ภูมิแพ้ขึ้นตา ระวัง! อย่าซื้อยาหยอดตามาใช้เอง อาจสูญเสียการมองเห็น

หลายคนอาจคิดว่าโรคภูมิแพ้ขึ้นตาไม่ร้ายแรง เพราะเมื่อเกิดอาการคัน เคือง บวมจากสิ่งที่กระตุ้นให้เกิดการแพ้ เมื่อทานยาหรือหยอดตา อาการผิดปกติที่เกิดขึ้นจะหายไป ทั้งที่แท้จริงแล้วหากขาดการรักษาที่ถูกต้องในระยะยาว อาจทำให้เกิดความผิดปกติที่คาดไม่ถึงได้

โรคภูมิแพ้ขึ้นตา (Allergic Conjunctivitis)  เกิดจากเยื่อบุตาได้สัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ มักเป็น ๆ หาย ๆ และผู้ป่วยส่วนใหญ่ก็อาจคิดว่าไม่ใช่เรื่องร้ายแรงอะไร เพียงแค่สร้างความรำคาญใจเท่านั้น แต่เป็นอย่างนั้นจริงหรือ?

โดยมักเกิดการอักเสบที่บริเวณเยื่อบุตาขาว สามารถเกิดจากหลายสาเหตุ ได้แก่

• แพ้ตามฤดูกาล อาการผิดปกติมักเกิดขึ้นตามสภาพอากาศ มักเกิดซ้ำ ๆ ในช่วงเวลาเดิมของแต่ละเดือน
• แพ้สารต่าง ๆ เช่น ไรฝุ่น อาหาร เกสรดอกไม้ น้ำยาปรับผ้านุ่ม ขนตุ๊กตา เครื่องสำอาง ขนสัตว์ เป็นต้น
• แพ้คอนแทคเลนส์ มักเจอเม็ดขนาดใหญ่ที่บริเวณเยื่อบุตา จึงต้องตรวจพื้นผิวเยื่อบุตาอย่างละเอียด

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

ฝุ่นPM2.5 กระตุ้นภูมิแพ้ รบกวนร่างกาย ใช้ชีวิตต้องระวัง!!

เช็กอาการ ต้องสงสัยว่าเป็น "โรคภูมิแพ้"หรือไม่?

อาการและปัจจัยที่ทำให้เกิด "ภูมิแพ้ขึ้นตา" 

นพ.สุนิตา สว่างศรีบรรเทิง จักษุแพทย์ เฉพาะทางด้านโรคต้อหิน จากแอปฯ หมอดี เตือนว่า โรคภูมิแพ้ขึ้นตา จริงๆ แล้วมีภัยแฝงที่อันตรายซ่อนอยู่ คือหากปล่อยให้เรื้อรัง ไม่ดูแลรักษาดี ๆ อาจทำให้กระจกตาติดเชื้อ เป็นแผลที่กระจกตา และอาจทำให้การมองเห็นแย่ลง

โดยโรคภูมิแพ้ขึ้นตา เป็นหนึ่งในอาการของโรคภูมิแพ้ โดยมักเกิดที่บริเวณเยื่อบุตา เยื่อหุ้มเซลล์ดวงตา หรือกระจกตา ทำให้เกิดการอักเสบ พร้อมแสดงอาการ ดังนี้

• ตาแดง หรือเปลือกตาบวมแดง
• คัน เคืองตา แสบตา
• มีขี้ตาเหนียว หรือน้ำตาไหล
• แพ้แสง
• อาจมีอาการภูมิแพ้ที่ผิวหนัง ทางเดินหายใจ ร่วมด้วย เช่น ผื่นคัน ลมพิษ ไอ จาม 

ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคภูมิแพ้ขึ้นตา

1. สารก่อภูมิแพ้ที่ทำให้เกิดอาการเฉียบพลัน หรือเกิดได้ตลอดปี - เช่น ไรฝุ่น ขนสัตว์ เชื้อรา สารเคมีต่าง ๆ หรือการใส่คอนแทคเลนส์ที่ไม่เหมาะสม

2. สารก่อภูมิแพ้ตามฤดูกาล - เป็นตัวกระตุ้นภูมิแพ้ ที่มาช่วงใดช่วงหนึ่งของปี เช่น PM2.5  เชื้อไข้ละอองฟาง เกสรดอกไม้

ภัยซ่อนเร้นของโรคภูมิแพ้ขึ้นตา

ปกติแล้ว หากพบการอักเสบที่บริเวณเยื่อบุตา มักมีอาการแพ้เพียงเล็กน้อย รักษาตามอาการก็ทุเลาลงได้

แต่ถ้าเป็นภูมิแพ้ที่กระจกตา นอกจากจะทำให้มีอาการแพ้รุนแรงกว่าแล้ว  ถ้าผู้ป่วยละเลย ดูแลไม่เหมาะสม เผลอใช้มือที่สกปรกขยี้ตา ก็อาจเกิดแผลเรื้อรังหรือติดเชื้อที่กระจกตา ซึ่งอาจมีผลต่อการมองเห็นในระยะยาว หรือทำให้ตาบอดได้

วิธีดูแลตัวเอง เมื่อภูมิแพ้ขึ้นตา

• หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ เช่น ใส่แว่นกันแดดหรือสวมหมวกป้องกันเมื่อออกจากบ้าน  หมั่นทำความสะอาด/ปิดประตูหน้าต่างในบ้าน ติดตั้งเครื่องฟอกอากาศ
• ใช้น้ำตาเทียมชนิด non preservative เพื่อบรรเทาอาการคัน
• ใช้ยาหยอดยาแก้แพ้ ลดอาการคัน ตามคำแนะนำของจักษุแพทย์
• ล้างตาด้วยน้ำสะอาด เมื่อสัมผัสสารก่อภูมิแพ้
• ไม่ขยี้ตา และล้างมือก่อนสัมผัสดวงตาทุกครั้ง
• ประคบเย็นที่ดวงตา เพื่อลดการระคายเคือง

ระวัง!!  อย่าซื้อยาหยอดตาใช้เอง เพราะอาจได้ยาสเตียรอยด์ หรือยาลดการอักเสบ ซึ่งมีอันตรายซ่อนอยู่ เช่น ทำให้ความดันตาสูง  เกิดแผลกระจกตาติดเชื้อและแย่ลงได้   ควรใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์เฉพาะทาง

การตรวจวินิจฉัย

จักษุแพทย์จะวินิจฉัยจากอาการและความผิดปกติของผู้ป่วยเป็นสำคัญ โดยอาการของภูมิแพ้ขึ้นตาจะรุนแรงมากหรือน้อยขึ้นกับความรุนแรงของการอักเสบในแต่ละครั้ง โดยจักษุแพทย์จะพิจารณาจากเยื่อบุตา หากรุนแรงมากตาจะแดงมากขึ้น นอกจากนี้ยังอาจพบอาการตาแดงเฉพาะที่เยื่อบุตาขาวที่อักเสบ หรือหากเป็นมากจะมีเม็ดนูน ๆ ไปกดกระจกตาดำ ทำให้กระจกตาดำเป็นแผล ซึ่งรักษาค่อนข้างยาก และในบางรายมีการอักเสบลามเข้ามาที่ตาดำซึ่งถือว่ารุนแรงมาก เรียกว่ามีกระจกตาอักเสบร่วมด้วย ส่งผลให้ทำการรักษาได้ยาก และอาจตาบอดได้

รักษาภูมิแพ้ขึ้นตา

วิธีการรักษาภูมิแพ้ขึ้นตา จักษุแพทย์ต้องทราบสาเหตุที่แน่ชัดเพื่อจะได้เลือกวิธีการรักษาที่ถูกต้อง ได้แก่

• หลีกเลี่ยงสิ่งที่แพ้ ผู้ป่วยจะหลีกเลี่ยงได้ถ้ารู้ว่าตนเองแพ้อะไร แต่ถ้าไม่รู้จะยากในการเลี่ยง และสิ่งที่แพ้บางอย่างก็ยากจะเลี่ยง เช่น อากาศ ไรฝุ่น

การรักษาทางจักษุ เพื่อยับยั้งอาการและป้องกันโรคแทรกซ้อน หากมีอาการภูมิแพ้ขึ้นตา จักษุแพทย์จะให้ยาหยอดตาเพื่อลดอาการอักเสบ โดยแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่

• กลุ่มยาสเตียรอยด์ ข้อดีคือช่วยลดการอักเสบได้ดีที่สุด แต่ข้อเสียที่สำคัญคือ ไม่ควรใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน เพราะอาจจะเกิดโรคแทรกซ้อน เช่น ต้อหิน ดังนั้นจักษุแพทย์จึงมักใช้ช่วงแรกในเวลาไม่นาน
• กลุ่มยาที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ มีฤทธิ์ลดการอักเสบได้ แต่ไม่เท่ากลุ่มยาสเตียรอยด์ ข้อดีคือไม่มีโรคแทรกซ้อน หยอดติดต่อกันได้นาน และทำให้เยื่อบุตาแข็งแรง ทนต่อสิ่งที่แพ้ได้มากขึ้น

ไม่ว่าคุณจะมีอาการภูมิแพ้ขึ้นตาทั้งเฉียบพลัน หรือเรื้อรัง อย่านิ่งนอนใจ ควรปรึกษาจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ให้ช่วยตรวจวินิจฉัย และวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสม  ก่อนเกิดภาวะแทรกซ้อนอันตราย

ความรุนแรงของโรค

ในกรณีที่ผู้ป่วยเป็นภูมิแพ้ขึ้นตาบ่อยครั้ง อาจทำให้เยื่อบุตาอักเสบแบบเรื้อรัง เนื่องจากอาการคันตา เคืองตาบ่อย ๆ ทำให้ต้องรักษาโดยการหยอดตา เมื่อต้องหยอดตาโดยใช้ยาในกลุ่มสเตียรอยด์เป็นประจำติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน ทำให้มีโอกาสเสี่ยงในการเป็นโรคต้อหินมากขึ้น

อ้างอิง : mordeeapp  ,โรงพยาบาลกรุงเทพ