ลงทุนท่องเที่ยวเชิงสุขภาพที่จังหวัดไหนดี? (1)

ซึ่งต่างก็เป็นตัวเลือกของการเป็นฮับด้านสุขภาพและด้านการแพทย์ แต่ในความเป็นจริงแล้วแต่ละจังหวัดมีจุดอ่อนจุดแข็งต่างกัน 

บทความนี้จะนำเสนอผลการศึกษาที่วัดความสัมฤทธิ์ผลของการพัฒนามิติต่าง ๆ ของจังหวัดท่องเที่ยวและขีดความสามารถของการเป็นศูนย์กลางด้านสุขภาพของมูลนิธิสถาบันศึกษานโยบายสาธารณะที่ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ให้จัดทำชุดดัชนีจังหวัดวิวัฒน์ โดยใช้ตัวชี้วัดทั้งหมด 41 ตัว แบ่งเป็น 4 มิติเพื่อประกอบเป็นดัชนี 4 ดัชนีด้วยกัน (ตารางที่ 1) คือ 

ความพร้อมทางเศรษฐกิจมีองค์ประกอบ 2 ส่วนคือ 1) โครงสร้างพื้นฐานและ 2) ขนาดของเศรษฐกิจซึ่งนับว่าเป็นทุนประเดิมของแต่ละจังหวัด ตามมาด้วยดัชนีการพัฒนาทางเศรษฐกิจที่รวมถึงผลด้านการกระจายรายได้ ดัชนีเศรษฐกิจและสังคมมีองค์ประกอบของสุขภาวะและความปลอดภัย

ส่วนดัชนีการพัฒนาที่ยั่งยืนเป็นดัชนีที่พิจารณารวมสภาพแวดล้อม และดัชนีจังหวัดภิวัตน์ซึ่งเป็นดัชนีที่ได้รวมความเสี่ยงและความสามารถในการรับมือความเสี่ยงไว้ด้วย ข้อมูลเหล่านี้ภาคเอกชนสามารถใช้พิจารณาประกอบในการเลือกการลงทุนด้านการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพได้

การจะเป็นจังหวัดด้านสุขภาพนั้นจริง ๆ แล้วต้องเป็นจังหวัดที่มีแหล่งท่องเที่ยวด้วย เพราะนักท่องเที่ยวเชิงสุขภาพมักไม่มาคนเดียว แม้จะเป็นคนป่วยจึงต้องมีที่ท่องเที่ยวให้คนที่พามาด้วย ซึ่งในที่นี้จะเลือก 7 จังหวัดที่เลือกมานำเสนอเป็นจังหวัดท่องเที่ยวอยู่แล้วแต่นำมาเปรียบเทียบกันได้ว่าถ้าต้องการเป็นศูนย์ wellness จังหวัดท่องเที่ยวเหล่านี้ต้องเสริมจุดแข็งและกำจัดจุดอ่อนอย่างไร

เราลองเริ่มต้นโดยการดูดัชนีในภาพรวมก่อนว่าจังหวัดท่องเที่ยวดาวรุ่งทั้ง 7 ที่เราจะพิจารณานี้มีลำดับของความอภิวัฒน์ของจังหวัดในระดับใด โดยดูความสมดุลของการพัฒนาในภาพรวม ในตารางที่ 1 ได้แสดงลำดับของจังหวัดทั้ง 7 ในดัชนีจังหวัดภิวัตน์จะเห็นได้ว่า “ชลบุรี” เป็นจังหวัดที่แข็งแกร่งที่สุดนำมาเป็นลำดับที่ 1 ในทุกด้าน รองลงมาคือ เชียงใหม่ เชียงรายและภูเก็ตจะมีความสมดุลในการพัฒนาต่ำกว่าจังหวัดอื่น ๆ

นอกจากนี้จะต้องเปรียบเทียบบรรยากาศด้านสิ่งแวดล้อมและทางสังคมที่ต้องมีความปลอดภัยอีกด้วย ตารางที่ 2 แสดงให้เห็นว่าจังหวัดท่องเที่ยวทั้ง 7 ล้วนมีความเสี่ยงในด้านต่าง ๆ ค่อนข้างสูง ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นด้านอัคคีภัยและอุทกภัย แต่สำหรับเชียงใหม่ เชียงรายและภูเก็ต จะมีความเสี่ยงเรื่องดินโคลนถล่มด้วย

โดยเฉพาะภูเก็ตมีธรณีสัณฐานของภูเขาเป็นหินแกรนิตซึ่งเมื่อเปิดหน้าหินแล้วจะยุ่ยง่าย หากการอนุรักษ์ดินในที่สูงไม่ดีพอก็จะทำให้เกิดดินโคลนถล่ม ส่วนการรับมือความเสี่ยงนั้นมีขีดความสามารถอยู่ในระดับค่อนข้างสูงเกือบทุกจังหวัด ยกเว้นจังหวัดกระบี่และภูเก็ต

ส่วนตารางที่ 3 แสดงว่าในจังหวัดท่องเที่ยวภาคใต้ซึ่งมีนักท่องเที่ยวหนาแน่น ส่วนใหญ่มีความปลอดภัยต่ำ เนื่องจากมีอุบัติเหตุทางถนนค่อนข้างสูงและมีคดีประทุษร้ายต่อทรัพย์ค่อนข้างสูง ภูเก็ตเป็นจังหวัดที่มีคดีอุบัติเหตุทางถนนสูงสุดจัดเป็นลำดับที่ 76 ของประเทศ

นอกจากนี้ เชียงใหม่ กระบี่ และภูเก็ตมีคดีประทุษร้ายต่อทรัพย์สูงเป็นลำดับที่ 7 15 และ 76 ตามลำดับ เรื่องนี้เป็นเรื่องที่ต้องแก้ไขไม่ใช่ทำตัวเป็นเต่าใหญ่ไข่กลบ และเราไม่สามารถประกาศว่าประเทศไทยเป็นประเทศที่ปลอดภัย

ในตอนที่ 2 เราจะไปดูปัจจัยสำคัญ ได้แก่ ตัวชี้วัดความยั่งยืนและสุขภาวะค่ะ