คนไทยกับซอฟท์พาวเวอร์ และการสร้าง Thai Soft Power ในมุมมองใหม่

ประชาชนคิดอย่างไรกับนโยบาย Soft Power ล่าสุด “สวนดุสิตโพล” มหาวิทยาลัยสวนดุสิต ได้สำรวจความคิดเห็นของประชาชนทั่วประเทศ จำนวน 1,066 คน ระหว่างวันที่ 13-16 มิถุนายน 2565 พบว่า ประชาชนมองว่าการผลักดันนโยบาย Soft Power ของไทยช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจเพิ่มมูลค่าเศรษฐกิจของประเทศ 

• Soft Power ที่ควรส่งเสริม คือ ท่องเที่ยวไทย เทศกาล ประเพณีไทย รองลงมา คือ อาหารไทย ขนมไทย
• คาดว่า Soft Power น่าจะช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยให้ดีขึ้นได้
• จุดเด่นของ Soft Power ไทย คือ หลากหลาย โดดเด่น มีเอกลักษณ์ของตนเอง
• ปัญหาและอุปสรรค คือ รัฐบาลผลักดันไม่เพียงพอ ขาดการส่งเสริมในระยะยาว โดยอยากให้รัฐบาลให้ความสำคัญ วางแผนระยะยาว ทำอย่างต่อเนื่อง

จากผลการสำรวจประชาชนเห็นถึงโอกาสจาก Soft Power ว่าจะช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจได้ สะท้อนให้เห็นว่าประชาชนคาดหวังว่า Soft Power จะเข้ามาช่วยฟื้นเศรษฐกิจไทยได้ และยังมองว่าศักยภาพที่มีอยู่มากของ Soft Power ไทยนี้รัฐบาลยังผลักดันไม่เพียงพอ

ดังนั้นภาครัฐจึงควรร่วมมือกับหลาย ๆ ฝ่าย กำหนดแผนระยะยาว ไม่เน้นเพียงแค่การอนุรักษ์รักษา แต่ต้องกล้าที่จะแตกต่าง ส่งเสริมในความหลากหลาย เพื่อนำไปสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์และทันกระแสตลาดโลก
 

สำหรับผู้เขียนเชื่อเช่นกันว่า คนไทยเข้าใจความสำคัญของซอฟต์พาวเวอร์ สังเกตได้จากในสื่อสังคมโซเชียล ผู้คนส่วนใหญ่แสดงความคิดเห็นไปในทางบวกกรณีสินค้าไทย ศิลปินไทย แฟชั่นไทย แหล่งท่องเที่ยวไทย และภาพยนตร์ไทยถูกชื่นชมหรือเผยแพร่บนเวทีระดับโลก และถูกสื่อต่างประเทศนำเสนอ

ขณะเดียวกัน ยังมีแง่มุมอื่น ๆ ที่ซ่อนอยู่ในสังคมไทยที่น่าสนใจเป็น Thai Soft Power เกี่ยวกับศาสนา ผศ.ดร.อาทิตย์ ชีรวณิชย์กุล คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ให้คำปรึกษาเรื่องการทำคอนเทนต์ด้านพุทธศาสนาที่กำลังดำเนินการ คำแนะนำอาจารย์เปิดโลกทัศน์มากมาย ครอบคลุมการทำความเข้าใจแนวทางพุทธในมิติวิทยาศาสตร์ สังคมศาสตร์ และจิตใจ (ฐณยศ โล่ห์พัฒนานนท์, 2565)  งานเกี่ยวกับการบำบัดด้วยสมาธิ Green Buddhism เป็นต้น อาจารย์ยังโยงไปเรื่องเครื่องรางของขลัง เดิมทีสิ่งเหล่านี้ไม่ได้มีไว้เพื่อสนองความเชื่อเรื่องอำนาจวิเศษ แต่เป็นเครื่องมือทางการศึกษาสำหรับคนยุคเก่าที่เข้าใจธรรมยาก เรื่อง soft power ด้วย มันมีหลายระดับ ไม่ใช่ว่าจะเป็นเรื่องมูลค่าอย่างเดียว soft power สามารถไปลึกถึงเรื่องคุณค่า เช่น อังกฤษที่ขายความเป็นชาติแห่งปัญญาและที่มาความรู้ 

อย่างไรก็ดี ผู้เขียนเชื่อว่า การทำงานวิจัยหรือเนื้อหาเกี่ยวกับซอฟท์พาวเวอร์ในเชิงวัฒนธรรม ศิลปะ และศาสนา จะช่วยเสริมและแตกประเด็นให้ประชาชนนำไปประยุกต์ใช้ประโยชน์ได้ อยู่ที่ภาครัฐและเอกชนจะเกื้อหนุนให้ประเด็นเหล่านี้ให้ก้าวหน้าได้รวดเร็วได้อย่างไร.