จากผู้ใช้สู่ผู้สร้าง: พลเมืองดิจิทัลคือหัวใจผู้นำองค์กร | Leading For Future

ดิฉันมีโอกาสไปแชร์มุมมองในงาน CONNEXT ED EDUCATION FORUM 2025 ภายใต้แนวคิด “Thailand’s Education Future: อนาคตการศึกษาไทย อนาคตประเทศไทย” การได้พูดคุยกับผู้นำการศึกษาและองค์กรหลายแห่ง ทำให้เห็นชัดเจนว่า ความท้าทายไม่ได้อยู่ที่เยาวชนจะใช้เทคโนโลยีเป็นหรือไม่ แต่คือการใช้เทคโนโลยีอย่างมีคุณค่า และไม่ทำให้ทักษะสำคัญของมนุษย์ถดถอย 

ในโลกยุคดิจิทัล พลเมืองดิจิทัล (Digital Citizenship) ไม่ได้หมายถึงแค่คนที่รู้ใช้เครื่องมือ แต่คือผู้ที่ใช้เทคโนโลยีอย่างมีความรับผิดชอบ เคารพสิทธิของผู้อื่น ปกป้องข้อมูล และสร้างผลดีต่อสังคม วันนี้ที่ AI อยู่รอบตัวเรา สิ่งนี้สำคัญมาก เพราะเราไม่ใช่เพียงผู้บริโภคเทคโนโลยี แต่เป็นส่วนหนึ่งของระบบนิเวศดิจิทัลที่เราต่างต้องรับผิดชอบ

ทุกวันนี้สิ่งที่เห็นบ่อยคือ ไม่ว่าจะเป็นพนักงานในองค์กร เยาวชนในโรงเรียน หรือบุคคลทั่วไปก็สามารถเข้าถึงเครื่องมือดิจิทัลได้ง่าย แต่หลายครั้งกลับขาดทักษะคิดวิเคราะห์ การสื่อสารเชิงสร้างสรรค์ และการแก้ปัญหาที่ซับซ้อน ซึ่งล้วนเป็นทักษะที่ยังต้องใช้มนุษย์ทำงานร่วมกับเทคโนโลยี ผู้นำในแต่ละภาคส่วนควรถามตัวเองว่า เราได้เตรียมทีมให้พร้อมสำหรับการทำงานแบบ Digital + Human Skills หรือยัง

นอกเหนือจากการอบรมการใช้เครื่องมือดิจิทัล สิ่งที่ต้องทำควบคู่กันคือ การบูรณาการเทคโนโลยีและทักษะอนาคต (Future Skills) เข้าไปในบริบทขององค์กรหรือการศึกษา เพื่อเตรียมพลเมืองดิจิทัลที่แข็งแรงทั้งในด้านเทคโนโลยีและด้านมนุษย์ ตัวอย่างเช่น

Critical & Analytical Thinking: ฝึกทีมให้สามารถตัดสินใจบนข้อมูลจริง แยกแยะข่าวสารข้อมูล อะไรข่าวจริงอะไรข่าวเท็จ ดึง insight ที่สำคัญ และใช้ข้อมูลเป็นตัวขับเคลื่อนการตัดสินใจ

Collaboration & Communication: สร้างวัฒนธรรมการทำงานร่วมกันอย่างสร้างสรรค์แม้ในโลก hybrid, แม้กับคนต่างเจนเนอเรชัน, ไปจนถึงความร่วมมือระหว่างมนุษย์และหุ่นยนต์

Creativity & Innovation: กระตุ้นให้เกิดการทดลองและต่อยอดไอเดียใหม่จากเทคโนโลยี

AI & Data Literacy: ทำความเข้าใจเครื่องมือ AI และการใช้ข้อมูลอย่างมีจริยธรรม เพื่อสนับสนุนการตัดสินใจที่ชาญฉลาด

สำหรับผู้นำในทุกภาคส่วน นี่ไม่ใช่เรื่องเทคโนโลยีล้วน ๆ แต่คือ กลยุทธ์การพัฒนาทีมและวัฒนธรรมองค์กร ที่ทำให้พร้อมรับมือความเปลี่ยนแปลงได้จริง สร้างระบบและวัฒนธรรมที่ทำให้ทีมเรียนรู้ ใช้ และสร้างผลลัพธ์ร่วมกับดิจิทัลได้จริง เมื่อผสานทักษะเหล่านี้ ทีมงานของเราจะไม่เกิดทักษะถดถอย (skills regression) และพร้อมรับมือกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นทุกวัน

สิ่งที่อยากทิ้งท้ายไว้คือ ถ้าผู้นำยังรอให้ทีมเรียนรู้เองตามโลกที่เปลี่ยนเร็ว ทุกความล่าช้า = ทักษะถดถอย + โอกาสที่เสียไป ผู้นำยุคใหม่ต้องเริ่มวันนี้ สร้างพลเมืองดิจิทัลในทีมของตัวเอง เข้าใจว่า ดิจิทัล + ทักษะมนุษย์ ต้องไปด้วยกัน เพื่อให้เทคโนโลยีไม่ใช่เป็นแค่เครื่องมือ แต่เป็นตัวเร่งให้คนของเราเก่งขึ้นและก้าวหน้าไปพร้อมกัน