รางวัล ‘พานแว่นฟ้า’ ปี 66 เปิดรับผลงานแล้ว หมดเขต 9 เม.ย.

รางวัล ‘พานแว่นฟ้า’ เป็นรางวัลการประกวดวรรณกรรมประเภทเรื่องสั้นและบทกวี ที่มีเนื้อหาส่งเสริมประชาธิปไตย ในปีนี้มีการเปลี่ยนแปลงในเรื่องของกติกา มาดูว่าเปลี่ยนไปอย่างไร

รางวัล 'พานแว่นฟ้า' เป็นรางวัลที่มอบให้แก่ผู้ชนะการประกวดเรื่องสั้นหรือบทกวีการเมือง โดยรัฐสภา จัดขึ้นเพื่อสนับสนุนการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข

เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนได้ใช้เสรีภาพทางการเมือง สืบสานการสร้างสรรค์วรรณกรรมการเมือง ปลุกจิตสำนึกการปกครองในระบอบประชาธิปไตย

สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร โดยคณะกรรมการรางวัลพานแว่นฟ้า ได้จัดประกวดวรรณกรรมเรื่องสั้นการเมือง ขึ้นครั้งแรกในปี 2545 โอกาสที่รัฐสภาครบรอบ 70 ปี

โดยเห็นความสำคัญของวรรณกรรมการเมือง ว่ามีบทบาทต่อการพัฒนาการเมืองไทยในระบอบประชาธิปไตย ส่งเสริมให้ประชาชนได้ใช้เสรีภาพแสดงออกทางการเมือง ผ่านศิลปะการเขียนถ่ายทอดความรู้สึก

รางวัล ‘พานแว่นฟ้า’ ปี 66 เปิดรับผลงานแล้ว หมดเขต 9 เม.ย. Cr. รางวัลพานแว่นฟ้า

สะท้อนภาพการเมือง สังคม หรือจินตนาการถึงการเมืองที่ต้องการ ในรูปแบบของเรื่องสั้น ต่อมาปี 2546 ได้เพิ่มรูปแบบบทกวีเข้ามา เพราะบทกวีการเมือง มีบทบาทสำคัญควบคู่กับเรื่องสั้นการเมืองมาตั้งแต่ในอดีต

‘พานแว่นฟ้า’ หมายถึง พานที่วางจัดซ้อนเป็นสองชั้น พานใบบนมีขนาดเล็ก วางซ้อนพานใบล่างที่มีขนาดใหญ่ ใช้รองรับสิ่งที่มีศักดิ์สูง ในศาสนา หรือพระมหากษัตริย์ รองรับรัฐธรรมนูญ อันเป็นกฎหมายสูงสุดในการปกครองประเทศ สัญลักษณ์ของรัฐสภาไทย

โสมอุษา บุรณะเหตุ รองเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร กล่าวในงานแถลงข่าว ประกวดรางวัล ‘พานแว่นฟ้า’ ปี 2566 ณ ห้องโถง (สผ.) ชั้น 1 อาคารรัฐสภา วันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2566 ว่า

"สำนักงานเลขาธิการผู้แทนราษฎร โดยคณะกรรมการรางวัลพานแว่นฟ้าจัดการประกวดรางวัลพานแว่นฟ้า ประจำปี 2566 ขึ้น โดยมีจุดประสงค์ เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชน เสริมสร้างความเป็นพลเมืองประชาธิปไตย

ทั้งในเรื่องสิทธิ หน้าที่ ความเสมอภาค ความรับผิดชอบต่อสังคม อันเป็นพื้นฐานสำคัญของการเป็นประชาธิปไตย เราต้องการสื่อสารผ่านวรรณกรรม

สนับสนุน ยกย่อง ผลงานวรรณกรรมไทยที่ทรงคุณค่า ให้พัฒนาไปพร้อม ๆ กับสำนึกของความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย

ปีนี้เป็นปีที่ 22 แล้ว แบ่งเป็นประเภทเรื่องสั้นและบทกวี เน้นส่งเสริมการเป็นประชาธิปไตย

ปีที่ผ่านมามีผู้ส่งผลงานมาประกวดเกือบพันชิ้น รางวัลชนะเลิศจะได้รับเงินรางวัล 60,000 บาท รองชนะเลิศ 40,000 บาท ชมเชย 20,000 บาท"

วรรณกรรมประเภทเรื่องสั้น

รศ.ทวีศักดิ์ ปิ่นทอง นายกสมาคมภาษาและหนังสือแห่งประเทศไทย กรรมการรางวัลพานแว่นฟ้า กล่าวว่า

"เรื่องสั้นที่จะประกวด มีลักษณะดังนี้ เป็นวรรณกรรมประเภทเรื่องสั้น ต้นฉบับพิมพ์เป็นภาษาไทย ลงในกระดาษ A4 จำนวนไม่เกิน 8 หน้า

ถ้าพิมพ์ด้วยคอมพิวเตอร์ให้ใช้ขนาดตัวพิมพ์ 16 Point กรณีที่ผู้ส่งผลงานเป็นผู้ต้องขังในทัณฑสถานก็อณุโลมให้เขียนได้ด้วยตัวบรรจง ไม่เกิน 10 หน้า

หลักเกณฑ์การพิจารณาคัดเลือกและตัดสิน 1) มีเนื้อหาส่งเสริมความเป็นประชาธิปไตย 2) มีชื่อเรื่องของผลงาน 3) มีความคิดสร้างสรรค์

4) มีกลวิธีการนำเสนอที่น่าสนใจ 5) มีอรรถรสชวนอ่าน และมีคุณค่าในเชิงวรรณศิลป์ 6) มีสำนวนและภาษาถูกต้องเหมาะสม 7) มีองค์รวมของการเป็นวรรณกรรม

ทั้งนี้ผู้ส่งเข้าประกวดต้องตรวจสอบต้นฉบับให้สมบูรณ์ รวมถึงความถูกต้องในการเขียน การสะกดต่าง ๆ เพราะหากส่งผลงานเข้าประกวดแล้ว จะไม่สามารถขอแก้ไขหรือยกเลิกผลงานเดิมเพื่อส่งผลงานใหม่ได้ แม้จะไม่หมดเวลารับผลงานก็ตาม"

วรรณกรรมประเภทบทกวี

ชมัยภร บางคมบาง ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ประจำปี 2557 กรรมการรางวัลพานแว่นฟ้า กล่าวว่า

"บทกวี เป็นงานประเภทที่มีลักษณะเฉพาะ มีเนื้อหาส่งเสริมความเป็นประชาธิปไตย ต้องตั้งชื่อเรื่อง มีความคิดสร้างสรรค์ มีกลวิธีนำเสนอที่น่าสนใจ มีอรรถรสชวนอ่าน

มีคุณค่าในเชิงวรรณศิลป์ มีสำนวนภาษาที่ถูกต้อง มีองค์รวมของความเป็นวรรณกรรม มีขนาด ฉันทลักษณ์ 6-12 บท คือน้อยสุด 6 บทหรือมากสุด 12 บทก็ได้ หรืออยู่ระหว่างกลางก็ได้

แต่ถ้าไม่เป็นงานฉันทลักษณ์ เป็นงานกลอนเปล่า มีขนาด 2 หน้ากระดาษ จะ 1 หน้าก็ได้ ครึ่งหน้าก็ได้ พิมพ์หรือเขียนลงในกระดาษ A4 กวีนิพนธ์มีลักษณะพิเศษ สามารถเขียนด้วยลายมือได้ เราถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของความสวยงามด้วย

ยกตัวอย่างผลงานในปีที่แล้ว ขนาดเขียนถึง ผีถ้วยแก้ว ก็ยังเป็นงานเขียนที่ส่งเสริมประชาธิปไตยได้ ผีถ้วยแก้ว สะท้อนภาพสังคมของบ้านเราว่า เรายังมีความเชื่อ มีความศรัทธา มีเรื่องโชคลาง

แสดงว่าเรื่องที่เรากำลังจะเขียน ไม่ว่าเราจะหยิบเรื่องอะไรมาก็ตาม มันสามารถเข้าไปสู่ประเด็นของการส่งเสริมประชาธิปไตยได้ทั้งนั้น อาจจะเขียนถึงหวยก็ได้ อย่างผีถ้วยแก้วที่ได้รางวัล เพราะความเข้มข้น ที่เขาเอามาตีประเด็นเป็นเรื่องส่งเสริมประชาธิปไตย”