"ก้อง คอฟฟี่" กาแฟคั่วมือ โบราณสุดๆ แต่ขายไปทั่วโลก 

เพราะเดินทางไปใช้ชีวิตอยู่ทั่วโลกกว่า 17 ปี เห็นสิ่งทีี่คนต่างชาติต่างภาษาคิดและทำ ก้อง-สุพจน์ กรประสิทธิ์วัฒน์ ผู้ก่อตั้งแบรนด์ก้อง คอฟฟี่ Gong Coffee อ.กระบุรี จ.ระนอง ที่ใครก็ตามได้คุยด้วย ก็จะได้ทั้งความสนุกและไอเดียที่แตกต่างจากคนทั่วไป โดยเฉพาะเรื่องกาแฟ

ก่อนจะเล่าเรื่องกาแฟ มาทำความรู้จักเขาสักนิด ในยุคหนึ่งผู้ชายคนนี้ถูกเรียกว่า ฮิปปี้ อีกยุคเรียกว่า อินดี้ แต่นั่นไม่สำคัญเท่าสิ่งที่เขาเรียนรู้และทำ 

"เรียนจบก็เกษียณเลย ไม่ทำงาน ผมมีคอมมูนิตี้เล็กๆ อยู่บนเกาะที่ระนอง มีเด็กทั่วโลกมาพักอยู่ แล้วผมก็แวะไปอยู่บ้านพวกเขาทั่วโลก ปีละสามเดือนได้เห็นโลกกว้างๆ ”

หลังจากเที่ยวจนหนำใจ 12 ปีที่แล้ว ก้องกลับมาอยู่บ้านที่จ.ระนอง ไม่ได้เริ่มจากอยากทำธุรกิจกาแฟ แค่ลองคั่วกาแฟในกระทะร้อนๆ พอคั่วเสร็จ นำมาบด และต้มกาแฟดื่ม... 

อ้าว ! รสชาติดี แล้วทำไม"เกษตรกรปลูกกาแฟโรบัสต้า แต่ไม่ดื่มกาแฟที่ปลูก"

ความสงสัยที่เกิดขึ้น ทำให้เขาหันมาทำเรื่องกาแฟ สร้างแบรนด์เล็กๆ ก้อง คอฟฟี่ และตั้งวิสาหกิจชุมชนแปรรูปผลิตภัณฑ์กาแฟคั่วมือและท่องเที่ยวการเกษตร อ.กระบุรี จ.ระนอง หรือก้อง วัลเล่ย์ รับซื้อกาแฟจากเกษตรกร โดยให้เกษตรกรกำหนดราคาขายเอง ทำให้ได้กาแฟคุณภาพดีกว่าท้องตลาด และขายไปทั่วโลก รวมทั้งเรียนรู้จนเป็นนักชิมรสชาติกาแฟโรบัสต้า 1  ใน 250 คนของโลก

(กาแฟคั่วมือ ก้อง คอฟฟี่) 

 

(กาแฟเป็นเรื่องรสนิยมที่ต้องลองดื่มกัน)

ปลูกกาแฟ แต่ไม่ดื่มกาแฟที่ปลูก

การคั่วกาแฟด้วยมือเป็นกรรมวิธีโบราณที่สุด แล้วทำไมขายได้ทั่วโลก

ก้องบอกว่า เมื่อได้เห็นโครงสร้างหลายอย่างในโลกใบนี้ ไม่มีกาแฟคั่วมือแบบนี้ในบ้านพวกเขา 

"คนส่วนใหญ่มองกาแฟในแง่ธุรกิจ เทรนด์หรืออะไรสักอย่าง ส่วนคนปลูกกาแฟก็มองในแง่เศรษฐกิจ ถ้าราคาตลาดโลกดีก็แฮปปี้ แต่ถ้าราคาตกต่ำก็โคนต้นกาแฟทิ้ง ปิดถนนประท้วง นี่คือภาพทั่วไปของกาแฟคนไทย

ตอนที่ผมลองหยิบเมล็ดกาแฟใส่กะทะคั่ว ทั้งๆ ที่ไม่รู้ว่ากาแฟเกรดไหน ด้วยความสงสัยว่า ทำไมพวกเขาไม่ดื่มกาแฟที่ปลูก แต่ดื่มกาแฟผสมที่ไม่มีกลิ่นหอม ผมก็เริ่มจดบันทึก เพราะผมเหมือนเด็กฝรั่งแต่หัวดำ"

ก้องตั้งโจทย์ว่า ถ้ากาแฟเป็นสินค้าที่สร้างรายได้รองจากน้ำมัน ปลูกไม่กี่แห่งในโลก ทางเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก็ปลูกกาแฟได้ บ้านเขาก็ต้องเป็นแหล่งกาแฟที่ดี

"อ้าว ! ตลาดโลกก็ต้องอยู่บ้านกู (ระนอง) ลอนดอน ชิคาโก้ ไม่มีกาแฟสักเมล็ด ซื้อกาแฟเราไปแปรรูป สร้างการตลาด ถ้าตลาดโลกเป็นแบบนี้ ทำไมกาแฟโรบัสต้าต้องดูเลวร้าย ทั้งๆที่เขาก็ใช้กาแฟตัวนี้"     

คั่วกาแฟด้วยมือ ยากที่สุดในโลก

เหมือนเช่นที่กล่าว ก้องไม่ได้คิดแค่การคั่วกาแฟ ยังมองไปถึงตลาดกาแฟโลก จึงพยายามเรียนรู้และคุยกับผู้รู้ รวมถึงลองทำตามแนวคิดในหลวง รัชกาลที่ 9 คือให้คนทำงานตามความสามารถของตนเอง โดยก้องถามเกษตรกรว่า อยากขายเมล็ดกาแฟโรบัสต้าได้กิโลกรัมละเท่าไร

“อยากเป็นหุ้นส่วนกับเราไหม นี่คือ our market จากนั้นเราต้องมี our produce, our price  และ our customer ถ้าคนปลูกกาแฟเรียกราคาหลักร้อย ผมบอกว่าถูกต้องแล้ว เพราะขายตลาดโลกได้ไม่กี่บาท ทุกคนทำตามความสามารถ เราได้กาแฟ สินค้าที่ดีจากเกษตรกร มาแปรรูปแบบโบราณ คั่วมือ ซึี่งเป็นวิธีที่ยากที่สุดในโลก "

แม้จะมีแค่กระทะใบเดียว แต่ขายไปได้ทั่วโลก เรื่องนี้ ก้อง เล่าว่า เพราะเขาไม่ใช่คนวงการกาแฟ เป็นแค่เกษตรกร คนที่ตามเรียนรู้จากเขาจึงไม่ใช่คนวงการกาแฟ 

"คุณรู้ไหม ความร้อนที่ใช้ในโลกนี้มีหลายแบบ คั่วกาแฟก็เหมือนย่างหมูให้อร่อย ต้องมีฝีมือ ผมค่อยๆเรียนรู้ ไม่ได้มองว่ากาแฟเป็นพืชเศรษฐกิจ แต่มองเรื่อง ดิน ลม น้ำ ไฟ โครงสร้างแป้ง โปรตีน กลิ่น รสกาแฟ

(กระทะใบเดียวที่ใช้คั่วกาแฟ แต่มีเรื่องราววิธีคิดที่ต้องทำความเข้าใจ)

ขณะที่ทุกคนมองเรื่องกาแฟในการสร้างเงิน แต่ลืมมองเรื่องรสนิยม และรสชาติที่เป็นความลับของกาแฟ  เครื่องดื่มที่มีมาหลายพันปี ไม่มีอะไรซับซ้อน ถ้าผลไม้ดี ก็คั้นน้ำอร่อย"

สังเกต และตั้งคำถาม จนมีองค์ความรู้ จึงถ่ายทอดให้คนเล็กคนน้อย เกษตรกร และคนต่างชาติที่อยากรู้เรื่องกาแฟ โดยไม่ได้เอาเงินเป็นตัวตั้ง

“ผมไม่ได้แอนตี้ระบบทุน ผมสอนให้ทุกคนรู้จักการชิมกาแฟที่แท้จริง แก่นอยู่ตรงไหน เลือกคั่วกาแฟดื่มเอง  เปิดร้านขายได้เราคุยกันเรื่องรสนิยม และพี่น้องเกษตรกรต้องมีรายได้ที่ดี ต้องทำให้ถูกต้องทุกกระบวนการ ที่เราเจอปัญหา คือ คนทุนเยอะแต่ไม่มีคุณธรรม ผมจึงอยากให้คนตัวเล็กตัวน้อยมีรายได้ ตั้งราคากาแฟเองได้

ผมใช้เวลากว่าสิบปีเรียนรู้และพัฒนา คนทั้งโลกกว่าห้าแสนคนมาหาผมที่นี่ ผมทำจนกระทั่งคนออกไปเปิดร้านเล็กร้านน้อยขายกาแฟ นั่นฝีมือผมเอง ผมจะโดนกระทืบทุกวันก็เพราะแบบนี้ ผมสอนเกษตรกรให้เปลี่ยนจากปลูกเสร็จแล้วเป็นไปตามกลไก หันมาทำกาแฟไม่ให้เน่า ไม่เสีย พวกเขาต้องเรียนรู้ด้วยตัวเอง ทุกคนสร้างแบรนด์เองได้ "

(กาแฟเป็นผลไม้ชนิดหนึ่ง ถ้าผลไม้อร่อย คั้นน้ำก็อร่อย ดังนั้นต้องดีตั้งแต่การปลูก)

เรื่องไม่ลับของกาแฟ

เพราะในโลกนี้มีคนสองแบบคือ คนรู้กับคนไม่รู้...ถ้าคนรู้แนะนำคนไม่รู้ คนไม่รู้รับฟังคนรู้ โลกจะไม่มีคนไม่รู้อีกต่อไป....

จึงเป็นหน้าที่คนรู้อย่างเขา ให้ความรู้คนอยากรู้มากมาย เกษตรกรที่รวมกลุ่มกันมาเรียนรู้ รวมถึงกลุ่มเพื่อนก้อง เพื่อเปลี่ยนชุดความคิด เพื่อให้รู้ว่า โรบัสต้าไม่ใช่กาแฟที่เลวร้าย หากมีการพัฒนาที่ดี 

 "พวกเขามาที่นี่ เพราะโลกไม่เคยเจอกาแฟโรบัสต้าคุณภาพนี้ แล้วดื่มในลักษณะนี้ ผมเป็นนักชิมรสชาติกาแฟ (Q Grader )

ด้วย สามารถบ่งชี้คุณภาพกาแฟได้ รับรองโดย Coffee Quality Institure(CQI) ผมบอกความลับของกาแฟ ที่ถูกปิดบัังโดยโฆษณา อย่างเวลาประเมินเมล็ดกาแฟ ผมประเมินตั้งแต่ระดับกายภาพ กลิ่น รสสัมผัส เหมือนผมเป็นนักชิมไวน์

ถ้าไปเรียนดมกลิ่นกาแฟ ชิมกาแฟ ราคาเป็นหมื่นเป็นแสน ผมทำฟรีตลอด นี่คือสาเหตุที่คนทั้งโลกมาหาผม อาทิตย์หน้าก็มีคนบินตรงจากต่างประเทศมาหาผม"

ก้อง บอกว่า 10 ปีที่ผ่านมา เขาทำได้แค่ศึกษาวิจัยและพัฒนา ในอนาคตอยากรวมกลุ่มคน เพื่อจัดระเบียบยกระดับเป็นบริษัท อยากให้คนเล็กๆ ได้เป็นเจ้าของบริษัทในตลาดหลักทรัพย์

 "ฝันของผมคือ อยากให้เกษตรกรเป็นเจ้าของบริษัทในตลาดหลักทรัพย์ เพราะทุกคนในโลกต้องการกินรวบ ไม่ต้องการกินแบ่ง ที่ผมคิดแบบนี้ เพราะผมไม่เคยอยู่ในระบบทุน ไม่เคยทำงานกินเงินเดือน ผมโตมาจากโลกคอมมูนิตี้ อยู่ในกลุ่มเพื่อนๆ ทั่วโลกที่แชร์กัน ความรู้ของผมจึงต้องแบ่งให้สาธารณชน"

.............

ไฮไลท์กาแฟคั่วมือ

# กาแฟคั่วมือที่โบราณที่สุดในโลก ของ ก้อง คอฟฟี่ และวิสาหกิจชุมชนแปรรูปผลิตภัณฑ์กาแฟคั่วมือและท่องเที่ยวการเกษตร อ.กระบุรี จ.ระนอง ส่งขายหลายประเทศ อาทิ เยอรมัน ญี่ปุ่น อเมริิกา ฯลฯ

# กาแฟคั่วมือแบบนี้ ดีต่อโลก-เนื่องจากวิธีการปลูกเป็นไปตามวิถีธรรมชาติ ไม่ใช้สารเคมี ,ดีต่อชุมชน-เมื่อชุมชนรวมกลุ่มกันสร้างคุณภาพกาแฟได้ พวกเขาสามารถกำหนดราคาเองได้ และดีต่อผู้บริโภค-มีกระทะใบหนึ่ง หากรู้วิธีคั่วกาแฟ ก็ทำกาแฟรสชาติิดีดื่มเองได้ รวมถึงพวกทุนน้อย ถ้ารู้จริง ก็เปิดร้านกาแฟเล็กๆ ได้ 

# สายพันธุ์โรบัสต้าที่ปลูกในระนอง มีโครงสร้างที่ดีกว่าหลายแห่งในโลก เนื่องจากภูมิอากาศและภูมิประเทศที่มีความโดดเด่นเฉพาะถิ่น จึงไม่จำเป็นต้องปลูกในที่สูงกว่าระดับน้ำทะเล

#ความลับของกาแฟง่ายนิดเดียว  ถ้าผลไม้(เมล็ดกาแฟ)ดี ก็คั้นน้ำอร่อยได้

ภาพประกอบจากเฟซบุ๊ค Gong Coffee