หมดยุค Big Conglomerate | ต้องหทัย กุวานนท์

บริษัทอายุกว่าร้อยปีอย่าง Johnson & Johnson, GE, Toshiba ประกาศแยกบริษัทโดยจะแบ่งกลุ่มธุรกิจและแยกการบริหารจัดการออกจากกัน บริษัทที่แตกตัวออกมาจะมีเป้าหมายและทิศทางธุรกิจที่เฉพาะเจาะจง เช่น J&J แยกกลุ่มธุรกิจ Consumer Products ออกจากธุรกิจยาและเครื่องมือแพทย์ 
    

ส่วน GE ก็แตกกลุ่มธุรกิจออกเป็นธุรกิจด้านการบิน ธุรกิจพลังงาน และ ธุรกิจด้านสุขภาพ การขยับตัวขององค์กรยักษ์ใหญ่ที่พยายามปรับองค์กรให้เล็กลง และมีจุดโฟกัสของธุรกิจที่ชัดเจน เริ่มส่งสัญญาณมาเป็นระยะๆ บริษัทยักษ์ใหญ่หลายบริษัทอย่าง Pfizer, Merck, GSK, Dell ก็เลือกที่จะใช้การ spin-off เป็นกลไกการขับเคลื่อนการเติบโตในแกนใหม่ๆ ของธุรกิจ 

ในอดีตยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม 1.0 และ 2.0 การรวบเอาทุกกลุ่มธุรกิจมาอยู่ภายใต้หลังคาเดียวกัน เป็นวิถีการเติบโตขององค์กรยักษ์ใหญ่ เพราะนั่นคือ สิ่งที่นักลงทุนและสถาบันการเงินให้คุณค่าและพร้อมจะลงทุนด้วย

ความสำเร็จของบริษัทใหญ่อย่าง GE ในยุคก่อน ก็เกิดจากความเชื่อมั่นของนักลงทุนที่ทำให้บริษัทมีกองทุนมากมายพร้อมที่จะเทเงินลงทุนเพื่อสนับสนุนธุรกิจใหม่ของ GE  แต่เมื่อมาถึงยุค Industry 3.0  สปีดของการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีและการเปลี่ยนผ่านอุตสาหกรรม ทำให้ความน่าสนใจของหุ้นบริษัทที่เป็น Large-cap ลดลงอย่างชัดเจน 
    

บริษัทที่มีโครงสร้างที่ใหญ่โตซับซ้อนกลับเต็มไปด้วยจุดอ่อน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของต้นทุนการบริหารจัดการและความสามารถในการปรับตัว การ downsize ของบริษัทขนาดใหญ่ควบคู่ไปกับการเข้าไปลงทุนในธุรกิจที่ไม่เกี่ยวข้องกับธุรกิจเดิม เป็นสัญญาณบ่งชี้ว่า ยุคทองของยักษ์ Conglomerate กำลังจะหมดไป

ข้อมูลล่าสุดจาก New York University กับการวิเคราะห์ดีลการซื้อกิจการหรือ  M&A ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมากว่า 36,000 ดีลทั่วโลกพบว่ามากกว่า 50%  ของการซื้อกิจการเป็นการเข้าซื้อกิจการที่ไม่มีธุรกิจเชื่อมโยงหรือเกี่ยวข้องกับธุรกิจเดิม ต่างกับยุคก่อนที่กลยุทธ์การทำ M&A จะโฟกัสที่การควบรวมธุรกิจคู่แข่งหรือสยายปีก Value Chain ตั้งแต่ต้นน้ำจรดปลายน้ำ

 ในขณะที่บริษัทยักษ์ใหญ่ที่เกิดขึ้นในยุค Old Economy  กำลังแตกตัวและลดขนาดของธุรกิจลง บริษัทที่เติบโตขึ้นมาจากยุค Internet Economy กำลังเดินสวนทาง นักลงทุนและกองทุนขนาดใหญ่กำลังเทเงินลงทุนให้ธุรกิจกลุ่มนี้วิ่งไล่ล่าซื้อกิจการ

เม็ดเงิน M&A ของบริษัทที่เป็น Global Tech ล่าสุดมีมูลค่าสูงถึงหกแสนล้านดอลลาร์สหรัฐและเติบโตกว่าปีที่ผ่านมาถึง 90%  บริษัทกลุ่ม Big Tech อย่างเช่น Microsoft, Amazon, Tesla กำลังจะเดินตามรอยบริษัท Conglomerate ยุคก่อน ด้วยการเร่งซื้อกิจการธุรกิจเทคโนโลยีที่กำลังเข้าสู่กระแสหลักเช่นธุรกิจด้าน Automation, Metaverse, และ ธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน 
             

ในอนาคตอันใกล้นี้เราคงเห็นองค์กรใหญ่อีกหลายองค์กรเดินหน้า Split-off เพื่อแสวงหาเส้นทางใหม่ในการเติบโต แต่นั่นไม่ได้แปลว่านี่คือ จุดจบของ Big Conglomerate ในมุมของนักวิเคราะห์เมื่อหมดยุคของยักษ์ Conglomerate ยุคก่อน

การเติบโตของกลุ่ม Big Tech กำลังจะทำให้โลกธุรกิจเดินเข้าสู่ยุคของ Conglomerate พันธ์ุใหม่ ที่ไม่ได้มีเพียงแค่เงินทุน หรือโครงสร้างธุรกิจที่มั่นคงแต่มีข้อได้เปรียบเรื่องการเข้าถึง “Data” และความสามารถในการนำเอา “Data” ไปสร้างธุรกิจใหม่ๆ ต่อไปได้อีก

 

พิสูจน์อักษร โดย....สุรีย์  ศิลาวงษ์