GDP…ที่ไม่รู้จัก และ GDP.......ที่เราไม่รู้

GDP ย่อมาจาก Gross Domestic Product หรือผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ   ซึ่งเป็นตัวหนึ่งในบัญชีรายได้ประชาชาติ   GDP คือรายได้รวมของผู้คนที่อยู่ในแต่ละประเทศอันเกิดจากการผลิตในเวลา 1 ปี   ดังนั้น GDP ไทยจึงรวมรายได้ของทุกคนที่เกิดจากการสร้างกิจกรรมทางเศรษฐกิจในรอบเวลา 1 ปี      

บนแผ่นดินขวานทอง    การคำนวณ GDP เป็นเรื่องที่ยากเพราะไม่อาจนำรายได้ของทุกคนมาบวกกัน เพราะมันจะเกิดการนับซ้ำหลายครั้งเนื่องจากบุคคลหนึ่งมีทั้งรายได้จากการผลิตและจากเงินโอน (มีคนให้   จากการพนัน   การถูกหวย   ฯลฯ)  และเป็นไปไม่ได้ที่จะทำกับคน 70 ล้านคน    

เหตุที่ต้องเป็นเรื่องของการผลิตเพราะต้องการตัวเลขที่สะท้อนการสร้างสิ่งที่มีมูลค่า    มิใช่จู่ ๆ ก็ได้มาโดยมิได้ออกแรง

GDP  รวมเฉพาะรายได้ที่เกิดจากกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่ผ่านตลาดเท่านั้น และทั้งหมดต้องเป็นการกระทำที่ถูกกฎหมายด้วย  

ตัวอย่างเช่นการผลิตของแม่บ้านในงานการดูแลบ้าน   ดูแลสามี   ลูก         ซักผ้า   ทำอาหาร   ฯลฯ  จะไม่ถูกรวมใน GDP  ในขณะที่รายได้ของคนที่รับจ้างมาทำงานบ้านในลักษณะเดียวกันจะถูกรวมอยู่ (ไม่ควรแต่งงานกับแม่บ้านเพราะจะทำให้ GDP ลดลง) 

ส่วนรายได้จากการทำงานของหญิงบริการ    ผู้ผลิตโคเคนหรือเฮโรอีนหรือ    ยาไอซ์  ผู้ผลิตเหล้าเถื่อน  ฯลฯ   ไม่ได้รวมอยู่ใน GDP ถึงแม้จริงๆแล้วจะสร้างรายได้ก็ตาม

ถ้ารัฐบาลไหนจะแหกคอกเพื่อให้ GDP มีขนาดใหญ่โตขึ้นจนเรียกได้ว่ามีอัตราการเติบโตสูง ก็ทำให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจใต้ดินเช่นของหญิงบริการ   ของผู้ผลิตยาเสพติด  ของผู้รับจ้างซ่อมแซมบ้านเล็กน้อยรับจ้างตัดต้นไม้    ซ่อมไฟฟ้าประปา   ฯลฯ  ให้ขึ้นมาบนดินเสีย   GDP ในปีนั้นก็จะขยายตัวครั้งใหญ่

        ถึงตรงนี้ก็เห็นภาพแล้วว่า GDP มิได้สะท้อนภาพการผลิตและการสร้างรายได้ที่เกิดขึ้นจริง ๆ ของทั้งประเทศ  มันยังมีภาคเศรษฐกิจใต้ดินที่มิได้รวมอยู่ใน GDP  

ถ้าภาคนี้ใหญ่โตมาก  ธุรกิจอาจคึกคักได้ถึงแม้ GDP จะขยายตัวต่ำก็ตาม  เคยมีการคำนวณว่าภาคนี้ในบ้านเราอาจมีขนาดใหญ่ถึง 1 ใน 3 ของ GDP ด้วยซ้ำ

            การคำนวณหา GDP ต้องอาศัยการประเมินแบบมีวิชาการพิงหลังแทบทั้งสิ้น       มันคล้ายกับการวิเคราะห์หลักฐานทางประวัติศาสตร์เพื่อหาความจริงที่ต้องใช้หลายหลักฐานไม่ว่าเอกสารของคนไทยหรือต่างชาติ   ลักษณะศิลปะ   สิ่งที่ขุดค้นพบ  หลักฐานธรณีวิทยา ฯลฯ

เนื่องจากไม่มีคำตอบเป็นเลขตัวเดียวเหมือนอายุหรืออุณหภูมิที่จริงแท้แน่นอนสามารถเอาไปเปรียบเทียบได้จึงไม่มีทางรู้ว่าประเมิน GDPได้ถูกต้องหรือไม่

            ในการคำนวณหา  GDP ก็ใช้ตัวเลขมูลค่าการส่งออก   นำเข้า   เงินตราต่างประเทศเข้าออก   การใช้จ่ายของภาครัฐ   ซึ่งมีหลักฐานครบถ้วนพอควร   แต่ในภาคประชาชนและเอกชนแล้ว   ต้องอาศัยการประเมินและการคาดเดาแบบมีเหตุมีผลเป็นอันมาก โดยอาศัยสมมติฐานในบางเรื่องประกอบ    

ตัวอย่างง่าย ๆ รถเข็นขายอาหารที่มีมากมายในบ้านเรานั้นมีส่วนร่วมใน GDP กี่ล้านบาท   ไม่มีใครรู้ตัวเลขที่แท้จริง      มีแต่ตัวเลขที่คิดว่าใกล้เคียงความจริงโดยใช้ประมาณการผ่านสมมุติฐาน (ร้านหนึ่งขายได้วันละเท่าใด) ซึ่งก็ไม่มีใครรู้อย่างแน่นอนอีกแหละว่าถูกต้องหรือไม่

        ศาสตร์และศิลป์ในการคำนวณหา GDP นั้นพัฒนาไปไกลผ่านการใช้สถิติและคณิตศาสตร์ขั้นสูง  แต่ประเด็นสำคัญก็คือไม่มีใครรู้ตัวเลข GDP จริง ๆ ของแต่ละปี

ซึ่งต่างไปจากการรู้ว่าเรามีอุณหภูมิของร่างกายและความดันโลหิตเป็นเท่าใด   เพราะไม่สามารถบอกได้  คล้ายกับการไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้นจริง ๆ ในประวัติศาสตร์โบราณแบบเป๊ะ ๆ  

       ทั้งหมดนี้มิได้หมายความว่าคนที่คำนวณตัวเลข GDP ของแต่ละประเทศนั้นบกพร่องคิด      เลขผิด   หากต้องการจะบอกว่าธรรมชาติของการคำนวณ GDP มันเป็นเช่นนี้     ดังนั้น จึงไม่มีใครบอกได้ 100% ว่าตัวเลขจริงของ GDP นั้นเป็นเท่าใดของแต่ละปี   

ที่ปวดหัวไปกว่านี้ก็คือ GDP ที่เราพูดกันทุกวันนั้น   เป็นมูลค่า Real GDP มิใช่ money GDP กล่าวคือมีการปรับ money GDP ให้เป็น Real GDP โดยใช้เทคนิคทางสถิติเพื่อให้ราคาที่แปรเปลี่ยนในแต่ละปีนั้นถูกกำราบให้อยู่นิ่งไม่เปลี่ยนแปลง  

ดังนั้น จึงรู้ได้ว่า GDP ซึ่งได้กลายเป็น real GDP แล้วนั้น   มีมูลค่าการผลิตที่แท้จริงเพิ่มขึ้น หรือลดลงมากน้อยเพียงใด  ไม่ถูกหลอกโดยการเปลี่ยนแปลงของราคาที่เพิ่มขึ้นหรือลดลง  

ในบางประเทศมีการเล่นกล   ปรับเปลี่ยนวิธีการทางสถิติในปีที่ตนครองอำนาจ   เพื่อปรับให้ตัวเลข real GDP พุ่งสูงขึ้นจนได้อัตราการเจริญเติบโตที่น่าพอใจ  

     ในทางวิชาการ  มูลค่าการผลิตสินค้าหรือบริการชนิดหนึ่งจะเท่ากับรายได้รวมที่เกิดขึ้นทั้งหมดในกระบวนการผลิตนั้น หรือพูดง่าย ๆ ว่าเราวัด GDP ได้ทั้งด้านรายได้และมูลค่าการผลิต   เมื่อวัดด้านรายได้ยาก   จึงหันมาวัดกันทางด้านการผลิตหรือมูลค่าดังกล่าวแล้ว  

และเมื่อไม่สามารถมีข้อมูลการผลิตอย่างละเอียดได้จึงต้องอาศัยการประเมินเป็นอันมาก  ตัวเลข GDP จึงอาจมีค่าเปลี่ยนไปได้ด้วยสมมติฐานที่       ต่างไป  นี่คือธรรมชาติของการคำนวณหา GDP   ที่นักเศรษฐศาสตร์ที่บูชาการเจริญเติบโตของ GDP เป็นสรณะมักลืมไป    

ป่วยการจะเถียงกันจริง ๆ จัง ๆ ว่าการเจริญเติบโต 2.5% หรือ 3% หรือ 4%  เพราะจริง ๆ แล้วไม่มีใครตอบได้ว่าตัวเลข GDP  นั้นมีความแม่นยำโดยสะท้อนสภาวะเศรษฐกิจที่แท้จริงเพียงใด  ทั้งหมดล้วนอยู่บนความเชื่อว่าได้คำนวณมาถูกต้องแล้ว

        เมื่อ GDP มีความ “เลื่อนลอย”ในลักษณะนี้   และต้องใช้การประเมินบนสมมติฐานเป็นอันมาก ดังนั้น จึงยากที่จะเอาไปใช้อ้างโดด ๆ ในเรื่องการมีวิกฤติเศรษฐกิจของประเทศครับ.