สนค. เปิด 7 เทรนด์ แรงขับเคลื่อน พลิกโฉมวงการอาหารไทยปี’68

สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) กระทรวงพาณิชย์ รายงานว่า ในยุคที่พฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ธุรกิจอาหารไทยกำลังเผชิญกับคลื่นแห่งความท้าทายและโอกาส ปี 2567 ตลาดบริการร้านอาหารในประเทศไทยมีมูลค่าค้าปลีกสูงกว่า 9.67 แสนล้านบาท เติบโตต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2564 - 2567 ด้วยอัตราเฉลี่ย 13.76% ต่อปี

สะท้อนความแข็งแกร่งและศักยภาพของอุตสาหกรรมอาหารไทยในระยะยาว การเติบโตที่มั่นคงนี้ไม่เพียงเกิดจากการฟื้นตัวของเศรษฐกิจหลังวิกฤตต่าง ๆ แต่ยังสะท้อนถึงความสามารถของผู้ประกอบการไทยในการปรับตัวและนำนวัตกรรมมาสร้างความแตกต่างในตลาดที่มีการแข่งขันสูง

ข้อมูลจาก Euromonitor บริษัทวิจัยตลาดชั้นนำระดับโลก ระบุว่า ในปี 2567 ตลาดร้านอาหารของไทยมีมูลค่าค้าปลีก (Foodservice Value RSP (Retail Selling Price)) สูงกว่า 9.67 แสนล้านบาท เติบโตต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2564 - 2567 ด้วยอัตราเฉลี่ย (CAGR) 13.76% ต่อปี และเติบโต 5.17% เทียบกับปีก่อนหน้า

ประเภทร้านอาหารประกอบด้วย  ร้านอาหารริมทาง แผงลอย และคีออส คิดเป็นสัดส่วน 32.35% ของมูลค่าค้าปลีกทั้งหมด รองลงมา คาเฟ่และบาร์ 29.5% ร้านอาหารจำกัดการให้บริการ 20.1%  ร้านอาหารครบวงจร 17.99% และ  ร้านอาหารแบบบริการตัวเอง 0.05%  การกระจายตัวของประเภทธุรกิจ สะท้อนความหลากหลายในการบริโภคของคนไทย และเปิดพื้นที่ให้ผู้ประกอบการเลือกพัฒนาโมเดลที่เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมายของตน

ขณะเดียวกัน รายงานของกระทรวงเกษตรสหรัฐอเมริกา (USDA) เรื่อง A Taste of Tomorrow - Food Trends Shaping Thailand’s Restaurants in 2025  ได้สำรวจและวิเคราะห์แนวโน้มสำคัญที่กำลังเปลี่ยนแปลงรูปแบบการบริโภคอาหารในประเทศไทย

โดยมีแรงขับเคลื่อนสำคัญจากพฤติกรรมผู้บริโภคยุคใหม่ที่ให้ความสำคัญกับสุขภาพ ความยั่งยืน และความเป็นเอกลักษณ์ เทรนด์เหล่านี้ไม่เพียงเป็นกระแสในระดับผู้บริโภค  แต่เป็นเครื่องมือสำคัญในการกำหนดกลยุทธ์ของผู้ประกอบการร้านอาหารที่ต้องการสร้างความแตกต่างและยั่งยืนในตลาด โดยเทรนด์สำคัญที่สามารถใช้เป็นแนวทางกำหนดกลยุทธ์ในการเปลี่ยนแปลงวงการอาหารไทย ประกอบด้วย

1.อาหารแปรรูปคุณภาพสูง (High-end Preserved Foods) เทรนด์การรับประทานอาหารในปี 2568 อย่างแรกคือเน้นรับประทานอาหารที่เก็บรักษาได้นาน สะดวก และมีคุณภาพ เช่น อาหารแช่แข็ง อาหารแห้ง ผักดอง และอาหารกระป๋อง ซึ่งไม่เพียงแต่สะดวกในการเก็บรักษา แต่อาหารเหล่านี้ยังมีการผลิตที่มีคุณภาพและรสชาติระดับพรีเมียมมากขึ้น ทำให้ผู้บริโภคมั่นใจได้ว่าแม้จะเป็นอาหารแปรรูป แต่ก็สามารถนำมาปรุงรสชาติให้อร่อยและมีคุณค่าทางโภชนาการได้ 

2.ความยั่งยืน (Sustainability) เทรนด์ที่สอง คือ การส่งเสริมความยั่งยืนตลอดห่วงโซ่อุปทาน เนื่องจากทุกภาคส่วนในห่วงโซ่อุปทานมุ่งสู่แนวทางที่ยั่งยืน แสวงหาความโปร่งใสและความรับผิดชอบต่อสังคม และต้องการทราบข้อมูลเกี่ยวกับผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของผลิตภัณฑ์ที่จะซื้อ ซึ่งผลิตภัณฑ์ที่มีการติดฉลากคาร์บอน เป็นตัวอย่างที่ดีในการสร้างความเชื่อมั่น

3.ทำอาหารแบบไร้ขยะ (Zero-Waste Cooking) การใช้วัตถุดิบให้คุ้มค่ามากที่สุดเพื่อลดการสูญเสีย และก่อให้เกิดนวัตกรรมอาหารใหม่ ๆ เช่น ใช้เปลือกผักมาทำซอสเข้มข้น ใช้เศษขนมปังมาทำขนมปังกรอบ ใช้เปลือกหรือผิวผลไม้มาทำลูกอม การนำกากกาแฟหรือเปลือกไข่ไปทำปุ๋ยหรือหมักเป็นสารทำความสะอาด ปัจจุบันสถานประกอบการหลายแห่งเลือกเมนูที่ไม่สร้างขยะ หรือนำหลักการไม่สร้างขยะมาใช้มากขึ้น

4.ร้านขายของชำแบบไม่ธรรมดาหรือสินค้าดีไซน์พิเศษ (Fancy Groceries or Designer Produces) เทรนด์ที่สี่ คือ การยกระดับสินค้าในร้านขายของชำทั่วไป เช่น เครื่องดื่ม ผลไม้ ผักสด ขนมขบเคี้ยว และอาหารบรรจุหีบห่อให้ราคาสูงขึ้นและคุ้มค่ามากขึ้น โดยเพิ่มเอกลักษณ์และความสร้างสรรค์ลงไปในสินค้า เพื่อดึงดูดความสนใจของผู้บริโภค นอกจากนี้ การนำเสนอสินค้าที่สะดุดตามีเอกลักษณ์เฉพาะตัวบนแพลตฟอร์มออนไลน์ช่วยให้ผู้บริโภครับรู้มากขึ้น 

5.ความคิดในการนำเสนอรูปแบบใหม่ (Newstalgia) เป็นการนำเอาอาหารสไตล์ย้อนยุคมาปรับให้เข้ากับยุคสมัยใหม่ ให้ผู้บริโภคเพลิดเพลินกับประสบการณ์ย้อนยุคและยุคใหม่เข้าด้วยกัน นั่นคือรสชาติที่คุ้นเคยควบคู่กับการนำเสนออาหารที่สร้างสรรค์ เป็นการกระตุ้นอารมณ์ผู้บริโภคได้ดีเยี่ยมและเพิ่มความน่าเชื่อถือในแบรนด์ เช่น ร้าน Sorn (ร้านอาหารมิชลิน 3 ดาวแห่งแรกของไทย) ที่นำอาหารใต้ดั้งเดิมมานำเสนอในรูปแบบทันสมัย 

6.เครื่องดื่มไม่มีแอลกอฮอล์ (Non-Alcohol Beverages) เติบโตถึง 31% ในปี 2567 โดยเฉพาะในกลุ่มคนรุ่นใหม่ และคาดว่าจะเติบโตอย่างต่อเนื่องจากกระแสการดูแลรักษาสุขภาพ เช่น Orri Drink เครื่องดื่ม อัดลมชนิดแรกของไทยที่มีสารปรับสภาพร่างกาย มีคุณสมบัติพิเศษช่วยปรับสมดุลและบรรเทาความเครียด เครื่องดื่มชนิดนี้ไม่มีน้ำตาลและไม่มีแคลอรี เป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่ใส่ใจสุขภาพ นอกจากนี้ กระแสความนิยมของการบริโภคชาและกาแฟที่ชงสดด้วยมือที่เพิ่มความพิถีพิถันในการชง และการบอกเล่าเรื่องราวความเป็นมาและที่มาของผลิตภัณฑ์ยังคงเติบโตอย่างต่อเนื่อง

7.โซเชียลมีเดีย (Social Media) อินฟลูเอนเซอร์ด้านอาหารยังมีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นยอดขายในปี 2568 ซึ่งการเผยแพร่ผ่านสื่อโซเซียลมีเดียเน้น 5 เรื่อง ได้แก่ ความยั่งยืน เมนูสร้างสรรค์
ประสบการณ์แบบมีส่วนร่วม  วิดีโอสั้นผ่าน Instagram Reels และ TikTok และ เน้นขายทั้งอาหารและไลฟ์สไตล์ที่เกี่ยวข้อง การใช้โซเชียลมีเดียไม่เพียงแต่เน้นที่อาหารหรือผลิตภัณฑ์เท่านั้น แต่ยังแสดงให้เห็นถึงไลฟ์สไตล์และบรรยากาศที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์ด้วย 

“พูนพงษ์ นัยนาภากรณ์” ผู้อำนวยการสนค. กล่าวว่า จากข้อมูลสถิติการจดทะเบียนธุรกิจร้านค้า  ร้านอาหารช่วงครึ่งปีแรกของปี 2568 (ม.ค.-มิ.ย.) พบว่ามีจำนวนธุรกิจจัดตั้งใหม่ 1,832 ราย และมีธุรกิจที่ยกเลิกกิจการ 276 ราย

แสดงให้เห็นว่าธุรกิจนี้เต็มไปด้วยการแข่งขันสูงและความท้าทายด้านแนวคิดและการบริการ ซึ่งผู้ประกอบการร้านค้า/ ร้านอาหารควรติดตามเทรนด์ของผู้บริโภคอย่างใกล้ชิด และประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับรูปแบบธุรกิจ เพื่อตอบโจทย์ผู้บริโภคในยุคปัจจุบันที่สามารถเข้าถึงข้อมูลได้ง่ายในโลกออนไลน์ โดยเทรนด์อาหารข้างต้นอาจมีส่วนช่วยในการตัดสินใจในการบริหารจัดการ และเข้าใจผู้บริโภคมากขึ้น

นอกจากนี้ ความตระหนักถึงเรื่องสุขภาพ และการรักษาสิ่งแวดล้อม ถือเป็นอีกปัจจัยการตลาดที่จะสนับสนุนให้ผู้ประกอบการสามารถนำเสนอความคิดริเริ่มสร้างสรรค์เพื่อกระตุ้นความต้องการของผู้บริโภคให้รู้สึกคุ้มค่าและประทับใจสินค้าและบริการเพิ่มมากขึ้น และนำไปสู่การกลับมาซื้อซ้ำหรือใช้บริการซ้ำ   ซึ่งจะช่วยสร้างโอกาสทางธุรกิจในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพ