ไขกลยุทธ์ 'กาตาร์' รับมือโควิด-19

“กาตาร์” มีอัตราติดโควิด-19 ต่อหัวประชากรสูงที่สุดในโลก แต่มีอัตราการเสียชีวิตต่ำสุดประเทศหนึ่ง เนื่องจากตรวจหาเชื้อเป็นวงกว้าง ประชากรอยู่ในวัยหนุ่มสาว และยอมทุ่มกับการดูแลสุขภาพ

ตั้งแต่โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ (โควิด-19) เริ่มระบาดไปทั่ว กาตาร์มีผู้ติดเชื้อ 40,702 คนต่อประชากรล้านคน สูงมากเมื่อเทียบกับบาห์เรน ตัวเลขอยู่ที่เกือบ 29,000 คนต่อประชากรล้านคน และซานมาริโนที่แค่ 21,000 คนเศษ

สำนักข่าวเอเอฟพีรวบรวมคำอธิบายว่า เหตุใดกาตาร์ที่มีประชากร 2.75 ล้านคนถึงมีผู้ติดเชื้อมาก และประเทศนี้จัดการกับเหตุฉุกเฉินด้านสาธารณสุขครั้งนี้อย่างไร

• ทำไม "กาตาร์" ถึงมีอัตราติดเชื้อต่อประชากรสูงสุด?

หน่วยงานสาธารณสุขกาตาร์เชื่อมั่นอย่างมากว่า การที่อัตราติดเชื้อต่อหัวประชากรของประเทศสูงนั้นเป็นเพราะการตรวจหาเชื้อ ประชากรเกือบ 600,000 คน หรือกว่า 1 ใน 5 ของประเทศได้รับการตรวจโควิด-19 แล้ว

อับดุลลาทิฟ อัล คาล ประธานกลุ่มยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยโควิด-19 ระบุว่า กาตาร์ตั้งเกณฑ์ไว้ต่ำ จึงพบผู้ติดเชื้อไม่แสดงอาการหรืออาการเล็กน้อยมากกว่าประเทศอื่นๆ

นอกจากนี้กาตาร์ยังเกิดการระบาดในท้องถิ่นที่แพร่ไปเร็วมาก เพราะประเทศต้องพึ่งพาแรงงานต่างชาติ ที่อาศัยอยู่อย่างแออัดและไม่ถูกสุขอนามัย ในช่วงที่ประเทศเร่งก่อสร้างก่อนเป็นเจ้าภาพฟุตบอลโลก 2565

อองตวน ฟลาโอลต์ ผู้อำนวยการร่วมวิทยาลัยสาธารณสุขสวิตเซอร์แลนด์ เผยว่า ประเทศอื่นที่มีแรงงานต่างถิ่นเป็นจำนวนมาก เช่น สิงคโปร์ และประเทศอื่นในอ่าวเปอร์เซีย พบจำนวนผู้ติดเชื้อพุ่งแบบเดียวกับกาตาร์ สิงคโปร์นั้นจำนวนเพิ่มขึ้นในเดือน เม.ย. เริ่มจากหอพักแรงงานต่างชาติที่ระบบสุขอนามัยและการประกันสุขภาพไม่ดี

เมื่อจำนวนผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้นมากในเขตอุตสาหกรรมในกรุงโดฮาเป็นที่แรก เจ้าหน้าที่ฝ่ายความมั่นคงและทีมสาธารณสุขสั่งปิดพื้นที่เพื่อสกัดการระบาด พร้อมใช้ระเบียบใหม่อันเข้มงวดปรับปรุงสุขอนามัยในเขตที่พักคนงานต่างชาติ

• ยุทธศาสตร์การตรวจหาเชื้อคืออะไร?

หลายชาติในอ่าวเปอร์เซียใช้การไล่ตามตรวจ แต่รัฐบาลโดฮาแตกต่างตรงที่พุ่งเป้าไปที่กลุ่มเสี่ยงติดเชื้อง่าย เช่น แรงงานต่างชาติและชาวกาตาร์ที่กลับจากต่างประเทศ

แหล่งข่าวในห้องทดลองเผยว่า ประชาชนกว่า 1 ใน 5 ได้รับการตรวจแล้ว และตอนที่ระบาดพุ่งถึงขีดสุด ประชากรกว่า 1 ใน 4 ตรวจเชื้อได้ผลเป็นบวก

นับตั้งแต่โควิด-19 เริ่มระบาดทั่วโลก ลักเซมเบิร์กได้ชื่อว่าเป็นผู้นำโลกในเรื่องอันดับการตรวจที่ 755 คนต่อประชากร 1,000 คน กาตาร์อยู่ที่อันดับ 9 ของโลก 203 คนต่อประชากร 1,000 คน

• ทำไมอัตราการเสียชีวิตต่ำ?

เจ้าหน้าที่และผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา กาตาร์ที่มีก๊าซธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ลงทุนในระบบสุขภาพหนักมาก ประกอบกับแรงงานย้ายถิ่นเป็นคนหนุ่มสาว กาตาร์จึงเป็นประเทศหนึ่งที่มีอัตราการเสียชีวิตต่ำสุดในโลก แค่ 194 คน หรือ 0.17% ของผู้ติดเชื้อ

อัตราการเสียชีวิต 67 คนต่อประชากร 1 ล้านคนของกาตาร์ ต่ำสุดเป็นอันดับ 2 ในกลุ่มสภาความร่วมมืออ่าวเปอร์เซีย (จีซีซี) รองจากสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (ยูเออี) ที่ 37 คนต่อประชากร 1 ล้านคน ตรงข้ามกับสหรัฐ อัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ 523 คนต่อประชากร 1 ล้านคน

“เหตุผลคือกาตาร์อาจจะมีระบบสุขภาพดีที่สุดประเทศหนึ่ง มีอุปกรณ์ดีและเตรียมการดี” อับดินาซีร์ อาบูบาการ์ จากองค์การอนามัยโลก (ดับเบิลยูเอชโอ) สำนักงานภูมิภาคให้ความเห็น

นอกจากนี้โครงสร้างพื้นฐานสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศยังพิสูจน์แล้วว่ายืดหยุ่น ตรงข้ามกับบางประเทศที่อัตราการเสียชีวิตสูงมาก กระทรวงสาธารณสุขเผยว่า ช่วงที่โควิด-19 ระบาดหนักสุด หน่วยดูแลผู้ป่วยวิกฤติ (ไอซียู) ของกาตาร์รับผู้ป่วยเพียง 76% ของศักยภาพเท่านั้น

“การลงทุนด้านสุขภาพอย่างจริงจังในอดีตสร้างหลักประกันว่า ทุกคนต้องได้รับการรักษาพยาบาลโดยไม่มีค่าใช้จ่าย” คาลกล่าว

• เสี่ยงติดเชื้อพุ่งรอบ 2 หรือไม่?

คาลระบุว่า ถึงวันที่ 20 ส.ค. ค่าอาร์ หรือจำนวนที่คนๆ หนึ่งนำเชื้อไปติดคนอื่นลดลงเหลือต่ำกว่า 1 มากและยังคงต่ำอยู่เช่นนั้น สัปดาห์ที่ผ่านมาอัตราการติดเชื้อใหม่รายวันวนเวียนอยู่ที่ระดับ 200 คน ต่ำมากเมื่อเทียบกับจำนวน 2,355 คน เมื่อวันที่ 30 พ.ค.

“กาตาร์ยกเลิกข้อบังคับบางส่วน คาดว่าการติดเชื้อจะกลับมาสูงอีก แต่เราก็หวังว่ารัฐบาลจะคงมาตรการบางอย่างเอาไว้ เพิ่มการตรวจและตามรอยโรค รวมถึงบริหารจัดการผู้ติดเชื้อ” อาบูบาการ์จากดับเบิลยูเอชโอให้ความเห็น

มาตรการอื่นๆ ที่ใช้เพื่อเฝ้าระวังการติดเชื้อระลอกใหม่ ได้แก่ รักษาระยะห่างในที่ทำงานและสถานที่สาธารณะ ต้องสวมหน้ากากเมื่อเข้าร้านค้าและอยู่ในที่สาธารณะยกเว้นออกกำลังกาย มาตรการพิเศษ เช่น ประกาศชื่อคนที่ไม่ยอมกักตัวเองให้สังคมรับทราบ วิธีนี้ไม่เคยมีมาก่อนในสังคมกาตาร์