"โขน" มิติใหม่บนจอ "ภาพยนตร์" หนุมาน WHITE MONKEY
“โขน” มรดกโลกที่จับต้องไม่ได้ สู่ “โขนภาพยนตร์ หนุมาน WHITE MONKEY” ถ่ายทอดเรื่องราวโขนรามเกียรติ์ ในรูปแบบใหม่ ดัน “Soft Power” ภาพยนตร์ไทย สร้างรายได้แก่ประเทศ พร้อมฉายทั่วประเทศ 5 ธ.ค. นี้ ในโรงภาพยนตร์
"โขน” เป็นนาฏศิลป์และศิลปะชั้นสูงที่เก่าแก่ของไทยมีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา มีเอกลักษณ์โดดเด่น รวมศาสตร์และศิลป์หลายแขนงเข้าไว้ด้วยกันทั้งนาฏศิลป์ ดนตรี วรรณกรรม พิธีกรรมและงานช่างฝีมือต่างๆ โขนเป็นมหรสพที่บรรพชนไทยสร้างสรรค์ขึ้นและยังคงสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น จนปัจจุบันมีการบรรจุหลักสูตรการเรียน การสอนโขนในสถาบันการศึกษาหลายระดับ คุณค่าของโขน จึงมิใช่แค่เพียงศิลปะการแสดง แต่ยังผสานและสะท้อนถึงวิถีแห่งความเป็นไทยไว้อย่างชัดเจน
อีกทั้ง โขนถือเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมร่วมกันในอาเซียนที่ปรากฏในหลายประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ คือ เมียนมา อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ กัมพูชาและไทย โดยรับเอาวัฒนธรรมมาจากประเทศอินเดีย ซึ่งดัดแปลงจากวรรณกรรมเรื่องรามายณะและมีการพัฒนารูปแบบของการแสดงโขนในแบบฉบับของตนเองจนเป็นอัตลักษณ์
ในปี 2561 เป็นปีแรกที่ประเทศไทยนำเสนอรายการมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ให้ยูเนสโกพิจารณา หลังจากประเทศไทยสมัครเข้าร่วมภาคีอนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโก เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน 2559 ทำให้ในปี 2561 นั้นเอง ยูเนสโก ได้ประกาศให้ "โขน” ขึ้นบัญชีมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ นับเป็นหนึ่งในความภาคภูมิใจของชาวไทย
ข่าวที่เกี่ยวข้อง :
จากโขนกลางแปลง สู่ภาพยนตร์
อนึ่ง "โขน" มีวิวัฒนาการจากโขนกลางแปลง โขนนั่งราว โขนหน้าจอ โขนโรงใน โขนฉาก โขนชักรอก และโขนสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ จนมาถึงโขนภาพยนตร์ ในรัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบัน ถ่ายทอดโดยนำความเรียบง่ายของคำว่า “หนุมาน White monkey” มาใช้เป็นชื่อในการสื่อสารกับภาพยนตร์ชุดนี้ จัดสร้างโดย บริษัท สหศีนิมา จำกัด ร่วมกับ กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์
“โขนภาพยนตร์ หนุมาน WHITE MONKEY” ไม่ใช่เพียงการเอาโขนมาทำเป็นภาพยนตร์ แต่จะใช้โขนที่เป็นศิลปะประจำชาติ มาสอดแทรกกับภาพเคลื่อนไหวและสร้างมิติให้เสมือนจริง โดยคงอัตลักษณ์ของโขน งานนาฏศิลป์ ศิลปะชั้นสูงที่เป็นมรดกของชาติไว้ โดยสอดแทรกอรรถรส ความตื่นเต้นทั้งภาพและเสียงแนวทางร่วมสมัย เป็นอีกก้าวย่างของวิวัฒนาการสำคัญของงานวัฒนธรรม เป็นการผสมผสานที่จะพาก้าวไปสู่ศตวรรษใหม่ของงานอนุรักษ์
นอกจาก “หนุมาน” ขุนศึกตัวเอกในการดำเนินเรื่องจะเป็น “ลิงสีขาว” เพียงตัวเดียวแล้ว ยังใช้ชื่อเพื่อแทนความหมายของ “สีขาว” ตามจิตวิทยาของความรู้สึกของสีมาแทนค่า แทนความบริสุทธิ์ สันติภาพ ความสงบ ความดี ความเรียบง่าย และความหลุดพ้น ซึ่งหนุมานตัวเอกจะนำพาผู้ชมไปค้นหาคำตอบและจุดหมายปลายทางนั้นในตอนจบ
เสน่ห์แห่งวัฒนธรรม ผ่านจอภาพยนตร์
ทั้งนี้ โขนภาพยนตร์ หนุมาน WHITE MONKEY อำนวยการสร้างภาพยนตร์โดย นฤมล ล้อมทอง กรรมการผู้จัดการ บริษัท สหศีนิมา จำกัด กำกับภาพยนตร์โดย สาโรจน์ สุวัณณาคาร บทภาพยนตร์โดย นายสาโรจน์ สุวัณณาคาร นายจรัญ พูลลาภ นำรูปแบบการแสดงโขน ณ โรงมหรสพหลวงศาลาเฉลิมกรุง สร้างสรรค์ให้เกิดเป็นผลงานทางวัฒนธรรมในรูปแบบภาพยนตร์เต็มไปด้วยเทคนิคที่ทันสมัย โดยรักษาจารีตดั้งเดิมของการแสดงโขน โดยมีผู้เชี่ยวชาญด้านนาฏศิลป์โขนอย่าง รศ.ดร.ศุภชัย จันทร์สุวรรณ์ (ศิลปินแห่งชาติ) ผู้กำกับการแสดงโขนศาลาเฉลิมกรุง และคณะครูผู้เชี่ยวชาญด้านนาฏศิลป์โขนให้คำปรึกษา
ความลงตัวของดนตรีไทย และตะวันตก
อีกหนึ่งความพิเศษของโขนภาพยนตร์ คือ ดนตรีประกอบภาพยนตร์ที่มีการผสมผสานด้วยการนำดนตรีไทยแบบ “ปี่พาทย์” ผสมผสานกับดนตรีแบบตะวันตก นอกจากนี้ ยังมีเสียงพากย์ เจรจาและแรป เป็นการเพิ่มอรรถรสของภาพยนตร์
สำหรับเสียงร้อง เสียงพากย์ และเสียงเจรจาในภาพยนตร์ฉบับนี้ ให้เสียงโดยนักแสดงของศาลาเฉลิมกรุง ในทุกบท นอกจากนี้ ได้ศิลปินรับเชิญพิเศษ เก่ง ธชย ประทุมวรรณ มารับบทร้องและบทพากย์ของหนุมาน พร้อมด้วยร้องเพลงแรป (Rap) ถ่ายทอดลงในภาพยนตร์
นักแสดงโขน จากศาลาเฉลิมกรุง
ด้านผู้แสดง ล้วนเป็นนักแสดงโขนศาลาเฉลิมกรุง และนักแสดงที่มีความสามารถด้านนาฏศิลป์โขนจากสถาบันต่างๆ คัดเลือกโดยผู้กำกับภาพยนตร์และครูผู้เชี่ยวชาญด้านโขน ถือเป็นการดึงศักยภาพ ความสามารถ ฝีมือของนักแสดงออกมาใช้ ให้คนไทยและคนทั้งโลกได้เห็นถึงคุณค่าของการเรียนศิลปะการแสดงที่ชื่อว่า “โขน” เพื่อช่วยกันรักษา พัฒนา ให้โขนสามารถวิวัฒนาการต่อไปไม่ว่าโลกจะปรับเปลี่ยนไปกี่ยุคสมัยก็ตาม
“เบญจมินทร์ ตาดี” ชาวแคนาดา วัย 38 ปี หนึ่งในนักแสดงบทหนุมาน ซึ่งหลงใหลในศิลปะของการแสดงโขน เล่าถึงความชื่นชอบศิลปะของไทยว่า เริ่มจากที่ได้มีโอกาสมาแลกเปลี่ยนที่ โรงเรียนสุโขทัยวิทยาคม ซึ่งอยู่ใกล้กับวิทยาลัยนาฎศิลปสุโขทัย ขณะนั้นได้รับการแนะนำให้เรียนรู้เกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมไทยจึงได้เริ่มเรียนโขนตั้งแต่ตอนนั้นเป็นต้นมา
จากความชื่นชอบการใช้ชีวิตและรักวัฒนธรรมไทย โดยมองว่าเป็นประเทศที่ยังคงความอนุรักษ์จารีตประเพณี แต่ก็ยังเปิดกว้างและพัฒนาไปด้วยในโลกปัจจุบัน ทำให้หลังจากที่กลับไปเรียนปริญญาตรีจบทางด้านครูที่แคนาดา จึงตั้งใจกลับมาที่ไทยอีกครั้ง เพื่อเรียนต่อปริญญาโทที่ สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ กระทรวงวัฒนธรรม และได้ร่วมแสดงที่ศาลาเฉลิมกรุงเป็นเวลากว่า 10 ปี ปัจจุบัน เบญจมินทร์ เป็นอาจารย์สอนภาษาอังกฤษสำหรับการแสดง คณะศิลปศึกษา สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ กระทรวงวัฒนธรรม
การที่ได้มีส่วนร่วมในโขนภาพยนตร์ครั้งนี้ เบญจมินทร์ เล่าว่า สำหรับผู้ที่รับบทหนุมานมีทั้งหมดราว 4-5 คน แบ่งกันเล่นในแต่ละฉาก เพราะแต่ละคนเก่งกันคนละแบบ เช่น ฉากการต่อสู้ ฉากโรแมนติก หรือฉากตอนเด็ก ทั้งนี้ การถ่ายทำต้องปรับตัวเพราะนักแสดงโขนไม่ได้มีประสบการณ์ในการแสดงภาพยนตร์ ปกติเราจะเล่นบนเวทีมีแค่มุมเดียว แต่ภาพยนตร์มีหลายมุม จึงต้องปรับตัวในการถ่าย รวมถึงลีลา บุคลิก ทำให้ได้ความรู้ใหม่และสนุก
“รู้สึกดีใจมาก ที่มีโอกาสได้เผยแพร่ศิลปวัฒนธรรม และส่วนตัวมีความฝันว่าอยากให้โขนได้เข้าถึงชาวต่างชาติหลายๆ คน ให้ได้เข้าใจ ได้เห็นคุณค่าของโขน อนาคตอยากให้มีการอนุรักษ์โขนให้คนรุ่นต่อไปได้มีโอกาสได้ดู เมื่อมีเทคโนโลยีในการเผยแพร่ได้ง่ายขึ้น เป็นโอกาสให้คนรุ่นใหม่มีความเข้าใจและสนใจศิลปะนี้มากขึ้นด้วย” เบญจมินทร์ กล่าว
ดัน “Soft Power” ความเป็นไทย
อิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม (รมว.วธ.) เปิดเผยว่า กระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) สืบสาน รักษา ต่อยอดงานศาสนา ศิลปวัฒนธรรม ขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปีด้านการสร้างขีดความสามารถในการแข่งขัน โมเดลเศรษฐกิจใหม่ BCG และผลักดัน “Soft Power” ความเป็นไทย และเพื่อขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การส่งเสริมอุตสาหกรรมภาพยนตร์และวิดีทัศน์ที่มุ่งใช้มิติวัฒนธรรมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างประเทศและสร้างรายได้ให้แก่ประเทศไทย
ล่าสุด วธ. โดยกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ ร่วมกับ บริษัท สหศีนิมา จำกัด ดำเนินการจัดโครงการผลิตโขนภาพยนตร์ หนุมาน WHITE MONKEY ขึ้น ซึ่งเกิดจากแนวคิด “Goes Digital โลกเปิด เราปรับ ประเทศเปลี่ยน” โดยการผสมผสานศิลปะการแสดงวัฒนธรรมแบบเดิมที่เกิดขึ้นบนเวทีกับเทคนิคทางด้านดิจิทัลคอมพิวเตอร์กราฟิก และเทคนิคพิเศษของภาพยนตร์ มาสร้างสรรค์เพื่อสร้างเสริม แรงบันดาลใจและจินตนาการให้กับเรื่องราวของโขนรามเกียรติ์ ในรูปแบบของโขนภาพยนตร์ ให้ผู้ชมได้รับความสนุก ตื่นเต้น และประทับใจยิ่งขึ้น
เพื่อให้สอดคล้องกับพฤติกรรมของผู้ชมยุคใหม่ อีกทั้งเพื่อเป็นการเผยแพร่เอกลักษณ์ของศิลปะการแสดงประจำชาติของไทยไปสู่สากล โดยใช้บุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญทางด้านนาฏศิลป์โขนจากหลากหลายสถาบัน และนักแสดงโขนจากโรงมหรสพหลวงศาลาเฉลิมกรุงร่วมแสดง
เริ่มฉาย 5 ธ.ค. ในโรงภาพยนตร์
ทั้งนี้ โขนภาพยนตร์ หนุมาน WHITE MONKEY ได้ดำเนินการผลิตเสร็จสิ้นเป็นที่เรียบร้อย มีกำหนดเปิดฉายรอบปฐมทัศน์ ในวันที่ 4 ธันวาคม 2565 และเปิดฉายรอบปกติ ในวันที่ 5 ธันวาคม นี้ ในโรงภาพยนตร์ เพื่อเป็นการรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณเนื่องในโอกาสวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
และเพื่อเป็นการดำเนินตามพระราชเสาวนีย์ของ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงในการอนุรักษ์และสืบสานศิลปะการแสดงโขน อีกประการสำคัญคือเป็นการดำเนินตามพระราชปณิธานของ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี ในการสืบสาน รักษา ต่อยอด ศิลปวัฒนธรรมประจำชาติไทย เพื่อให้เกิดความยั่งยืนและสืบทอดไปสู่เยาวชนของชาติต่อไป สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ฝ่ายประชาสัมพันธ์โรงมหรสพหลวงศาลาเฉลิมกรุง โทร. 0-2224-4499
