ประกวดศิลปกรรมช้างเผือก #14 ฝูงตะเพียนสาน หลากเรื่องราวในสายน้ำ
กรมสมเด็จพระเทพฯ ทรงเปิดนิทรรศการศิลปกรรมช้างเผือก ครั้งที่ 14 ‘น้ำกับความเปลี่ยนแปลง’ ศิลปะสื่อผสมแปลกตาชนะรางวัลช้างเผือก งานบิดลวดทองแดงคว้ารางวัลคุณหญิงวรรณา
ศิลปกรรมช้างเผือก เป็นเวทีการประกวดงานศิลปะเพื่อเฟ้นหาศิลปินไทยรุ่นใหม่ที่มีทักษะความสามารถทางศิลปะอันโดดเด่นในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะที่แสดงถึง ‘แก่นแท้ความคิด’ ผ่านงานเสมือนจริง(Realistic) งานศิลปะรูปลักษณ์ (Figurative Art) จัดขึ้นครั้งแรกเมื่อปีพ.ศ.2554 โดย บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน)
ได้รับพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดมิได้จาก สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเป็นองค์ประธานในการเปิดนิทรรศการและพระราชทานรางวัลตั้งแต่การประกวดครั้งแรกตราบจนปัจจุบันในปีนี้ ซึ่งเป็นการจัดประกวดครั้งที่ 14 เมื่อวันพุธที่ 7 พฤษภาคม 2568 ณ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร
โดยมี ฐาปน สิริวัฒนภักดี ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) นิติกร กรัยวิเชียร ผู้อำนวยการโครงการส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน)
พร้อมด้วย ต้องใจ ธนะชานันท์ รองกรรมการผู้อำนวยการใหญ่ ผู้บริหารสูงสุด กลุ่มงานความยั่งยืนและกลยุทธ์ บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) และ อดุลญา ฮุนตระกูล ผู้อำนวยการหอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร และคณะผู้จัดงานเฝ้ารับเสด็จฯ
นิติกร กรัยวิเชียร กล่าวว่า การประกวดศิลปกรรมช้างเผือก ครั้งที่ 14 จัดขึ้นภายใต้หัวข้อ “น้ำกับความเปลี่ยนแปลง” มีศิลปินร่วมส่งงานศิลปะเข้าประกวดทั้งหมด 391 ท่าน จำนวนผลงานทั้งสิ้น 458 ชิ้น และผ่านการคัดเลือกทั้งหมด 52 ชิ้น
ผลงานศิลปกรรมที่ได้รับ รางวัลช้างเผือก เงินรางวัล 1,000,000 บาท ได้แก่ผลงานชื่อ ตะเพี๊ยนตะเพียน เป็นผลงานประเภทสื่อผสมจากไม้ อะคริลิค มอเตอร์ ไฟ LED ไม้ไผ่เก่าจากอุปกรณ์หาปลา เสียงดนตรี, ขนาด 172 x 172 x 161 เซนติเมตร สร้างสรรค์โดย นิรัชพร น่วมเจิม
งานศิลปะสื่อผสมชิ้นนี้มีความแปลกตาอยู่ไม่น้อย รูปลักษณ์ภายนอกเหมือนกล่องกระจกเงาขนาดใหญ่ ไม่ว่าจะเดินไปด้านใดก็เห็นภาพสะท้อนของตัวเองราวส่องกระจก
แต่เมื่อถึงเวลาจัดแสดง เราจะเห็นฝูงปลาตะเพียนสานปรากฏขึ้นในกล่อง โดยมีลายเส้นที่เหมือนสายน้ำอยู่ด้านล่าง ขณะเดียวกันก็มีเสียงดนตรีไทยบรรเลงให้ได้ยินเบาๆ ให้ความรู้สึกเหมือนกำลังนั่งอยู่ริมท่าน้ำมองฝูงปลาแหวกว่ายในลำคลอง
“งานชิ้นนี้พูดถึงเรื่อง ‘น้ำ’ ที่มีการเปลี่ยนแปลง คือความอุดมสมบูรณ์ที่หายไปจากการเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติที่เกิดขึ้นจากมนุษย์
เราหยิบยกนำวัสดุเหลือใช้จากเครื่องมือหาปลานำมาสานเป็นปลาตะเพียน ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์ โดยสื่อสารให้กลายเป็นความอุดมสมบูรณ์ที่หายไป และหยิบตัวละครของชาวบ้าน เรื่องราววิถีชีวิตชนบทที่ใช้ชีวิตประจำวันกับแม่น้ำลำคลอง
ครอบด้วยกล่องอะคริลิควางบนฐานสีแดง ตู้กระจกที่สะท้อน และใส่ซาวด์เพื่อเพิ่มอรรถรส มันเหมือนกับการสะท้อนตัวเราและเรื่องราวในอดีต ซึ่งวันหนึ่งมันอาจคงอยู่เพียงในพิพิธภัณฑ์ เพื่อเป็นวัตถุที่บอกเล่าเรื่องราวอันล้ำค่าต่อไป” นิรัชพร อธิบาย
Waterworld รางวัลชนะเลิศ
สำหรับ รางวัลชนะเลิศ เงินรางวัลมูลค่า 500,000 บาท ได้แก่ผลงานชื่อ Waterworld ขนาด 177 x 137เซนติเมตร สร้างสรรค์ด้วยเทคนิคเย็บปักถักร้อยเส้นด้าย โดย เญอรินดา แก้วสุวรรณ
ผลงานศิลปกรรม Waterworld มองไกลๆ คิดว่าเป็นภาพวาด แต่เมื่อได้เข้าไปพินิจใกล้ๆ จะพบว่าภาพในกรอบตรงหน้าเกิดจากการเย็บปักถักร้อยด้วยเส้นด้ายหลากสีสัน เกิดเป็นภาพที่สวยงามราวกับภาพวาด
“ผลงาน Waterworld สะท้อนถึงวัฏจักรน้ำที่มีการเปลี่ยนแปลง ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม ระบบนิเวศต่างๆ และสิ่งมีชีวิต ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจจากการเดินทางไปดำน้ำ และเห็นถึงปะการังที่ฟอกขาวส่งผลกระทบทำให้แนวปะการังเสื่อมโทรม เสียสมดุลในระบบนิเวศในน้ำ
เราจึงอยากนำเสนอในมุมมองใหม่ คือปรับเปลี่ยนวัฏจักรของสิ่งมีชีวิตที่อยู่อาศัยทั้งบนบก บนขั้วโลกเหนือ และสิ่งแวดล้อมต่างๆ ยกมาไว้ในน้ำทำให้เป็นโลกใต้น้ำ โดยใช้เทคนิคเย็บปักถักร้อยที่ตัวเองชื่นชอบอยู่แล้ว นำเสนอผ่านมุมมองพึ่งพิงอิงอาศัยและโอบอุ้มซึ่งกันและกัน ใช้ความสัมพันธ์ระหว่างน้ำเป็นตัวเชื่อม
เพราะเชื่อว่าน้ำเป็นส่วนสำคัญในการใช้ชีวิต ไม่ว่าจะเป็นสิ่งมีชีวิตบนบกหรือว่าใต้น้ำ อยากให้ทุกคนที่เห็นผลงานชิ้นนี้ได้เห็นถึงคุณค่าของน้ำ และกลับมาดูแลเอาใจใส่ธรรมชาติและระบบนิเวศรอบตัวเรา” เญอรินดา กล่าว
สำหรับ รางวัลคุณหญิงวรรณา สิริวัฒนภักดี รางวัลพิเศษซึ่งเพิ่มเข้ามาตั้งแต่การประกวดครั้งที่ 12 ผู้ชนะรางวัลในปีนี้ได้แก่ ธีรพล สีสังข์ ด้วยผลงานชื่อ ธาราแห่งความงอกงาม เทคนิคถักเส้นใยโลหะและสื่อผสม ขนาด 90 x 100 x 180 เซนติเมตร
“น้ำเป็นสิ่งสำคัญในการดำเนินชีวิตประจำวัน เป็นจุดเริ่มต้นของทุกอย่างบนโลกใบนี้ สำหรับผลงานชิ้นนี้ เรานำลวดทองแดงมาบิด ขมวดเป็นทรงต่างๆ เราใช้ 3 ไซส์ คือ ใหญ่ กลาง เล็ก
ใช้ลวดขนาดเล็กบิดไปเรื่อยๆเป็นลักษณะฟอร์มใบของต้นไม้ และประกอบจากยอดต้นไม้ลงมาเรื่อยๆ และอิงจากต้นไม้จริง คือลักษณะการแตกกิ่งก้านใบของต้นไม้ ที่ได้รับแสงอย่างสมบูรณ์ ประกอบจนกลายเป็นต้นไม้หนึ่งต้น และนำมาติดตั้งเข้ากับคลื่นน้ำที่เป็นวัสดุสเตนเลส
ผมรู้สึกว่าต้นไม้กับน้ำมีความสัมพันธ์กัน ต้นไม้หนึ่งต้นหากได้ดูดซับน้ำอันบริสุทธิ์จะงอกงาม แผ่กิ่งก้านใบ กระจายเมล็ดพันธุ์อันแข็งแกร่งออกไป จนกลายเป็นนิเวศที่กว้างใหญ่ เป็นที่พักพิง เป็นที่อยู่อาศัยของสรรพสิ่ง ผมจึงหยิบไอเดียตรงนี้ มาเป็นต้นแบบในการสร้างงานศิลปะของผมครับ” ธีรพล กล่าวอธิบายผลงาน
ขณะที่ รางวัล CEO AWARD ได้แก่ผลงานสื่อผสม ขนาด 105 x 80 x 120 เซนติเมตร ชื่อ จุดเริ่มต้น – Genesis ของ นารา วิบูลย์สันติพงศ์
“น้ำกับความเปลี่ยนแปลง หนูตีความว่า หากในอนาคต เราไม่ดูแลรักษาน้ำ เราจะต้องสร้างเครื่องจักรขนาดใหญ่ เพื่อทำให้น้ำที่มีสารปนเปื้อนหรือสารเคมีต่างๆ กลับมาบริสุทธิ์อีกครั้ง ดังนั้นจึงอยากให้ทุกคนตระหนักถึงการดูแลรักษาน้ำ และสิ่งแวดล้อมให้คงอยู่ตลอดไป
ผลงานชิ้นนี้เป็นสื่อผสมที่ใช้วัสดุหลายอย่าง ทั้งดินและขยะ ปัจจุบันในน้ำมีคนทิ้งขยะลงไปมากมาย จึงเลือกที่จะนำขยะและวัสดุที่เหลือใช้กลับมาทำเป็นผลงานชิ้นนี้
หนูคิดว่างานศิลปะทำให้คนสามารถเข้าถึงเรื่องที่เราต้องการจะสื่อได้ โครงการศิลปกรรมช้างเผือกมีหัวข้อที่น่าสนใจและเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม ถ้าเราอยากจะช่วยส่งต่อเรื่องราวดีๆให้กับคนอื่นถือเป็นโอกาสที่ดี ในการช่วยกันอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมค่ะ” นารา กล่าว
การประกวดงานศิลปะ ศิลปกรรมช้างเผือก ยังมี รางวัลรองชนะเลิศ จำนวน 5 รางวัล รางวัลละ 200,000 บาท ได้แก่ผลงานของ พงศ์ศิริ คิดดี, สิทธิพนธ์ เลาะไชยสงค์, อนันต์ยศ จันทร์นวล, ธีรพล โพธิ์เปียศรี, บุญมี แสงขำ
รางวัลชมเชย จำนวน 12 รางวัล รางวัลละ 100,000 บาท ได้แก่ ชัชวาลย์ วรรณโพธิ์, ทักษ์ดนัย กังสวรางกูร, ธนกฤต ผลงาม, พันทิพย์ วรชินา, ราชวุธ คุรุวงศ์วัฒนา, ลดากร พวงบุบผา, วิทยา วงศ์เพชรมณีโชติ, วิทยา หอทรัพย์, วิทวัส ทองเขียว, วีระพงศ์ แสนสมพร, สุพร แก้วดา, อนุกูล ทังไธสง
ผู้สนใจชมผลงานศิลปะของจริงในการประกวด ศิลปกรรมช้างเผือก ครั้งที่ 14 ในหัวข้อ “น้ำกับความเปลี่ยนแปลง” สามารถติดตามชมได้อีกครั้งใน งาน SX2025 ระหว่างวันที่ 26 กันยายน - 5 ตุลาคม 2568 Zone Better World ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์
รางวัลรองชนะเลิศ การประกวด “ศิลปกรรมช้างเผือก ครั้งที่ 14” จำนวน 5 รางวัล ได้แก่
ศิลปิน: นายธีรพล โพธิ์เปี้ยศรี
ชื่อผลงาน: โพน สายธารแห่งชีวิต
เทคนิค: ภาพพิมพ์แกะไม้, 170 x 123 เซนติเมตร
ศิลปิน: นายพงศ์ศิริ คิดดี
ชื่อผลงาน: “ภาพสะท้อนบนผืนน้ำกับการเชื่อมโยงวัฒนธรรม”
เทคนิค: ภาพพิมพ์ตะแกรงไหม, 180 x 200 เซนติเมตร
ศิลปิน: นายสิทธิพนธ์ เลาะไชยสงค์
ชื่อผลงาน: น้ำฝน
เทคนิค: สีฝุ่นเรืองแสงบนผ้าใบ, 180 x 140 เซนติเมตร
ศิลปิน: นายบุญมี แสงขำ
ชื่อผลงาน: หนูขอเล่นน้ำ น้ำ น้ำ
เทคนิค: ภาพพิมพ์เมซโซทินท์, 74 x 104 เซนติเมตร
ศิลปิน: นายอนันต์ยศ จันทร์นวล
ชื่อผลงาน: จงเป็นเช่นน้ำและเบ่งบานดั่งดอกบัว
เทคนิค: สีน้ำมันและสีอะคริลิคบนผ้าใบ, 193 x 193 เซนติเมตร