“เยนา” ตัดเอ็มวีใหม่ หวั่น ละเมิดลิขสิทธิ์ “โอลิเวีย ร็อดริโก”

กลายเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ในหมู่แฟนคลับ K-POP อย่างกว้างขวาง หลังจาก “เยนา” (YENA) ศิลปินหญิงชาวเกาหลีใต้ อดีตสมาชิกวง “I*ZONE” ซึ่งเป็นวงเกิร์ลกรุ๊ปจากรายการเซอร์ไวเวอร์ “Produce 48” ได้ปล่อยอัลบั้มชุดที่ 2 “HATE XX” เมื่อวันอังคารที่ผ่านมา เนื่องจากมิวสิควิดีโอเพลง “Hate Rodrigo” ที่เป็นซิงเกิลหลักและมี “อูกี” (YUQI) สมาชิกวงเกิร์ลกรุ๊ป (G)I-DLE มาร่วมร้องด้วยนั้น มีรูปภาพและหลายฉากที่เหมือนกับมิวสิควิดีโอของ “โอลิเวีย ร็อดริโก” (Olivia Rodrigo) ศิลปินหญิงชาวอเมริกันที่ได้รับความนิยมไปทั่วโลก

 

• ชื่นชมหรือไม่ให้เกียรติ ?

เนื้อเพลง Hate Rodrigo ถูกวิจารณ์และโจมตีจากชาวเน็ตอย่างหนัก เนื่องจากมีเนื้อหากล่าวถึงความอิจฉาของเยนาที่มีต่อร็อดริโกโดยตรง เธออยากประสบความสำเร็จเหมือนร็อดริโก แต่ขณะเดียวกันเยนา เจ้าของเพลงและผู้แต่งเพลงนี้เปิดเผยว่า เธอชื่นชมและเป็นแฟนตัวยงของร็อดริโกเพลงนี้เหมือนเป็นการยกย่องและแสดงความยกย่อง (ทรีบิวต์) ที่เยนามีต่อร็อดริโก และเธอไม่ได้เกลียดร็อดริโกแต่อย่างไร 

"Hate Rodrigo เป็นเพลงที่แสดงถึงความอิจฉาแบบน่ารัก ๆ ที่ฉันมีต่อไอดอลของฉัน (โอลิเวีย) เป็นคนที่ฉันชื่นชมและเคารพมาก ๆ ฉันใช้เสน่ห์ของฉันแสดงมันออกมาแบบหยิกแกมหยอก โดยไม่มีความเกลียดชังใด ๆ ทั้งสิ้น” เยนากล่าวในงานเปิดตัวอัลบั้ม

ทำให้ชาวเน็ตเกาหลีตั้งคำถามถึงการเลือกใช้คำว่า “Hate” ที่แปลว่าเกลียด ซึ่งมีความหมายด้านลบและไม่สามารถตีความไปในทางบวกได้เลย ดูเป็นการไม่ให้เกียรติและหยาบคายเป็นอย่างมาก ไม่สมควรใช้กับศิลปินที่เธอยกย่องว่าเป็นแรงบันดาลใจ แม้ว่าเนื้อเพลงจะมีความหมายในแง่บวกก็ตาม

อันที่จริงแล้วกระแสวิพากษ์วิจารณ์เยนา เริ่มมาตั้งแต่ปล่อยภาพคอนเซ็ปต์อัลบั้ม HATE XX แล้ว รูปภาพโปรโมตของเยนานั้น มีความคล้ายคลึงหน้าปกอัลบั้ม “Sour” ซึ่งเป็นเอกลักษณ์และภาพจำของร็อดริโกอย่างมาก โดยเป็นภาพร็อดริโกมีสติกเกอร์แปะอยู่เต็มใบหน้า และที่ลิ้นมีคำว่า SOUR อยู่ ส่วนของเยนามีลักษณะคล้ายกัน แต่เปลี่ยนจาก SOUR เป็น HATE ซึ่งเป็นธีมของอัลบั้มดังกล่าว

(ซ้าย) ภาพคอนเซ็ปท์ของเยนา (ขวา) ภาพปกอัลบั้มของโอลิเวีย

 

• ลบ MV หวั่นละเมิดลิขสิทธิ์

หลังจากที่มิวสิควิดีโอเพลง Hate Rodrigo ปล่อยออกมาได้แค่วันเดียว เอ็มวีเพลงนี้ก็ถูกตั้งค่าเป็นวิดีโอไพรเวท พร้อมกระแสข่าวว่าตัวแทนของโอลิเวีย ร็อดริโกได้ยื่นจดหมายให้ลบมิวสิควิดีโอเพลงนี้ออก เพราะมีการนำรูปภาพของร็อดริโกจำนวนมากไปใช้ประกอบมิวสิควิดีโอ ซึ่งถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ด้วยการนำไปใช้ในเชิงพาณิชย์โดยไม่ได้รับอนุญาต

ล่าสุดเมื่อเวลา 13.00 น. ของวันที่ 30 มิ.ย. ช่อง Stone Music Entertainment ได้อัปโหลดมิวสิควิดีโอเพลงนี้อีกครั้ง โดยในเวอร์ชันนี้ได้ตัดทุกอย่างที่เกี่ยวข้องโอลิเวีย ร็อดริโกออกทั้งหมด

ขณะที่ Yuehua Entertainment ต้นสังกัดของเยนา ออกแถลงการณ์ระบุว่า ทางค่ายต้องขออภัยสำหรับการแก้ไขปัญหาที่ล่าช้า เราจะอัปโหลดวิดีโอทันทีที่ตัดต่อเสร็จ พร้อมระบุว่า ร็อดริโกและตัวแทนไม่ได้ส่งหนังสือมาขอให้ลบมิวสิควิดีโอออก แต่เป็นเพราะทางค่ายพบว่ามีการละเมิดลิขสิทธิ์ โดยการใช้ภาพเหมือน และเครื่องหมายการค้าของร็อดริโกมาใช้ในบางฉากของมิวสิควิดีโอ

ทั้งนี้ #Hate_Rodrigo ซึ่งเป็นชาเลนจ์ใน TikTok ที่ใช้ประกอบเพลงชื่อเดียวกัน ก็ถูกลบออกหมด และเปลี่ยนเป็น #HATE_U_Challenge แทน แต่เพลง Hate Rodrigo ยังสามารถรับฟังได้จากบริการสตรีมมิง และเวอร์ชันการแสดงสดในรายการเพลง “M Countdown” ยังไม่ถูกลบออกจาก YouTube

ส่วนทางฝั่งของ โอลิเวอร์ ร็อดริโก ไม่ได้ออกมาให้ความเห็นในกรณีนี้ โดยเธอโปรโมตซิงเกิลใหม่ “vampire” ที่พึ่งปล่อยออกมาเมื่อวันที่ 30 มิ.ย. ที่ผ่านมา ซึ่งได้กระแสตอบรับที่ดีไม่ต่างจากเดิม

 

• “ลิขสิทธิ์” เป็นเรื่องสากล

จากข้อมูลของกรมทรัพย์สินทางปัญญาระบุว่า “ลิขสิทธิ์” คือ สิทธิทางกฎหมายให้ผู้สร้างสรรค์งานแต่เพียงผู้เดียวในการเผยแพร่ ทำซ้ำ หรือดัดแปลงงานที่สร้างสรรค์ โดยทั่วไปแล้ว งานที่ได้รับความคุ้มครองลิขสิทธิ์เป็นงานสร้างสรรค์ทางปัญญาทุกรูปแบบ ซึ่งเจ้าของลิขสิทธิ์สามารถมอบสิทธิ์ให้แก่บุคคลอื่นได้ โดยอาจจะมอบสิทธิ์ทั้งหมดหรือเพียงบางส่วนก็ได้ เช่น สิทธิ์การตีพิมพ์ สิทธิ์การแปล สิทธิ์การดัดแปลง เป็นต้น

ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีและอินเทอร์เน็ตทำให้โลกของเราเชื่อมถึงกันได้โดยง่าย ขณะเดียวกันก็ทำให้สามารถเข้าถึงทรัพย์สินทางปัญญาจากทั่วทุกมุมโลกได้โดยง่ายเช่นกัน จึงจะเป็นต้องมี “ลิขสิทธิ์ระหว่างประเทศ” เพื่อขยายขอบเขตการคุ้มครองลิขสิทธิ์ออกไปยังประเทศอื่นตามพันธกรณีที่เจ้าของงานผูกพันอยู่ เป็นไปตาม อนุสัญญาเบอร์นเพื่อการคุ้มครองวรรณกรรมและศิลปกรรม และอนุสัญญาลิขสิทธิ์สากล

ดังนั้น การที่เยนานำรูปภาพและเครื่องหมายการค้าของโอลิเวีย ร็อดริโกมาใส่ในมิวสิควิดีโอของตนโดยไม่ได้แจ้งให้ร็อดริโกทราบก่อนจึงเข้าข่ายการละเมิดลิขสิทธิ์เพื่อผลประโยชน์ทางการค้าอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

ลิขสิทธิ์เป็นเรื่องสากลที่ทุกประเทศมีเหมือนกัน และเป็นความผิดทั้งทางแพ่งและทางอาญา แต่อาจจะแตกต่างกันที่บทลงโทษ ซึ่งขึ้นอยู่กับกฎหมายประเทศที่งานลิขสิทธิ์นั้นถือกำเนิด ดังนั้นหากต้องการนำงานที่มีลิขสิทธิ์ หรือ เทรดมาร์กไม่ว่าจะเป็นงานของศิลปินคนใดบนโลกมาใช้ในทางพาณิชย์ จำเป็นที่จะต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อนเสมอ

ที่มา: AllKpop, International Business Times, Korea Joongang Daily, XPortsnews, Yahoo