‘แบคทีเรียกินเนื้อคน’ ภัยร้ายที่อาจแฝงใน ‘หอยนางรมดิบ’

Key Points:

• หอยนางรมดิบ และอาหารทะเลดิบส่วนมาก มักมี “แบคทีเรียกินเนื้อคน” หรือ “เชื้อแบคทีเรียวิบริโอ” ปนเปื้อนอยู่
• หากเชื้อแบคทีเรียวิบริโอเข้าสู่ร่างกายมนุษย์ ไม่ว่าจะจากการสัมผัสโดนเชื้อที่อยู่ตามเปลือกหอย หรือจากการรับประทานเข้าไป ก็อาจส่งผลให้เป็น “โรคเนื้อเน่า” ได้
• แม้ว่าการรับประทาน “หอยนางรมดิบ” ไม่ใช่สาเหตุทั้งหมดของโรคเนื้อเน่า แต่จากรายงานทางการแพทย์หลายชิ้นพบว่า ผู้ที่เสียชีวิตจากการติดเชื้อบางคน มีประวัติรับประทานหอยนางรมดิบ

“หอยนางรมสด” หรือ “หอยนางรมดิบ” ถือเป็นหนึ่งใน “อาหารทะเลดิบ” ที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย ไม่ว่าจะเป็นชาติตะวันตกหรือในหมู่คนเอเชีย แต่ก็มีวิธีการรับประทาน และการปรุงรสแตกต่างกันออกไปในแต่ละท้องถิ่น

แม้ว่าหอยนางรมดิบจะมีรสชาติอร่อย แต่ก็มีหลายครั้งที่พบว่าบางคนมีอาการป่วยอย่างรุนแรงหลังจากการรับประทานหอยนางรมดิบ เช่น ปวดท้อง ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน เนื่องจาก “หอยนางรม” แทบจะทุกตัวมี “เชื้อแบคทีเรียวิบริโอ” หรือ Vibrio vulnificus ทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นพิษ กระเพาะอาหารอักเสบ และลำไส้อักเสบ ซึ่งในผู้ติดเชื้อบางรายอาจมีอาการรุนแรงถึงขั้น “เสียชีวิต”

 

 

 

 

• “แบคทีเรียกินเนื้อคน” คืออะไร มีอันตรายอย่างไรบ้าง?

แบคทีเรียกินเนื้อคน หรือ เชื้อแบคทีเรียวิบริโอ (Vibrio vulnificus) เป็นเชื้อโรคที่อาศัยอยู่ในน้ำทะเลและน้ำกร่อยตามธรรมชาติทั่วไป (เพราะพวกมันชอบเกลือ) เมื่อเข้าสู่ร่างกายมนุษย์ไม่ว่าจะเป็นทางบาดแผลหรือรับประทานเข้าไป จะทำให้เกิดอาการป่วย เช่น มีไข้, หนาวสั่น, ความดันโลหิตต่ำ, คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย

ที่น่ากลัวก็คือ จะมีจ้ำเลือดตามลำตัว และปลายแขนขา ซึ่งจะกลายเป็นถุงน้ำ และเนื้อตายแบบแผลหลุม รวมถึงพบการอักเสบของเนื้อเยื่อพังผืดใต้ผิวหนัง โดยจากอาการทั้งหมด อาจมีความรุนแรงจนถึงขั้นต้องตัดแขนหรือขาที่ติดเชื้อ เนื่องจากเชื้อโรคแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว มีระยะฟักตัวเพียงประมาณ 16 ชั่วโมงเท่านั้น บางคนจึงเรียกอาการนี้ว่า “โรคเนื้อเน่า” เพราะติดเชื้อแบคทีเรียที่ผิวหนังอย่างรุนแรง ตั้งแต่ชั้นหนังกำพร้าไปจนถึงเนื้อเยื่อหุ้มกล้ามเนื้อ

อ่านข่าว : 

เตือน แบคทีเรียกินเนื้อ กินอาหารทะเลดิบ ว่ายน้ำ ดำน้ำกลุ่มเสี่ยง เช็กอาการ

ไม่ใช่แค่การรับประทานอาหารทะเลดิบเท่านั้น แต่ถ้าหากได้รับเชื้อที่ปนเปื้อนอยู่ในน้ำทะเลเข้าไปในบาดแผล หรือเชื้อเข้าไปทางแผลที่ถูกเปลือกหอยบาด ก็สามารถก่อให้เกิดโรคเนื้อเน่าได้เช่นเดียวกัน

หนึ่งในสัตว์น้ำเค็มที่มี “แบคทีเรียกินเนื้อคน” และมีรายงานผู้เสียชีวิตมาอย่างต่อเนื่องก็คือ “หอยนางรมดิบ” ซึ่งเป็นอาหารที่หลายคนนิยมรับประทาน และบางคนยังมีความเชื่อว่าเพิ่มสมรรถภาพทางเพศอีกด้วย

• “หอยนางรมดิบ” หนึ่งในสาเหตุการเสียชีวิตจากโรคเนื้อเน่า

แม้ว่า “หอยนางรมดิบ” จะไม่ใช่สาเหตุทั้งหมดที่ทำให้หลายคนได้รับเชื้อแบคทีเรียกินเนื้อคน แต่จากรายงานล่าสุดของ Dailymail ระบุว่า มีชายชาวอเมริกันจากรัฐเท็กซัสวัยเพียง 30 ปี เสียชีวิตจากเชื้อแบคทีเรียวิบริโอ หลังรับประทานหอยนางรมดิบ โดยผู้ป่วยรายนี้จะมีโรคเกี่ยวกับตับ และใช้ยากดภูมิคุ้มกันอยู่เป็นประจำ ทำให้เขามีความเสี่ยงสูงที่จะมีอาการป่วยอย่างรุนแรงหลังจากได้รับเชื้อ อย่างไรก็ตาม กรณีนี้ไม่ใช่กรณีแรกที่มีผู้เสียชีวิตจากการติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอใน “หอยนางรมดิบ”

แพทย์ระบุว่า จำนวนผู้ป่วยที่ติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอกำลังเพิ่มขึ้นทั่วสหรัฐอเมริกา ซึ่งศูนย์ควบคุม และป้องกันโรค (CDC) รายงานว่า ในปัจจุบันมีชาวอเมริกันอย่างน้อย 12 คนเสียชีวิตจากการติดเชื้อแบคทีเรียดังกล่าว

นอกจากนี้ ที่ผ่านมายังมีการบันทึกการติดเชื้อแบคทีเรียวิบริโอประมาณ 5-10 ครั้งต่อปี และมีคนเสียชีวิตทุกๆ 2-3 ปี โดยชายชาวเท็กซัสที่เสียชีวิตล่าสุด ถือเป็นคนที่ 12 ของปีนี้ ขณะที่ใน “รัฐฟลอริดา” มีรายงานผู้เสียชีวิต 8 คน “รัฐคอนเนตทิคัต” 2 คน และ “นิวยอร์ก” อีก 1 คน

ก่อนหน้านี้ก็เคยมีข้อมูลจาก Independent ว่า มีชายวัย 54 ปี เสียชีวิตในเดือนมิ.ย.2023 หลังรับประทานหอยนางรมดิบที่ซื้อมาจากร้านขายอาหารทะเลในรัฐมิสซูรี โดยข้อมูลของ CDC ประเมินว่า โดยรวมแล้วมีผู้ป่วยจากเชื้อแบคทีเรียกินเนื้อคนประมาณ 80,000 คน และเสียชีวิตประมาณ 100 คนในทุกๆ ปี

สำหรับสถานการณ์ของประเทศไทย จากการเฝ้าระวังทางห้องปฏิบัติการของสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข ในปี 2551- 2560 พบผู้ป่วยติดเชื้อ 113 ราย ซึ่งคนที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงสูงสุด 95% คือ กลุ่มเพศชายอายุ 40 ปีขึ้นไป ที่มีพฤติกรรมดื่มแอลกอฮอล์จัดจนมีภาวะของโรคตับ

• ป้องกัน และรักษาเชื้อแบคทีเรียกินเนื้อคนได้อย่างไรบ้าง

วิธีที่ง่ายที่สุดในการป้องกัน “แบคทีเรียกินเนื้อคน” ก็คือ การงดรับประทานอาหารทะเลดิบทุกประเภท แต่สำหรับผู้ที่มีความจำเป็นต้องว่ายน้ำหรือดำน้ำในทะเลก็อาจจะหลีกเลี่ยงเชื้อที่ปะปนอยู่ในน้ำได้ยาก โดยเฉพาะหากมีบาดแผลตามร่างกายก็ไม่ควรสัมผัสโดนน้ำทะเล เพราะการติดเชื้อจากบาดแผลก็อันตรายเช่นกัน

หากใครสงสัยว่าตนเองอาจติดเชื้อดังกล่าวให้รีบพบแพทย์ทันที เพื่อเข้ารับการรักษาก่อนที่เชื้อจะลุกลาม เบื้องต้นแพทย์จะให้ยาต้านจุลชีพเพื่อลดอัตราการเสียชีวิต ส่วนผู้ป่วยที่มีแผลจากเนื้อตายต้องเข้ารับการรักษาโดยศัลยแพทย์ เช่น ทำแผล ระบายหนอง ตัดเนื้อเยื่อที่ตายออก และหากมีอาการรุนแรงมากก็จำเป็นต้องตัดแขนหรือขาเพื่อรักษาชีวิต

เพราะฉะนั้นการหลีกเลี่ยงรับประทานอาหารทะเลดิบทุกประเภทไม่ใช่แค่หอยนางรมอย่างเดียว ถือวิธีการป้องกัน “แบคทีเรียกินเนื้อคน” ได้ดีที่สุด แล้วเปลี่ยนมารับประทานหอยนางรมด้วยการปรุงให้สุกก่อนเพื่อสุขอนามัยที่ดี เพราะหากได้รับเชื้อดังกล่าวแล้วก็มีความเสี่ยงที่จะต้องกลายเป็นผู้พิการหรือเสียชีวิตได้ การป้องกันไว้ก่อนจึงดีกว่าการแก้ไขเสมอ

อ้างอิงข้อมูล : Dailymail, Independent, หมอชาวบ้าน, สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข และ สถาบันสุขภาพสัตว์แห่งชาติ

พิสูจน์อักษร....สุรีย์  ศิลาวงษ์