‘สุขภาพทรุด’จาก‘ไลฟ์สไตล์ผิดเพี้ยน’ หลักสูตร ‘LIFE’ จัดการต้นตอสู่ 'ชีวิตยืนยาว'

 กรมอนามัยร่วมกับโรงพยาบาลวชิระภูเก็ตเปิดตัวหลักสูตร "ไลฟ์ (LIFE) ศาสตร์แห่งการมีชีวิตที่ยืนยาว (Longevity)” เพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและเศรษฐกิจของไทย

โดยมุ่งเน้นการนำ เวชศาสตร์วิถีชีวิต มาปรับใช้ในการดูแลสุขภาพกายและใจให้มีคุณภาพอย่างยั่งยืน เป็นหลักสูตรแรกและหลักสูตรเดียวที่ออกแบบโดยผสมผสานองค์ความรู้ทางการแพทย์, โภชนาการ, วิทยาศาสตร์การกีฬา, และการจัดการความเครียด เพื่อสร้าง "ระบบบูรณาการ" สำหรับการใช้ชีวิตที่ยืนยาวและเปี่ยมด้วยศักยภาพ ไม่ได้มองแค่การ "ชะลอวัย" แต่เมุ่งสร้าง "การมีอายุที่ยืนยาวพร้อมกับคุณภาพชีวิตที่ยั่งยืน" เพราะไลฟ์สไตล์ของคนในปัจจุบันเป็นปัจจัยสำคัญในการก่อโรค ทำลายสุขภาพ

เมื่อวันที่ 25 ธ.ค.2568 ที่กรมอนามัย พญ.อัมพร เบญจพลพิทักษ์ อธิบดีกรมอนามัย กล่าวในการแถลงข่าวเปิดตัวหลักสูตร “LIFE ศาสตร์แห่งการมีชีวิตที่ยืนยาว (Longevity) รุ่นที่ 1ว่า กรมอนามัยร่วมมือกับโรงพยาบาลวชิระภูเก็ต เปิดตัวหลักสูตร “LIFE ศาสตร์แห่งการมีชีวิตที่ยืนยาว (Longevity) เพื่อพัฒนาผู้นำด้านสุขภาพและบุคลากรที่เกี่ยวข้องให้มีความรู้เชิงลึกด้านเวชศาสตร์วิถีชีวิตและการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม ตอบโจทย์สังคมสูงวัย ลดการเจ็บป่วยด้วยโรค NCDs ที่เพิ่มขึ้น

หลักสูตร LIFE ยกระดับมาตรฐานส่งเสริมสุขภาพ

หลักสูตร LIFE ถูกพัฒนาขึ้นจากผู้เชี่ยวชาญหลากหลายสาขาทั้งเวชศาสตร์วิถีชีวิต เวชศาสตร์ครอบครัว เวชศาสตร์การกีฬา อายุรกรรม โภชนาการ วิทยาศาสตร์การเคลื่อนไหว จิตวิทยา ธุรกิจ Wellness และ Regenerative Medicine ผสมผสานองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพยุคใหม่กับประสบการณ์จริงจากการดูแลผู้ป่วยและผู้รับบริการในศูนย์เวลเนสของโรงพยาบาลวชิระภูเก็ต

เนื้อหาครอบคลุมตั้งแต่เส้นทางสู่ Wellness & Vitality การใช้โภชนาการเชิงลึกและ Food Synergy การทำความเข้าใจMicrobiome การใช้การเคลื่อนไหวเป็นยา การนอนอย่างมีคุณภาพ การจัดการความเครียด การดูแลสุขภาพจิต จนถึงการประยุกต์ศาสตร์การชะลอวัยและการแพทย์ฟื้นฟูสมัยใหม่

ดร.นพ.ปองพล วรปาณิ รองอธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า การเปิดตัวหลักสูตร LIFE จะช่วยยกระดับมาตรฐานการส่งเสริมสุขภาพของประเทศ จากการรักษาเมื่อป่วยไปสู่การดูแลเชิงรุกที่เน้นวิถีชีวิตและสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ ช่วยให้คนไทยมีอายุยืนยาวอย่างมีคุณภาพ โดยหลักสูตรมีเป้าหมายเพื่อสร้างผู้นำการเปลี่ยนแปลง ที่สามารถนำแนวคิดเวชศาสตร์วิถีชีวิตไปปรับใช้ทั้งในระดับบุคคล องค์กร และชุมชน

กลุ่มเป้าหมายจึงครอบคลุมผู้บริหารหน่วยงานด้านสาธารณสุขและองค์กรเอกชน ผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพและ Wellness เจ้าของธุรกิจที่ต้องการพัฒนาโมเดลธุรกิจสุขภาพเชิงป้องกัน ตลอดจนผู้นำชุมชนที่ต้องการเสริมสร้างฐานสุขภาพที่แข็งแรง ให้กับประชาชนในพื้นที่ผู้เข้าอบรมจะได้ทั้งความรู้เชิงวิชาการ กรณีศึกษาจริง และประสบการณ์จากกิจกรรมเชิงปฏิบัติการ อาทิ การตรวจสุขภาพแบบองค์รวม การประเมินภาวะเครียดและองค์ประกอบร่างกาย การทำอาหารสุขภาพ การฝึก Mindfulness การใช้ Flower Remedy รวมถึง การออกแบบ Wellness Project ที่สามารถนำไปใช้ได้จริงในบริบทของตนเอง

ไลฟ์สไตล์คนเมือง ก่อโรคแบบไม่รู้ตัว

ขณะที่นพ.วีระศักดิ์ หล่อทองคำ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลวชิระภูเก็ต กล่าวว่ากรุงเทพมหานครและภูเก็ต ที่มีความเป็นเมืองไม่ต่างกัน จึงกำลังเผชิญกับปัญหาด้านไลฟ์สไตล์อย่างรุนแรง โดยเฉพาะเรื่อง “การนอน” ที่พบว่ากว่าครึ่งหนึ่งของคนเมืองมีปัญหาด้านนี้

นอกจากนี้ "ความเครียด" ในระดับจิตใต้สำนึกที่เกิดขึ้นโดยไม่รู้ตัวยังส่งผลกระทบโดยตรงต่อระบบภูมิคุ้มกันและเป็นบ่อเกิดของโรคต่าง ๆ มากมาย ประกอบกับ "การรับประทานอาหารที่ไม่สมดุล" ทำร้ายร่างกาย  และ"การขาดการขยับร่างกายที่เหมาะสม"

"ปัญหาเหล่านี้ล้วนเป็นปัจจัยที่บั่นทอนสุขภาพของคนเมืองอย่างต่อเนื่อง โดยที่หลายคนอาจไม่เคยรู้ตัวว่าวิถีชีวิตประจำวันมีความเสี่ยง จนกระทั่งมาตรวจพบโรคร้ายแรงในภายหลัง ซึ่งมักจะสายเกินไป"นพ.วีระศักดิ์กล่าว 

หลักการเพิ่ม Health Span

การป้องกันเบื้องต้นมีการให้ความสำคัญกับแนวคิด Health Span หรือการมีช่วงเวลาที่สุขภาพแข็งแรงยาวนานที่สุด โดยมุ่งเน้นให้มีช่องว่างระหว่างการมีสุขภาพดีกับการเสียชีวิตให้สั้นที่สุด หรือที่เรียกว่าการแข็งแรงให้นานแต่ตายให้เร็วและสงบ 

การจะบรรลุเป้าหมายนี้ได้ จำเป็นต้องมีการสะสมมวลกล้ามเนื้อและมวลกระดูกไว้ล่วงหน้า เปรียบเสมือนการฝากเงินไว้ในธนาคาร เพื่อเรียกออกมาใช้ในยามแก่ชรา นอกจากนี้ องค์ความรู้ใหม่ยังชี้ให้เห็นว่า สุขภาพของลำไส้และแบคทีเรียชนิดดี มีส่วนสำคัญอย่างมากในการสร้างฮอร์โมนเซโรโทนิน ซึ่งจะเปลี่ยนเป็นเมลาโทนินที่ช่วยให้การนอนหลับมีคุณภาพและสร้างความสุขให้กับร่างกาย

การจะนำความรู้ไปปรับใช้อย่างถูกต้อง จึงได้มีการพัฒนาหลักสูตรการดูแลสุขภาพที่ได้รับการรับรองมาตรฐานโดยกรมอนามัย เพื่อเป็นแหล่งอ้างอิงที่เชื่อถือได้ท่ามกลางข้อมูลสุขภาพมากมายในสื่อสังคมออนไลน์ที่อาจขาดแหล่งที่มาที่ชัดเจน ซึ่งหลักสูตรนี้ไม่ได้ออกแบบมาเฉพาะสำหรับแพทย์เท่านั้น แต่บุคคลทั่วไปก็สามารถเข้าเรียนเพื่ออัปเดตความรู้ในการดูแลตนเองและคนในครอบครัวได้ โดยความรู้เหล่านี้จะมีการปรับเปลี่ยนและอัปเดตให้ทันสมัยอยู่เสมอตามมาตรฐานสากลที่เปลี่ยนแปลงไป

ปรับไลฟ์สไตล์พยาบาล เพิ่มความยาวเทโลเมียร์

ก่อนหน้านี้ที่รพ.วชิระภูเก็ตได้ใช้แนวทางของหลักสูตรนี้ ในการดูแลสุขภาพของพยาบาลที่ต้องขึ้นเวรผลัดเช้า บ่าย และดึก ซึ่งพบอัตราการป่วยเป็นโรคมะเร็งสูงกว่าประชากรทั่วไปถึง 5-10 เท่า เนื่องจากวิถีชีวิตที่ไม่ปกติ ทั้งการนอนไม่เป็นเวลาซึ่งส่งผลต่อฮอร์โมนและภูมิคุ้มกัน รวมถึงพฤติกรรมการบริโภคอาหารฟาสต์ฟู้ดและน้ำตาลในช่วงดึก

โรงพยาบาลจึงได้จัดทำโครงการนำร่องกับอาสาสมัคร 50 คน โดยใช้เวลา 6 เดือนในการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต ทั้งการนอน การจัดการความเครียด อาหาร และการเสริมวิตามินดี ผลการศึกษาทางวิทยาศาสตร์พบว่าค่าเทโลเมียร์ (Telomere) ที่บ่งบอกอายุของเซลล์ซึ่งเคยสั้นกลับมายาวขึ้นได้ผ่านกระบวนการอีพิเจนิติกส์ (Epigenetics) หรือการเปลี่ยนการแสดงออกของยีน

หลักสูตร LIFE ยกภูเก็ตสู่เมืองสุขภาพโลก

สำหรับหลักสูตร LIFE รุ่นที่ 1 จะเปิดตัวในวันที่ 9 มกราคม2569 มีกลุ่มเป้าหมายแรก คือ ผู้บริหารสถานประกอบการ ผู้นำองค์กรต่าง ๆ เพื่อสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy) แทนการให้ความรู้แบบเดิม ซึ่งไม่เพียงแต่นำความรู้ไปใช้ในการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตดูแลสุขภาพตนเองเท่านั้น ยังสามารถขยายผลไปยังบุคลากรในองค์กร

และต่อยอดไปยังการประกอบธุรกิจเวลเนสด้วย จึงเป็นเหมือนการเตรียมบุคลากรของภูเก็ตให้มีความพร้อมในเรื่องศาสตร์แห่งการมีชีวิตที่ยืนยาวแบบมีคุณภาพ เพื่อที่จะรองรับการเปลี่ยนโฉมจังหวัดภูเก็ตจากเมืองท่องเที่ยวทางธรรมชาติ มาสู่การการเป็นเมืองสุขภาพ (Healthy City) ที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวเชิงสุขภาพจากทั่วโลก

ความโดดเด่นของหลักสูตรนี้  จะไม่เน้นเพียงแค่ทฤษฎี แต่ยังรวมถึงภาคปฏิบัติผ่านกิจกรรม Workshop ที่ทำให้ผู้เรียนสามารถนำความรู้มาลงมือทำได้จริง อีกประการสำคัญที่เป็นปัจจัยสู่การมีอายุยืนยาวอย่างมีความสุขคือการสร้างความสัมพันธ์ (Relationship) ในกลุ่มเพื่อนที่เรียนรู้ร่วมกัน ซึ่งพลังจากกลุ่มเพื่อนจะเป็นตัวช่วยผลักดันให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไปในทิศทางที่ดีขึ้น การเรียนรู้ในรูปแบบนี้จึงให้ผลลัพธ์ที่แตกต่างจากการหาข้อมูลด้วยตนเองผ่านทาง YouTube หรือการอ่านเพียงอย่างเดียว เพราะเป็นการสร้างสังคมที่มุ่งเน้นการมีชีวิตที่ยืนยาวอย่างมีคุณภาพไปพร้อม ๆ กัน

“เมื่อหลักสูตรนี้สามารถขยายผลให้เกิดขึ้น จะช่วยสร้างทิศทางใหม่ให้กับเศรษฐกิจของเมืองภูเก็ตและลดภาระการใช้ทรัพยากรทางการแพทย์ในระยะยาว อีกทั้งยังเป็นการลดช่องว่างและพึ่งพาการรักษาพยาบาลในภาวะวิกฤตเพียงอย่างเดียว โดยหันมาเน้นการส่งเสริมสุขภาพเชิงรุก ทำให้คนมีอายุยืนแบบสุขภาพดี ช่วยลดปัญหาภาระค่าใช้จ่ายของกองทุนสุขภาพภาครัฐในอนาคต” นพ.วีระศักดิ์กล่าว

ทั้งนี้ หลักสูตร LIFE รุ่นที่ 1 จัดขึ้นที่โรงพยาบาลวชิระภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต โดยอบรมทุกวันศุกร์ต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 3 เดือน ตั้งแต่วันที่ 9 มกราคม ถึง 27 มีนาคม 2569 ผู้สนใจสามารถสมัครได้ตั้งแต่บัดนี้ถึงวันที่ 30 ธันวาคม 2568 โดยมีค่าลงทะเบียนตลอดหลักสูตร จำนวน 45,000 บาท พร้อมสิทธิประโยชน์ด้านการตรวจสุขภาพและกิจกรรมเชิงปฏิบัติหลากหลายรูปแบบ

ผู้สนใจสามารถสอบถามรฟายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่หมายเลขโทรศัพท์ 086-304-8498 หรือช่องทางออนไลน์ของศูนย์เวลเนส ALIVE โรงพยาบาลวชิระภูเก็ต