'วันครู 2564' ดูให้ดี 'คอสเพลย์ชุดครู' ผิดกฎหมาย

"วันครูแห่งชาติ" ตรงกับวันที่ 16 มกราคม ของทุกปี ก่อนจะไปรู้ประวัติและที่มาของวันครู กรุงเทพธุรกิจออนไลน์ ชวนไปดูกฎหมายคุ้มครองชุดครู ที่ไม่ใช่ว่าใครก็ใส่ได้ แม้จะแค่จัดงานรื่นเริงใส่เพื่อคอสเพลย์เท่านั้น ก็อาจจะเข้าข่ายผิดกฎหมาย 

• เลียนแบบชุดครู ผิดกฎหมายยังไง 

แต่งชุดเลียนแบบข้าราชการ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 145  ผู้ใดแสดงตนเป็นเจ้าพนักงาน และกระทำการเป็นเจ้าพนักงาน โดยตนเองมิได้เป็นเจ้าพนักงานที่มีอำนาจกระทำการนั้น ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกินสองหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ เจ้าพนักงานผู้ใดได้รับคำสั่งมิให้ปฏิบัติการตามตำแหน่งหน้าที่ต่อไปแล้ว ยังฝ่าฝืนกระทำการใด ๆ ในตำแหน่งหน้าที่นั้น ต้องระวางโทษตามที่กำหนดไว้ในวรรคแรกดุจกัน

มาตรา 146 ผู้ใดไม่มีสิทธิที่จะสวมเครื่องแบบหรือประดับเครื่องหมายของเจ้าพนักงาน สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งรัฐ สมาชิกสภาจังหวัดหรือสมาชิกสภาเทศบาล หรือไม่มีสิทธิใช้ยศ ตำแหน่ง เครื่องราชอิสริยาภรณ์หรือสิ่งที่หมายถึงเครื่องราชอิสริยาภรณ์ กระทำการเช่นนั้นเพื่อให้บุคคลอื่นเชื่อว่าตนมีสิทธิ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 2 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

โดยมีองค์ประกอบคือ 

 1. ต้องมีเจตนา เพื่อให้บุคคลอื่นเชื่อว่าตนมีสิทธิ โดยไม่มีสิทธิ (สวมเครื่องแบบ หรือประดับเครื่องหมายของเจ้าพนักงาน หรือเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หรือสิ่งที่หมายถึงเครื่องราชอิสริยาภรณ์)

 2. ต้องมีการกระทำ คือ สวมเครื่องแบบ หรือประดับเครื่องหมายของเจ้าพนักงาน หรือแอบอ้างว่ามียศ มีตำแหน่ง ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์

ดังนั้นหากผู้ใดมีเจตนาที่จะแต่งกายประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ซึ่งตนไม่มีสิทธิ ซึ่งทำให้ผู้อื่นเข้าใจว่าตนนั้นมียศมีตำแหน่งแล้วถ่ายรูป แสดงว่าผู้นั้นประสงค์ให้ผู้อื่นมาเห็นและต้องการให้ผู้อื่นเชื่อว่ามีสิทธิใช้เครื่องราชอิสริยาภรณ์ตามรูปถ่ายดังกล่าว จึงเป็นความผิดตามมาตรา 146

ทั้งนี้ยังผิด พ.ร.บ.เครื่องหมายราชการ พ.ศ. 2482 มาตรา 6 ที่ระบุว่า ห้ามไม่ให้บุคคลใดใช้เครื่องหมายราชการ เว้นแต่หน่วยงานราชการที่กำหนดเครื่องหมายนั้นๆ จะได้อนุญาตให้ใช้เครื่องหมายได้ ถ้าฝ่าฝืนมีความผิด จำคุกไม่เกิน 1 ปี และปรับไม่เกิน 2,000 บาท

• ชุดอะไรบ้าง? ที่ห้ามแต่งกายลอกเลียนแบบ

นอกจากชุดครูแล้วยังมีชุดข้าราชการอื่นๆ ที่แต่งกายเลียนแบบก็ผิดกฎหมายเช่นเดียวกัน 

ชุดนักเรียน 

ตามพระราชบัญญัติเครื่องแบบนักเรียน พ.ศ. 2551 มาตรา 7  ผู้ใดแต่งเครื่องแบบนักเรียนโดยไม่มีสิทธิที่จะแต่งหรือแต่งกายเลียนแบบเครื่องแบบนักเรียน ถ้าได้กระทำเพื่อให้บุคคลอื่นเชื่อว่าตนเป็นนักเรียน ต้องระวางโทษปรับไม่เกินหนึ่งพันบาท

ชุดทหาร

“ผู้ใดแต่งกายโดยใช้เครื่องแต่งกายคล้ายเครื่องแบบ ทหารตามพระราชบัญญัตินี้ หรือ คล้ายเครื่องแบบทหาร

ที่ทหารยังคงใช้ในราชการอยู่ อันอาจนำความดูหมิ่นเกลียดชัง หรือ ความเสื่อมเสียมาสู่ราชการทหารก็ดี

อันอาจทำให้บุคคลอื่นหลงเชื่อว่าเป็นทหารก็ดี ผู้นั้นมีความผิดต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 200 บาท

และ ถ้าการกระทำเช่นว่านี้ได้กระทำภายในเขต ซึ่งได้ประกาศใช้กฎอัยการศึกก็ดีในเวลาสงครามก็ดี ในเวลาบ้านเมืองมีเหตุฉุกเฉินก็ดีหรือ เพื่อกระทำความผิดทางอาญาก็ดี ผู้นั้นมีความผิดต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 1 - 10 ปี"

ชุดตำรวจ 

พ.ร.บ. ตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2547 ประกาศเอาไว้ดังนี้

มาตรา 108 ผู้ใดแต่งเครื่องแบบตำรวจโดยไม่มีสิทธิต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่สามเดือนถึงห้าปี

มาตรา 110 ผู้ใดแต่งกายโดยใช้เครื่องแต่งกายคล้ายเครื่องแบบตำรวจ และกระทำการใดๆ อันทำให้

ราชการตำรวจถูกดูหมิ่นหรือถูกเกลียดชัง หรือ ทำให้เกิดความเสื่อมเสียแก่ราชการตำรวจ หรือ ทำให้บุคคลอื่นหลงเชื่อว่าตนเป็นตำรวจ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามเดือน หรือ ปรับตั้งแต่หนึ่งพันบาทถึงหนึ่งหมื่นบาท หรือ ทั้งจำทั้งปรับ

นอกจากนี้ ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 146

ระบุด้วยว่า ผู้ใดไม่มีสิทธิที่จะสวมเครื่องแบบ หรือ ประดับเครื่องหมายของเจ้าพนักงาน… หรือ ไม่มีสิทธิใช้ยศ ตำแหน่ง… กระทำการเช่นนั้น เพื่อให้บุคคลอื่นเชื่อว่าตนมีสิทธิ ต้องระวางโทษจำคุก ไม่เกินหนึ่งปีหรือปรับไม่เกินสองพันบาท หรือ ทั้งจำทั้งปรับ

ชุดพยาบาล 

พรบ.วิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์ พ.ศ.2528 มาตรา 27 

ห้ามผู้ซึ่งไม่ได้ประกอบวิชาชีพพยาบาล หรือมิได้เป็นผู้ประกอบวิชาชีพการผดุงครรภ์ หรือมิได้เป็นผู้ประกอบวิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์ กระทำการพยาบาลหรือการผดุงครรภ์ หรือแสดงด้วยวิธีใด ๆ ให้ผู้อื่นเข้าใจว่าตนเป็นผู้มีสิทธิ์ประกอบอาชีพดังกล่าว โดยมิได้ขึ้นทะเบียนและรับใบอนุญาต

มีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ