หนังเล่าโลก In the homeland of tulips ‘คาซัคสถานแหล่งกำเนิดทิวลิป’

เมื่อพูดถึง “ทิวลิป” ดอกไม้รูปทรงคล้ายผ้าโพกศีรษะ หลายคนรวมทั้งผู้เขียนคงคิดว่าต้นกำเนิดอยู่ที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ เพิ่งมารู้ความจริงว่า แท้จริงแล้วทิวลิปมีต้นกำเนิดที่คาซัคสถาน ก็ต่อเมื่อได้ชมภาพยนตร์เรื่อง The nature of Kazakhstan. In the homeland of tulips ในเทศกาลภาพยนตร์คาซัคสถานออนไลน์เมื่อไม่กี่วันก่อน ซึ่งปีนี้จัดขึ้นเป็นปีที่ 2 แล้วในประเทศไทย 

The nature of Kazakhstan. In the homeland of tulips ผลงานการกำกับของ Oleg Belyalov เป็นสารคดีบอกเล่าเรื่องราวถิ่นกำเนิดของทิวลิป ดอกไม้ที่ผู้คนคุ้นเคยพอๆ กับกุหลาบและคาร์เนชัน การเลือกชมภาพยนตร์เรื่องนี้ทางออนไลน์บอกเลยว่า เป็นการตัดสินใจถูกมาก เปิดเรื่องมาก็ตระการตาด้วยลานทิวลิปอันงดงามกลางเมือง ตลอดทั้งเรื่องหนังยังพาไปสัมผัสกับดอกไม้งามในทุ่งหญ้าเชิงเขาทางตอนใต้ของคาซัคสถาน ถ้าคนรักธรรมชาติได้ชมเชื่อว่าต้องใจละลายกับภาพที่เห็นราวกับได้ไปสัมผัสทุ่งทิวลิปป่าของคาซัคสถานด้วยตนเอง 

ทั้งดูภาพยนตร์และหาข้อมูลเพิ่มเติมจากเว็บไซต์ พบว่า ทิวลิปป่าถือกำเนิดขึ้นตั้งแต่เมื่อกว่า 10 ล้านปีก่อนที่เชิงเขาเทียนชานทางตอนใต้ของคาซัคสถาน ก่อนจะแพร่กระจายไปทั่วโลก ไม่ว่าจะเป็นทางทิศตะวันออกอย่างจีน อินเดีย ไปจนถึงยุโรปใต้และแอฟริกาเหนือทางทิศตะวันตก 

ชาวเปอร์เซียเป็นกลุ่มแรกที่ปลูกทิวลิป จากนั้นทิวลิปก็พิชิตตุรกี มีการคัดสรรอย่างมืออาชีพ หัวทิวลิปถูกนำออกจากกรุงคอนสแตนติโนเปิลไปยังยุโรปใน ค.ศ.1554 (พ.ศ.2097)

ในยุคกลางใครพยายามนำหัวทิวลิปออกนอกประเทศต้องมีโทษถึงตาย แต่ทูตออสเตรียก็ยอมเสี่ยงชีวิตนำดอกไม้งามชนิดนี้ไปยังกรุงเวียนนา ไม่นานทิวลิปก็ไปอวดโฉมอยู่ในฮอลแลนด์ ที่นี่เองกระแสความคลั่งไคล้ทิวลิปได้เกิดขึ้น ว่ากันว่าราคาทิวลิปแพงมากแค่ 3 หัวก็นำเงินไปซื้อบ้านใหญ่ใจกลางอัมสเตอร์ดัมได้ทีเดียว

เว็บไซต์ astana.citypass.kz ระบุว่า ปัจจุบันทั่วโลกมีการปลูกทิวลิปกว่า 3,000 สายพันธุ์ ส่วนใหญ่สืบสายไปจากคาซัคสถาน ที่่ทิวลิปป่ายังบานอยู่ทั่วประเทศระหว่างเดือน เม.ย.-พ.ค. คาซัคสถานมีทิวลิป 35 สายพันธุ์ พบในพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศ จึงมีเทศกาลทิวลิปจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี เพื่อบอกเล่าเรื่องราวของทิวลิปให้ผู้คนได้รับรู้ ซึ่งถ้าเป็นสมัยก่อนกว่าจะได้ชมความงามของทุ่งทิวลิปได้ก็ต้องไปที่ทุ่งหญ้าสเต็ป แต่เดี๋ยวนี้ไม่ต้องไปไกลขนาดนั้น แค่ออกไปจากเมืองไม่กี่กิโลเมตรก็ได้เชยชมแล้ว ถึงฤดูทิวลิปบานนักท่องเที่ยวผู้รักสิ่งแวดล้อมจากทั่วโลกหลั่งไหลกันมาเที่ยวคาซัคสถาน ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

คาซัคสถานมีประมวลกฎหมายอาญามาตรา 339 ไว้คอยดูแลดอกไม้พันธุ์นี้ ใครลักลอบสะสมทิวลิป18 สายพันธุ์ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนไว้ต้องเจอโทษปรับ กระทำความผิดเกี่ยวกับทิวลิปที่ได้รับการอนุรักษ์ต้องถูกคุมประพฤติ เผลอๆ อาจถึงขั้นจำคุก แต่ไม่ต้องกลัวว่าทิวลิปจะหายไป เหล่าผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า ถิ่นที่อยู่ของทิวลิปอาจหายไปเพราะกิจกรรมของมนุษย์ เช่น การก่อสร้าง ไถดิน นำสัตว์มาเล็มหญ้า แต่ไม่ว่าจะทำอะไรถ้ารบกวนดินไม่ลึกพอ หัวทิวลิปที่ยังฝังลึกอยู่ในดินก็สามารถเติบโตขึ้นมาใหม่ ไม่นานก็บานสะพรั่งเต็มพื้นที่เหมือนเดิม 

ต้องขอบคุณสถานเอกอัคราชทูตคาซัคสถานประจำประเทศไทย ที่นำภาพยนตร์สารคดีเรื่อง The nature of Kazakhstan. In the homeland of tulips มาฉายทางออนไลน์ ช่วยให้ข้อมูลเรื่องดอกไม้งามชนิดนี้ได้มาก แม้การบรรยายออกจะน่าเบื่อสักหน่อยกับภาพยนตร์ความยาวเกือบสองชั่วโมง แต่ภาพธรรมชาติงดงามนั้นคุ้มค่าเกินจะกล่าว ข้อเสียอย่างเดียวของภาพยนตร์เรื่องนี้คือดูแล้วทรมานใจเพราะอยากไปชมทิวลิปให้เห็นกับตาตัวเองที่คาซัคสถาน ตอนนี้ต้องรอเปิดประเทศสถานเดียวซึ่งคงต้องใช้เวลาอีกพักใหญ่ๆ