ซีพีสยายปีกอาเซียน หลังจบดีลเทสโก้ โลตัส

จากในช่วงมี.ค. 2563 ผลการเสนอซื้อกิจการบริษัท เทสโก้ สโตร์ส (ประเทศไทย) จำกัด และ Tesco Store (Malaysia) Sdn. Bhd.  ด้วยวงเงินถึง 10,576 ล้านดอลลาร์ หรือคิดเป็นประมาณ 338,445 ล้านบาทเป็นของกลุ่มซีพี โดยมี บริษัท ซีพี ออลล์ จำกัด (มหาชน) หรือ CPALL  เป็นผู้เข้าทำรายการ

ส่วนการซื้อกิจการเป็นการระดมเม็ดเงินจากธุรกิจในเครือและเงินกู้ ด้วยการให้บริษัท ซี.พี. รีเทล โฮลดิ้ง จำกัด (ถือหุ้นโดย CPALL สัดส่วน 40%, เจริญโภคภัณฑ์โฮลดิ้ง 40% และ ซี.พี. เมอร์แชนไดซิ่ง ซึ่งเป็นบริษัทลูกของ CPF ถือหุ้น 20% เข้าซื้อกิจการ   

แน่นอนว่าการซื้อกิจการครั้งนี้ส่งผลทำให้กลุ่มซีพีมีอำนาจเหนือการตลาดในด้านยอดขายหากรวมกับคอนวิเนียน สโตน์ ที่มีอยู่แล้วทั้งเซเว่น อีเลฟเว่น  ที่มีจำนวนสาขา 12,000 แห่งและ แคช แคร์ริ่ง อย่าง แม็คโคร   ที่มีจำนวนสาขา 130 แห่ง

แม้ว่า เทสโก้ จะเป็น ไอเปอร์มาร์เก็ต แต่หนีไม่พ้นว่าทำให้กลุ่มซีพีจะมีขนาดธุรกิจที่ใหญ่ขึ้นในกลุ่มค้าปลีก  ด้วยจำนวนสาขาเฉพาะในไทยที่มีกว่า 1,900 สาขา ใน 73 จังหวัด เข้าถึงกลุ่มลูกค้า 15 ล้านคนต่อสัปดาห์ และยังมีสินทรัพย์ประเภทที่ดินทั่วประเทศอีกจำนวนมาก  ส่วนเทสโก้ มาเลเซีย สามารผนึกกำลังกับ แม็คโค ขยายไปยัง4 ประเทศในอาเซียนและเอเชีย คือ กัมพูชา, อินเดีย, จีน และเมียนมาร์

ดังนั้นจึงเป็นที่มาทำให้การซื้อกิจการยังไม่เสร็จสมบูรณ์จนกว่าคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า (กขค.) จะพิจารณาได้ข้อสรุปชัดเจนและอนุมัติให้ควบรวมกิจการได้แบบมีเงื่อนไข  ซึ่งเบื้องต้นมีการคาดการณ์ว่าน่าออกมาในรูปแบบการไม่นำเครือข่ายค้าปลีกที่ซีพีมีอยู่ทำให้เกิดการกดดันราคา

ตามที่บริษัทหลักทรัพย์ ( บล.) เคทีบี (ประเทศไทย) วิเคราะห์ถึงความเป็นไปด้ในการเข้าซื้อแบบมีเงื่อนไขคือไม่มีการบังคับให้ซัพพลายเออร์หรือคู่ค้าต้องส่งสินค้าหรือบริการให้กับธุรกิจค้าปลีกปัจจุบันของเครือซีพี (เซเว่น-อีเลฟเว่น และแม็คโคร) เพียงรายเดียว

รวมทั้งต้องไม่มีเงื่อนไขการเก็บค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นจากซัพพลายเออร์หรือคู่ค้า เช่น ค่าธรรมเนียมสินค้าแรกเข้า (Entrance Fee) ค่าธรรมเนียมการวางสินค้า รวมทั้งต้องไม่เพิ่มค่าส่วนแบ่งจากยอดขายหรือกำไรขั้นต้น หรือ Gross Profit (GP) และต้องเปิดให้ซัพพลายเออร์หรือคู่ค้าเลือกได้ว่าจะส่งสินค้าให้กับธุรกิจค้าปลีกปัจจุบันของเครือซีพีหรือส่งให้กับเทสโก้

หากมองจากเงื่อนไขดังกล่าวทำให้ลดอำนาจผูกขาดได้พอสมควร  แต่ในทางปฎิบัติอาจจะเป็นอีกเรื่องหนึ่งเพราเงื่อนไขไม่ได้ระบุว่าทำไม่ได้เลย หากกรณีซัพพรายยอมโดยสมัครใจเพื่อต้องการให้สินค้าเข้าไปอยู่ในพื้นที่ค้าปลีกที่กระจายทั้งอาเซียนของกลุ่มซีพี

อย่างไรก็ตามกลับมีประโยชน์ต่อกลุ่มซีพีเพราะทำให้ปลดล็อกข้อกังวลหลาย อาทิ การระดมทุนการซื้อกิจการที่บริษัทยืนยันไม่มีการเพิ่มทุน ด้วยการใช้เงินกู้และนำกำไรที่เกิดจากเทสโก้ โลตัส มาจ่ายเป็นดอกเบี้ยแทน

ด้านเพราะยิ่งดำเนินควบรวมกิจการได้เร็วจะสอดคล้องกับการขายธุรกิจ เซเว่น อีเลฟเว่นไปยังประทศ สปป.ลาวและกัมพูชา ตามสัญญาเฟรนไชส์ ให้สิทธิ์ระยะเวลา 30 ปี และสามารถต่ออายุสัญญาได้อีกสองครั้งครั้งละ 20 ปี

ปัจจุบันแม้ว่า CPALL ได้รับผลกระทบจากภาวะล็อกดาวน์ในช่วงที่ผ่านมากระทบครึ่งปีแรก 2563  รายได้จากสาขาเดิม (SSSG)ติดลบถึง 20 %  จากจำนวนลูกค้าที่ใช้บริการเฉลี่ยต่อวันลดลงอยู่ที่  841 คนต่อสาขา 

จากการประเมินของโบรกเกอร์ยังมองว่าไตรมาส 3 ยังได้รับผลกระทบต่อเนื่อง และทำให้กำไรลดลง และ SSSG ติดลบเป็นเลขสองหลัก   แต่กรณีการจบดีล เทสโก้ โลตัส เป็นปัจจัยบวกจากการเติบโตของธุรกิจค้าปลีกและ cost saving & synergy ทำให้กำไรเพิ่มขึ้นได้ ขณะที่บมจ.เจริญโภคภัณฑ์อาหาร (CPF) จะได้ประโยชน์จากการวางสินค้าอาหารผ่านเครือข่ายของเทสโก้ ไปด้วย