรู้สึกเหนื่อยล้ากับการประชุมงานทางวิดีโอมากกว่าผู้ชาย และถ้าหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะต้องประชุมแบบเห็นหน้า อะไรคือเคล็ดลับที่ทำให้ตัวเองดูดีโดยที่ไม่ต้องลงทุนมาก?

ภาวะเหนื่อยล้าจากการประชุมทางวิดีโอ (Zoom Fatigue) เป็นอาการที่พบได้ในพนักงานเงินเดือนทุกคนช่วงนี้ที่ต้องทำงานอยู่ที่บ้านเพราะสถานการณ์โควิด-19 ที่กำลังระบาดอยู่ ณ ขณะนี้ และแม้ว่าอนาคตถ้ากลับไปทำงานที่ออฟฟิศได้แล้วอาหารนี้จะไม่หายจากพวกเราไปไหน เพราะอะไร?

จากงานวิจัยของมหาวิทยาลัย Gothenburg ประเทศสวีเดนของ Geraldine Fauville ที่ทำการรวบรวมข้อมูลเรื่อง “ภาวะเหนื่อยล้าจากการประชุมทางวิดีโอ” ที่เผยแพร่ในแหล่งรวบรวมงานวิจัยที่น่าเชื่อถืออย่าง SSRN (Social Science Research Network) โดยเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง 10,591 คน ในช่วง เดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม 2564 ที่ผ่านมามีข้อมูลที่น่าสนใจดังนี้

ภาวะเหนื่อยล้าจากการประชุมทางออนไลน์เกิดขึ้นในกลุ่มผู้หญิงมากถึง 14% ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับผู้ชายกลับมีความเหนื่อยล้าน้อยกว่าถึง 6% ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น?

อะไรคือ 2 ปัจจัยหลักที่นำไปสู่ความเหนื่อยล้า?

1.การที่ทุกคนเปิดกล้องและแสดงตัวอยู่บนหน้าตอในการประชุมออนไลน์ ทำให้คุณอยู่ในท่าที่ไม่ผ่อนคลายเพราะต้องวางมือและนั่งในท่าที่แข็งทื่อ เพื่อให้ดูดี 

2.การมองหน้าตัวเองผ่านจอทุกวันในช่วงที่ต้องประชุมออนไลน์อาจทำให้บางคนมี  “ความเคารพตัวเองที่ต่ำลง” เพราะการที่ต้องสื่อสารแบบเห็นหน้ากันเป็นการเพิ่มภาระทางความคิดให้กับสมองมากกว่าการประชุมด้วยเสียงอย่างเดียว 

สาเหตุที่ผู้หญิงรู้สึกเหนื่อยล้าจากการประชุมออนไลน์มากกว่า?

แม้ว่าผู้หญิงและผู้ชายจะมีจำนวนการประชุมและจำนวนงานที่เท่าๆ กันในแต่ละวัน แต่ความเหนื่อยล้าจากการประชุมออนไลน์มีสาเหตุสำคัญดังนี้

ข้อเท็จจริงที่น่าสนใจ: 

หากผู้หญิงเป็นหัวหน้าการประชุม หรือคนส่วนมากที่มีส่วนในการดำเนินการประชุมเป็นผู้หญิง การประชุมนั้นมักจะมีระยะเวลาที่ยาวกกว่า และต้องมีช่วงพักเบรกสั้นๆ ด้วย

1. ผู้หญิงมีงานอื่นๆ ที่ต้องรับผิดชอบในบ้าน เช่น การดูแลเรื่องต่างๆ ของลูก เช่น ดูว่าลูกจดจ่อกับการเรียนออนไลน์หรือไม่ รวมไปถึงอาหารการกินทุกมื้อของคนในครอบครัว และเรื่องจิปาถะอื่นๆ ซึ่งสิ่งเหล่านี้ทำให้พวกเธอต้องรู้สึกเหนื่อยล้าเวลาที่ต้องประชุมงานออนไลน์ 
2. แม้จะประชุมงานที่บ้านก็ยังต้องรักสวยรักงาม ไม่เป๊ะไม่ยอมให้ใครเห็นง่ายๆ   

การทำงานที่บ้านไม่ใช่เหตุผลที่ทำให้ผู้หญิงจะหยุดแต่งสวย เพราะหากว่ายังต้องติดต่อสื่อสารกับคนอื่นแบบเห็นหน้ากัน ซึ่งต่างกับผู้ชายที่แทบจะไม่ต้องทำอะไรมาก หรืออย่างน้อยที่สุดก็แค่จัดแต่งทรงผมเล็กน้อยเท่านั้น นั่นทำให้หากวันไหนต้องมีประชุมออนไลน์ ผู้หญิงทุกคนจะมีความเครียดอยู่ไม่น้อยเพราะต้องแต่งหน้า ทำผม และเวลาที่ประชุมอยู่ก็อาจจะมีอาการแพนิคอยู่ตลอดเวลาด้วยว่า ตัวเองยังเป๊ะอยู่หรือเปล่าขณะนั้น

ทำไมประชากรวัยรุ่นโดยรวมยังรู้สึกแบบเดียวกับผู้หญิงส่วนใหญ่ด้วย?

สาเหตุที่ประชากร “วัยรุ่นหนุ่มสาวมีความภาวะเหนื่อยล้ากับการประชุมวิดีโออนไลน์” ก็เพราะว่าคนสมัยใหม่ใส่ใจในรูปลักษณ์หน้าตาของตัวเองค่อนข้างมากทีเดียว และนอกจากนี้หากพูดระบุรายละเอียดลงไปยังพบว่า คนที่ไม่ใช่คนผิวขาวและคนที่นิยามตนเองว่าเป็นผู้มีโลกส่วนตัวสูง (Introvert) ยังรู้สึกเหนื่อยล้าจากสิ่งนี้ด้วยเช่นกัน

โจทย์สำคัญ: บริษัท-องค์กรควรแก้ปัญหานี้อย่างไร?

แม้ในอนาคตเมื่อสถานการณ์ดีขึ้นจนอาจกลับไปทำงานที่ออฟฟิศได้บ้างแต่บางคนก็ยังต้องประชุมทางออนไลน์หรือมอนิเตอร์งานจากที่บ้านอยู่ดี เพราะโรคร้ายนี้ยังคงไม่ไปไหนไกลจากพวกเราเร็วๆ นี้อย่างแน่นอน

วิธีการแก้ปัญหาอย่างง่ายที่สุด หากเป็นไปได้ให้บริษัทเลือกทำการ “ประชุมด้วยเสียง” แทน เพื่อที่พนักงานจะได้ไม่ต้องรู้สึกกังวลกับรูปลักษณ์ของตัวเองมากว่า วันนี้เขียนคิ้วเป๊ะไหม หน้าลอยหรือเปล่า มีเศษอาหารติดฟันหรือไม่?

อีกทั้งข้อดีของการประชุมด้วยเสียงนั้นทำให้พนักงานมั่นใจในการพูดมากขึ้นด้วย เพราะไม่ต้องสบตาและไม่ต้องกังวลกับรูปลักษณ์มาก  ทำให้พนักงานได้จดจ่อกับข้อมูลงานที่ต้องประชุมได้ดีกว่าที่จะเอาเวลาไปสนใจกับภาพตัวเองที่ปรากฎบนจอด้วย

4 เคล็ดลับทำให้ดูปังตอนวีดีโอคอลงาน 

จริงอยู่ที่ว่าคุณอาจจะต้องแต่งหน้า ทาปาก ทำผม เพื่อให้ตัวเองดูดี แต่สิ่งที่กำลังจะนำเสนอต่อไปนี้คือสิ่งที่จะชวนให้คุณดูดีมากขึ้นไปอีกตอนวิดีโอคอลงาน โดยไม่ต้องลงทุนซักบาท มาดูกันว่ามีวิธีไหนบ้าง?

1.พยายามไม่ขยับอวัยวะบนใบหน้า

การยู่ปาก ขมวดคิ้ว หรือย่นหน้าปาก จะทำให้คุณดูไม่สวยเพราะเกิดริ้วรอยบนใบหน้า

2.หามุมกล้องที่ทำให้ตัวเราดูดีที่สุด

ข้อนี้อาจจะไม่ง่ายเหมือนตอนจับมือถือถ่ายเซลฟี่ แต่เวลามีประชุมวิดีโอคอลคนมักจะวางแล็บท็อปในระดับเดียวกับโต๊ะทำให้ช้อนเหนียงแล้วภาพออกมาดูไม่ดี ดังนั้นคุณต้องหาหนังสือหรือที่รองคอมมายกแล็บท็อปของคุณให้สูงขึ้น ให้อยู่ในระดับที่เห็นหน้าคุณในแนวตรงให้มากที่สุด

3.นั่งประชุมในที่ที่มีแสงสว่าง-แสงธรรมชาติ

การนั่งหน้ากระจกหรือพื้นที่ที่ใกล้กับกระจกจะทำให้แสงธรรมชาติสาดส่องมาที่ใบหน้าของคุณ ทำให้หน้าของคุณกระจ่างใสชัดเจน แต่หากว่าอยู่ในห้องที่ไม่มีหน้าต่างให้เปิดโคมไฟหลอดสีขาวข้างหน้าคุณ (เหมือนกับพวกติ๊กต่อกเกอร์) เพื่อทำให้หน้าสว่างชัดเจนขึ้น

4.ใส่ฟิลเตอร์หน้าใส

เลือกฟิลเตอร์บนแอพฯที่คิดว่าสวยและเหมาะกับตัวเราที่สุด แต่ต้องไม่ลืมว่าฟิลเตอร์ช่วยปรับให้สภาพผิวหน้าดูดีขึ้นเท่านั้น แต่การแต่งกายนั้นเป็นสิ่งที่คุณต้องจัดการด้วยตัวเองด้วย

อ้างอิง: SSRN, The Economist, Green Queen HK, DR. SARAH HART