อาลัย ‘ชวลิต เสริมปรุงสุข’ ศิลปินแห่งชาติ เสียชีวิตจากโควิด-19 ในวัย 80 ปี
ค่ำวันจันทร์ที่ 27 เมษายน 2563 เฟซบุ๊ค เพจ Chavalit Soemprungsuk ได้แจ้งข่าวการจากไปของศิลปินแห่งชาติ “ชวลิต เสริมปรุงสุข” เมื่อเวลา 11.30 น. ของวันเดียวกัน สิริรวมอายุได้ 80 ปี
ชวลิต มีโรคประจำตัวคือ โรคหัวใจ และมะเร็งต่อมน้ำเหลือง โดยได้รับการรักษาจนอาการดีขึ้นเป็นลำดับ กระทั่งวันที่ 11 เมษายน เริ่มมีอาการอ่อนเพลียและไอ แพทย์วินิจฉัยว่าได้รับเชื้อโคโรน่าไวรัส และเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาล OLVG Oost กลางกรุงอัมสเตอร์ดัมเมื่อวันที่ 17 เมษายนที่ผ่านมา
ตลอดการรักษาชวลิตได้รับการดูแลจากทีมแพทย์อย่างใกล้ชิด และมีการติดตามอาการอย่างต่อเนื่องจากญาติมิตรที่ประเทศไทย และทางสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงเฮก โดยประสานงานกับเพื่อนฝูงและลูกศิษย์ในเนเธอร์แลนด์ ในการรักษามีการให้ออกซิเจน ยาระงับอาการ และยาต้านไวรัสเป็นลำดับ
แต่อาการค่อยๆ ทรุดลง ทางโรงพยาบาลได้เปิดให้มีการเข้าเยี่ยมจากคนสนิท พร้อมทั้งได้เปิดเพลงคลาสสิกที่ท่านชื่นชอบ เปิดหน้าต่างรับแสงแดดและอากาศบริสุทธิ์ของฤดูใบไม้ผลิให้เข้าสู่ห้องพัก ท่านได้นอนหลับไปโดยไม่มีอาการเจ็บปวดใดๆ ในช่วงเวลาสุดท้าย
ศิลปินมีความประสงค์ที่จะจากโลกไปอย่างเรียบง่าย สมถะ โดยไม่ต้องมีการจัดงานพิธีศพใดๆ ท่านมีเจตจำนงที่จะบริจาคร่างกายเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ สอดคล้องกับในปี 2556 ที่ศิลปินได้ทำการส่งมอบผลงานที่เคยสร้างสรรค์ไว้ทั้งหมดให้กับกระทรวงวัฒนธรรมเพื่อเป็นสมบัติของชาติ โดยหวังที่จะให้เกิดประโยชน์กับคนรุ่นหลังต่อไป
ชวลิต เสริมปรุงสุข เกิดเมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม 2482 จบการศึกษามัธยมที่โรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย แล้วตัดสินใจเรียนต่อด้านศิลปะโรงเรียนศิลปะศึกษา (ปัจจุบันคือวิทยาลัยช่างศิลป์) ก่อนเข้าเรียนที่คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ ม.ศิลปากร โดยเป็นศิษย์รุ่นสุดท้ายที่มี โอกาสได้เรียนกับ อ.ศิลป์ พีระศรี ก่อนที่ท่านจะเสียชีวิตลง
หลังจบจากมหาวิทยาลัยศิลปากร ได้รับทุนจากกระทรวงวัฒนธรรม ประเทศเนเธอร์แลนด์ ให้ไปเรียนต่อที่ Rijksacademie Van Beeldende Kunsten กรุงอัมสเตอร์ดัม และได้ใช้ชีวิตอยู่ที่ประเทศเนเธอร์แลนด์มา
กว่า 60 ปี นับว่าเป็นศิลปินไทยคนแรกและคนเดียวที่ได้รับการยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติจากรัฐบาลเนเธอร์แลนด์
ชีวิตด้านครอบครัว สมรสกับ ภาณี มีทองคำ ศิลปินรุ่นน้องจากรั้วศิลปากรที่ได้ย้ายมาใช้ชีวิตร่วมกันที่ประเทศเนเธอร์แลนด์จนถึงปัจจุบัน โดยภาณีได้รับการดูแลอยู่ที่สถานพยาบาลคนชรา Stichting Cordaan ในกรุงอัมสเตอร์ดัมเนื่องจากอาการอัลไซเมอร์
ชีวิตศิลปะ เริ่มต้นโดยมุ่งเน้นไปที่การสร้างงาน realistic แล้วค่อยๆพัฒนาไปสู่ abstract art ผ่านไปกว่า 6 ทศวรรษ ชวลิตได้กลายเป็นศิลปินคนสำคัญในวงการ abstract art และ non-objective art ของไทย โดยนิทรรศการแสดงเดี่ยวครั้งล่าสุดของชวลิต ‘In Amsterdam with Chavalit Soemprungsuk’ ที่จัดขึ้นในปี 2556 ณ หอศิลป์ร่วมสมัยราชดำเนินนั้น
เขาได้มอบทรัพย์สินกว่า 4,000 ชิ้น ให้แก่รัฐบาลไทย ประกอบไปด้วยผลงานศิลปะ หนังสือ เฟอร์นิเจอร์ ของใช้ส่วนตัว และโครงสร้างอพาร์ทเมนท์ของเขาที่อัมสเตอร์ดัม โดยมีเงื่อนไขว่าสาธารณชนจะต้องสามารถเข้าถึงทรัพย์สินของเขาได้ทั้งหมด เพื่อเป็นประโยชน์ต่อศิลปินไทยรุ่นหลัง
ต่อมาในปี 2557 ชวลิตได้รับรางวัลเชิดชูเกียรติศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์
ในวัย 70 ปี หลังจากได้มอบทรัพย์สินทั้งหมดเพื่อประโยชน์สาธารณะ ด้วยความตั้งใจที่จะเตรียมตัวไปสู่บทสรุปสุดท้ายของชีวิต ชวลิตเปลี่ยนแนวจากการทำชิ้นงานประติมากรรมและจิตรกรรมขนาดใหญ่ ไปสู่การทำงานดิจิตอลบนคอมพิวเตอร์
ในช่วงปี 2556 – 2562 ณ ห้องทำงานศิลปะในเมืองอัมสเตอร์ดัม เขาได้พัฒนาผลงานแนวดิจิตอลและทดลองสร้างงานพิมพ์อิงค์เจ็ทดิจิตอลแบบมีเพียงชิ้นเดียว ซึ่งผลงานชุดนี้จะนำมาจัดแสดงเป็นครั้งแรกในนิทรรศการ ‘80+’ ใน 6 พื้นที่ทางศิลปะในประเทศไทย ได้แก่ บ้านอาจารย์ศิลป์พีระศรี หอศิลป์ร่วมสมัยราชดำเนิน ล้ง1919 หอธรรมพระบารมี ศูนย์ศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร และ นำทองแกลลอรี อาร์ต สเปซ ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2562 – กุมภาพันธ์ 2563 เพื่อเฉลิมฉลองช่วงเวลาครบรอบอายุปีที่ 80 ของชวลิต เสริมปรุงสุข
“ศิลปะสำหรับผม คือ ชีวิต เราทุกข์เราสุขเราป่วยก็เข้ามาอยู่ในศิลปะ เราสูญเสียมีความเจ็บช้ำน้ำใจมีความเศร้ามันก็เป็นส่วนหนึ่งของคนทำงานศิลปะ ไม่ใช่ทุกคนมีแต่ความสุขไม่ใช่ทุกคนจะเห็นแต่ดอกไม้กับท้องฟ้า ชีวิตทุกคนเป็นแบบนั้น”
ชวลิต เสริมปรุงสุข , พฤศจิกายน 2562
