Your Data ข้อมูลชำระค่าน้ำ-ค่าไฟ เพื่อการขอสินเชื่อ | พรเพ็ญ สดศรีชัย

Open Infrastructure เปิดกว้างให้เข้าถึงโครงสร้างพื้นฐานทางการเงิน และ Open Competition เปิดกว้างให้มีการแข่งขัน

ในส่วนของ Open data คือ การสร้างกลไกที่จะเอื้อให้ประชาชนสามารถ “ใช้สิทธิในการส่งข้อมูลของตนที่มีอยู่” ไปยังผู้ให้บริการหรือหน่วยงานต่างๆ “เพื่อสมัครหรือใช้บริการ” กับผู้ให้บริการรายอื่นได้สะดวกและปลอดภัย  ทางด้านผู้ให้บริการ สามารถเข้าถึงข้อมูลและโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลที่สำคัญ ด้วยการเชื่อมต่อและกระบวนการที่เป็นมาตรฐาน ลดความซ้ำซ้อนและต้นทุนการดำเนินงาน

เมื่อ ต.ค. 2567 แบงก์ชาติเปิดตัวโครงการ “Your Data ข้อมูลของคุณ สู่บริการทางการเงินที่ตอบโจทย์” ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภาครัฐและสมาคมผู้ให้บริการทางการเงินหลายแห่ง เพื่อสร้างกลไกรับส่งข้อมูลทั้งในและนอกภาคการเงิน ผ่านช่องทางดิจิทัล ที่สะดวกและปลอดภัย โดยผู้ใช้บริการสามารถเลือกใช้สิทธิในการส่งข้อมูลของตนเองที่อยู่กับผู้ให้บริการทางการเงินและหน่วยงานต่างๆ ไปยังผู้ให้บริการที่ตนเองต้องการใช้ เพื่อให้ได้รับบริการทางการเงินที่ตอบโจทย์มากขึ้น

หลักการของ “Your Data” คือ “ข้อมูลของเรา เรามีสิทธิใช้ข้อมูลของเราได้” เพื่อสร้างความมั่นใจแก่ผู้ใช้งาน จึงมีกลไกที่ผู้ใช้บริการใช้สิทธิส่งข้อมูลได้สะดวกและปลอดภัย โดยมีข้อมูลที่พร้อมส่งในรูปแบบดิจิทัล มีมาตรฐานเดียวกันและมีกติกาให้มั่นใจว่า การรับส่งข้อมูลมีความปลอดภัย การเก็บ/ เชื่อมต่อ/ รับส่งข้อมูลของลูกค้า ต้องได้มาตรฐาน

การกำกับดูแลกลไกการรับ/ส่งข้อมูลของผู้ให้บริการ มี 3 ด้านสำคัญ คือ

1.ความมั่นคงปลอดภัย ต้องได้มาตรฐานระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ และความปลอดภัยในการรับส่งข้อมูลตามที่กำหนด

 

2.การคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล ต้องขอความยินยอม (consent) จากผู้ใช้บริการอย่างชัดเจนเข้าใจง่าย และใช้ข้อมูลตามวัตถุประสงค์ที่ขอตามกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล รวมทั้งมีระบบรองรับการติดตามธุรกรรมเพื่อใช้ตรวจสอบและแก้ปัญหากรณีข้อมูลรั่วไหล

3.การดูแลผู้ใช้บริการ  มีช่องทางรับเรื่องและแก้ปัญหาให้ผู้ใช้บริการ รวมทั้งมีการกำหนดกระบวนการให้เป็นมาตรฐาน เช่น ต้องสามารถแจ้งเหตุไปที่ผู้ให้ข้อมูล ผู้ใช้ข้อมูล หรือหน่วยงานที่ดูแลอาชญากรรมที่เกี่ยวข้อง

ประโยชน์จากโครงการ Your Data

1.ผู้ใช้บริการทางการเงิน 

- ขอสินเชื่อได้สะดวกขึ้น โดยส่งข้อมูลของตัวเองจากที่ต่างๆ ผ่านช่องทางดิจิทัลไปสมัครขอสินเชื่อจากผู้ให้บริการหลายรายพร้อมกันได้ ช่วยให้เปรียบเทียบข้อเสนอได้สะดวกรวดเร็ว

- เพิ่มโอกาสเข้าถึงสินเชื่อด้วยต้นทุนเหมาะสม โดยเฉพาะผู้ใช้บริการที่มีประวัติทางการเงินในการขอสินเชื่อไม่มากพอ สามารถใช้ข้อมูลอื่นๆ ประกอบการขอสินเชื่อได้

- วางแผนและบริหารจัดการทางการเงินได้ดีขึ้น โดยรวมข้อมูลบัญชีทางการเงินไว้ที่เดียว เพื่อต่อยอดไปยังบริการอื่น เช่น การวางแผนทางการเงินและภาษี การได้รับคำแนะนำผลิตภัณฑ์การออมและการลงทุนที่เหมาะสมกับพฤติกรรมผู้ใช้บริการ รวมถึงแนวทางบริหารจัดการหนี้ที่เหมาะสม

2.ผู้ให้บริการทางการเงิน ช่วยลดต้นทุนการตรวจสอบความถูกต้องและประมวลผลข้อมูล จากการรับข้อมูลของผู้ใช้บริการทางดิจิทัล รวมทั้งผู้ให้บริการสามารถนำข้อมูลไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนานวัตกรรมและต่อยอดบริการ สร้างโอกาสทางธุรกิจได้

 

เมื่อปลายเดือนที่ผ่านมา แบงก์ชาติ ร่วมกับ สนง.พัฒนารัฐบาลดิจิทัล การไฟฟ้านครหลวง การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค การประปานครหลวง และ การประปาส่วนภูมิภาค เปิดตัว "บริการขอประวัติการใช้และชำระค่าน้ำ - ค่าไฟ" ผ่านแอปพลิเคชัน “ทางรัฐ” เพื่อใช้ประกอบการสมัครขอสินเชื่อ

ภายใต้โครงการ“Your Data” ที่ให้ประชาชนใช้สิทธิส่งข้อมูลของตน ผ่านช่องทางดิจิทัล เพื่อได้รับบริการที่ตอบโจทย์มากขึ้นโดยเริ่มให้บริการแล้ว ตั้งแต่ 30 มิ.ย.2568 เป็นต้นไป

ประชาชนที่มีชื่อในทะเบียนผู้ใช้น้ำ-ไฟ (คู่สัญญา) สามารถขอประวัติการใช้และชำระค่าน้ำ-ค่าไฟบนแอปฯ “ทางรัฐ” ได้สะดวก ปลอดภัยและไม่มีค่าใช้จ่าย เพื่อยื่นประกอบการสมัครขอสินเชื่อกับผู้ให้บริการทางการเงิน เพิ่มโอกาสการเข้าถึงสินเชื่อ

เพราะพฤติกรรมการจ่ายที่มีวินัยจะเป็นข้อมูลสำคัญที่ช่วยในการพิจารณาให้ได้รับสินเชื่อ โดยเฉพาะกลุ่มที่ไม่มีรายได้ประจำ

ขั้นตอนการใช้งานในแอปฯ “ทางรัฐ” ประชาชนที่มีชื่อในทะเบียนผู้ใช้น้ำ-ไฟ (คู่สัญญา) ลงทะเบียนใช้งานแอปฯ และยืนยันตัวตน ก่อนดำเนินการ ดังนี้

1.เข้าหมวดหมู่ “การเงิน/ ประกัน” และกดเลือก “ขอเอกสารประกอบการสมัคร บริการทางการเงิน”

2.เลือกหน่วยงาน (กปน./ กปภ./ กฟน./ กฟภ.) และทะเบียนผู้ใช้ที่ต้องการขอประวัติชำระค่าน้ำ-ค่าไฟ

3.ตรวจสอบข้อมูล และกด “ขอเอกสาร” โดยเอกสารจะถูกเก็บในมือถือของผู้ขอใช้บริการ

4.นำเอกสารที่เก็บในมือถือไปยื่นสมัครขอสินเชื่อตามช่องทางที่ผู้ให้บริการสินเชื่อกำหนด

ผู้ให้บริการสินเชื่อที่ได้รับข้อมูลประวัติดังกล่าวจากประชาชน สามารถนำข้อมูลไปประมวลผลได้โดยอัตโนมัติ (machine - readable) มีการรับรองด้วยลายมือชื่อดิจิทัล (digital signature) และตรวจสอบได้ว่าข้อมูลไม่ถูกปลอมแปลงแก้ไข ซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุนในการให้บริการทางการเงินแก่ประชาชนโดยรวม

ปัจจุบันผู้ให้บริการสินเชื่อที่พร้อมรับเอกสารประวัติชำระค่าน้ำ-ค่าไฟแล้ว มี Non-bank 3 ราย และจะมีธนาคารพาณิชย์ 1 รายและ Non-bank อีก 4 รายที่พร้อมให้บริการในไตรมาส 3 โดยจะมีมากขึ้นในช่วงต่อไป

 

 

นอกจากข้อมูลการชำระค่าน้ำ-ค่าไฟแล้ว ในระยะต่อไปจะทยอยมีข้อมูลอื่นๆ ให้ผู้ใช้บริการสามารถใช้สิทธิส่งข้อมูลได้อีก เพื่อตอบโจทย์การขอสินเชื่อได้มากขึ้น เช่น ข้อมูลแบบภาษีเงินได้ที่คาดว่าจะใช้สิทธิส่งข้อมูลได้ในไตรมาส 4 ส่วนข้อมูลที่อยู่กับผู้ให้บริการทางการเงินจะเริ่มใช้สิทธิส่งข้อมูลในปีหน้า

ท่านที่สนใจจะใช้ข้อมูลประวัติการชำระค่าน้ำ-ค่าไฟเพื่อประโยชน์ในการขอสินเชื่อ สามารถดูรายละเอียดได้ที่ web site แบงก์ชาติ www.bot.or.th/th/financial-innovation/digital-finance/open-data/Your_Data_Project/utility-data.html นะคะ

บทความนี้เป็นความคิดเห็นส่วนบุคคล จึงไม่จำเป็นต้องสอดคล้องกับความเห็นของหน่วยงานที่ผู้เขียนสังกัด