"ขนมไทยเก้าพี่น้อง" อยู่ได้เพราะการเปลี่ยนแปลง | พิกุล ศรีมหันต์

หัวใจสำคัญของขนมไทยเก้าพี่น้องคือการรักษาสูตร “ดั้งเดิม” ของคุณแม่ไว้ให้ได้มากที่สุด เพราะเป็นรสชาติที่มีเอกลักษณ์ รักษาความเป็นขนมไทยดั้งเดิมไว้ไม่ผิดเพี้ยน     เรียกว่าถ้าอยากรู้ว่าขนมไทยจริงๆ รสชาติเป็นอย่างไร คุณภาพต้องดีแบบไหน ต้องมาดูที่ขนมไทยเก้าพี่น้อง 
    แต่ละก้าวของขนมไทยเก้าพี่น้องนั้นน่าสนใจมาก เพราะเป็นก้าวที่ไม่ผลีผลาม เลือกก้าวไปทีละก้าวเมื่อพร้อม ทำให้แต่ละก้าวมีความมั่นคง     

ขนมไทยเก้าพี่น้องเริ่มต้นจากการขายหน้าร้านที่ตลาด อตก.เป็นที่แรก สร้างฐานลูกค้าที่เหนียวแน่นและชื่อเสียงจากตลาด อตก.ที่ลูกค้าพากันบอกต่อว่าขนมไทยเจ้านี้อร่อยมาก เมื่อฐานลูกค้าเหนียวแน่น ชื่อเสียงของแบรนด์เป็นที่รู้จักดี จึงขยายหน้าร้านเพิ่มเป็นตามศูนย์การค้า

นอกจากขยายสาขาแล้ว ก้าวย่างสำคัญของขนมไทยเก้าพี่น้องคือการขยายธุรกิจไปสู่การส่งขนมไทยให้โรงแรมและสายการบิน

ยกระดับแบรนด์ไปสู่ภาคการบริการที่การันตีเรื่องคุณภาพและความพิถีพิถัน เมื่อคุณภาพพร้อม แบรนด์พร้อม จึงขยายไปสู่ตลาดการส่งออกยังประเทศออสเตรเลีย สหรัฐอเมริกา และแถบยุโรป

ยอดขายของขนมไทยเก้าพี่น้องจึงมี 3 ส่วน คือ 40% จากขายหน้าร้านตามสาขาต่างๆ 40% จากภาคบริการ และ 20% จากการส่งออก

เช่นเดียวกัน ในจุดตั้งต้นของขนมไทยเก้าพี่น้องนั้น เริ่มจากการทำขนมไทยขาย 4-5 อย่างก่อน แล้วค่อยๆ พัฒนาต่อยอดมาจนปัจจุบันมีขนมไทยเป็นร้อยกว่าอย่าง

การขยาย SKU ที่ดีต้องทำเมื่อพร้อม ไม่ต้องรีบ โฟกัสสิ่งที่เราทำให้มีคุณภาพดีก่อนแล้วค่อยๆ เพิ่ม เพราะการมี SKU เยอะเกินไปโดยที่เรายังคุมคุณภาพไม่ได้จะกลายเป็นโทษมากกว่า

ความน่าสนใจของขนมไทยเก้าพี่น้องไม่เพียงแต่เป็นการรักษาความดั้งเดิม แต่เป็นการพาความดั้งเดิมไปอยู่ให้ได้ในบริบทโลกที่เปลี่ยนแปลง

เมื่อเกิดโควิด-19 ขนมไทยเก้าพี่น้องได้รับผลกระทบแบบเต็มๆ เพราะสาขาก็เปิดไม่ได้ สายการบินก็หยุดบริการ โรงแรมต้องปิด ส่งออกก็ชะลอตัว จากเดิมพึ่งพาการขายหน้าร้านเป็นหลักก็เพิ่มการขาย  เดลิเวอรี่ไปด้วย

แต่ที่เรียกว่าเป็น Case Study ได้เลยก็คือ สิ่งที่ขนมไทยเก้าพี่น้องทำกับพาร์ทเนอร์ที่เป็นโรงแรม ช่วงที่โรงแรมมีลูกค้าน้อยลง ขนมไทยเก้าพี่น้องยังคงส่งขนมไทยให้โรงแรมอย่างต่อเนื่อง

แม้ปริมาณการส่งจะลดลงเพราะลูกค้าโรงแรมน้อยลง แต่ขนมไทยเก้าพี่น้องก็ไม่คิดเงินกับโรงแรมเลย เพราะรู้ว่าโรงแรมกำลังลำบาก รายได้ลดลงอยู่แล้ว ไม่อยากทำให้คู่ค้าต้องลำบากไปกว่านี้

สิ่งที่ได้กลับมาคือการรักษาความสัมพันธ์อย่างเหนียวแน่นกับโรงแรมที่เป็นคู่ค้า โรงแรมรู้สึกถึงน้ำใจที่ขนมไทยเก้าพี่น้องมอบให้ และเมื่อโรงแรมกลับมามีลูกค้ามากขึ้น ก็ยิ่งสั่งขนมมากกว่าเดิม และรักขนมไทยเก้าพี่น้องยิ่งกว่าเดิม ใครเล่าจะลืมคนที่มีน้ำใจให้ในยามที่ลำบากที่สุด

ในภาคการส่งออก ขนมไทยนั้นมีวัตถุดิบเป็นไข่ เป็นกะทิ เพราะฉะนั้นอายุของสินค้าจึงไม่ยาวนานอยู่แล้ว จะเรียกว่าเป็นจุดแข็งก็ได้ที่ทำให้ขนมต้องสดใหม่อยู่เสมอ แต่ก็เป็นจุดอ่อนได้เหมือนกันเพราะอายุสินค้าหมดไว

ปัญหาจะยังคงเป็นปัญหาถ้าเราไม่แก้ไข แต่ถ้าเราแก้ไขมันอาจจะกลายเป็นโอกาส ในช่วงโควิด-19 ขนมไทยเก้าพี่น้องจึงใช้เวลาในการพัฒนาการผลิตขนมไทยเพื่อการส่งออกให้มีอายุยาวนานขึ้น แต่ยังคงรสชาติขนมไทยแบบดั้งเดิมไว้ได้ กลายเป็นนวัตกรรมใหม่ของแบรนด์ที่เกิดขึ้นในช่วงวิกฤติ 

ขนมไทยเก้าพี่น้องเวอร์ชั่นส่งออกจึงเป็นขนมไทยแบบ Ready-to-Cook ให้ลูกค้าในต่างประเทศเอาไปปรุงเพิ่มเล็กน้อยไม่ยุ่งยาก ยังได้รสชาติขนมไทยแบบดั้งเดิม แต่สินค้าแบบ Ready-to-Cook นั้นเก็บไว้ได้นานเป็นปีทีเดียว

นิยามการรักษาความดั้งเดิมไว้ของขนมไทยเก้าพี่น้องจึงไม่ได้แปลว่า การไม่เปลี่ยนแปลง ห้ามแตะต้อง แต่หมายถึงการหาวิธีรักษาความดั้งเดิมที่ดีไว้ภายใต้บริบทที่เปลี่ยนไป เพื่อทำให้ความดั้งเดิมยังคงมีชีวิตอยู่ได้ในโลกที่เปลี่ยนแปลง ขนมไทยเก้าพี่น้องจึงกลายเป็นขนมไทยเก้าชีวิตที่อยู่ได้ในทุกยุคสมัย.
คอลัมน์ : SME Game Changer - พลิกเกมธุรกิจ SME 
พิกุล ศรีมหันต์ 
รองผู้จัดการใหญ่อาวุโส ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร กลุ่มธุรกิจเอสเอ็มอี ธนาคารไทยพาณิชย์