SNP ต่อยอดภูมิปัญญาพื้นบ้าน | พิกุล ศรีมหันต์

“สมุนไพรไทย” เป็นวัตถุดิบที่มีคุณค่า คนไทยเรียนรู้ที่จะใช้ประโยชน์จากสมุนไพรไทยมาตั้งแต่อดีต อย่างที่เรารู้จักกันในชื่อยาแผนโบราณ
แต่พอแปะคำว่า “โบราณ” ให้รู้ว่ามีรากฐานเก่าแก่ทรงคุณค่าเข้าไป สิ่งที่ตามมาคือความไม่ทันสมัย นอกเหนือจากการเล็งเห็นคุณค่าที่มีอยู่ในสมุนไพร คือการพลิกโฉมคุณค่าที่มีอยู่ในมือ เพื่อให้ผู้คนทั่วไปเข้าใจและสร้างมาตรฐานที่เป็นสากลให้สามารถเดินหน้าเทียบเท่ากับยาแผนปัจจุบันได้
“สเปเชี่ยลตี้ เนเชอรัล โปรดักส์” (Specialty Natural Product หรือ SNP) ผู้ผลิตสารสกัดและสารตั้งต้นจากสมุนไพรไทยสำหรับใช้ในหลากหลายอุตสาหกรรม เริ่มต้นจากความหลงใหลในสมุนไพรไทยของ รศ.ดร.พรรณวิภา กฤษฎาพงษ์ ที่มีความรู้ทางเภสัชศาสตร์ ซึ่งมองเห็นว่าภูมิปัญญาพื้นบ้านเรื่องสมุนไพรนั้นน่าสนใจ และเต็มไปด้วยประโยชน์ที่น่าค้นหา
ความหลงใหลในสมุนไพรไทยและความตั้งใจในการยกระดับสมุนไพรไทยให้ได้รับการยอมรับในระดับสากลนำไปสู่การวิจัยเกี่ยวกับสมุนไพรไทยของ รศ.ดร.พรรณวิภา ตั้งแต่ปริญญาตรี โท และเอกเลยทีเดียว
ตลาดสมุนไพรไทยในขณะนั้นส่วนใหญ่เป็นตลาดของสมุนไพรอบแห้ง แต่ในฐานะนักวิจัย รศ.ดร.พรรณวิภา พบว่าสารสกัดจากสมุนไพรไทยน่าจะเป็นธุรกิจที่เติบโตได้ ทั้งเป็นเรื่องใหม่ นำไปต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ได้ บวกกับจุดแข็งในการนำองค์ความรู้จากการวิจัยที่มีอยู่เข้ามาสนับสนุน
SNP จึงเริ่มต้นขึ้นในปี 1999 ทาง รศ.ดร.พรรณวิภา คิดว่าสินค้าที่ทำต้องขายได้แน่ ๆ ด้วยคุณภาพของตัวเองเปรียบเทียบกับคู่แข่งทั้งไทยและต่างชาติในตลาด แต่ 2 ปีแรกของ SNP นั้นเต็มไปด้วยความยากลำบาก
แม้ว่าผลิตภัณฑ์จะมีคุณภาพที่สามารถแข่งขันในตลาดได้ แต่สารสกัดสมุนไพรไทยก็มีราคาสูง ตรงข้ามกับภาพลักษณ์ของสมุนไพรไทยที่คนมักจะเข้าใจว่าควรมีราคาถูก
เมื่อเป็นเช่นนี้แล้วจะแก้ปัญหาอย่างไร สิ่งที่น่าสนใจคือ แม้ว่าเราจะใช้สมุนไพรมาช้านานแล้ว แต่สิ่งที่แตกต่างคือการทำให้เป็นมาตรฐานสากล
การตีโจทย์ของ SNP ไม่ใช่การลดราคาให้ถูกลง แต่เป็นการทำให้สินค้ามีมาตรฐานสากลด้วยการระบุส่วนผสม จำนวนที่ใช้ให้ชัดเจนและเท่ากันทุกครั้ง เพื่อคงระดับการใช้ของส่วนผสม และการนำไปใช้ จากนั้นจึงส่งไปทั่วโลก
เมื่อสินค้าได้ขายในประเทศญี่ปุ่นและมีการส่งกลับมาขายที่ประเทศไทย จึงช่วยสร้างความมั่นใจให้คนไทย และทำให้เข้าใจว่าราคาที่แพงขึ้นและคุณสมบัติที่ช่วย จนลูกค้ารู้สึกว่าคุณภาพดีจนคุ้ม
จุดแข็งของ SNP คือเรื่อง R&D อย่างเข้มข้นซึ่ง รศ.ดร.พรรณวิภา มาจากสายงานวิจัยอยู่แล้ว แต่ละปีมีการตั้งเป้าเรื่อง R&D อย่างเข้มข้น เพื่อทำให้มาต่อยอดเพิ่ม SKU ใหม่ ๆ ให้ได้ปีละ 10 -20 SKU จากที่มีอยู่แล้วถึง 300 SKU
เมื่อมาถึงรุ่นลูกคือ ดร.ธีรญา กฤษฎาพงษ์ มาบริหารก็รับผิดชอบ SNP เต็มตัว โดย รศ.ดร.พรรณวิภา ก็เปิดบริษัท สเปเชียลตี้ อินโนเวชั่น (Specialty Innovation) เพิ่มเพื่อโฟกัสเรื่องนวัตกรรมโดยเฉพาะ ช่วยต่อยอดให้กับ SNP ไปในตัว
ในช่วงโควิด-19 SNP เติบโตขึ้นเพราะสมุนไพรไทยเป็นที่ต้องการสูง โดยเฉพาะฟ้าทลายโจร สิ่งที่ SNP คิดอยู่เสมอก็คือ ต้องดูแลพนักงานทุกคนให้ปลอดภัยจากโควิด-19 ให้ได้ เพราะถ้าพนักงานเกิดติดเชื้อ เท่ากับต้องหยุดการผลิตไปด้วย และจะกระทบกับผู้บริโภคที่กำลังรอความหวังจากฟ้าทลายโจรไปด้วย เมื่อตระหนักว่างานที่ทำมีผลต่อชีวิตของผู้บริโภค การทำงานจึงมีความหมาย
บทเรียนที่เราได้จาก SNP ก็คือการทำให้ภูมิปัญญาเก่าแก่สมัยโบราณมาผสานกับวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ และสร้างให้เป็นมาตรฐานสากล ทำให้มีมูลค่าสูงขึ้น รวมถึงให้ความสำคัญกับ R&D เพื่อนำมาต่อยอดกับธุรกิจและสร้างคุณค่าให้กับลูกค้าได้มากขึ้น
ใครที่ทำธุรกิจที่มาจากภูมิปัญญาโบราณอยู่ ลองนำมาต่อยอดพัฒนา ก็จะสามารถอยู่กับโลกสมัยใหม่ได้และยิ่งเกิดประโยชน์มากขึ้น.
คอลัมน์ SME Game Changer - พลิกเกมธุรกิจ SME
นางพิกุล ศรีมหันต์
รองผู้จัดการใหญ่อาวุโส ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร
กลุ่มธุรกิจเอสเอ็มอี ธนาคารไทยพาณิชย์







