หวั่นปี 72 'ทีวีดิจิทัลมืดมน' สมาคมจี้ กสทช.ให้คำตอบอนาคตโทรทัศน์ไทย

ตลอดเวลากว่า 1 ทศวรรษ หลังการประมูลใบอนุญาตประกอบกิจการทีวีดิจิทัล(ไลเซนส์)ที่จะเปลี่ยนผ่านการรับชมทีวีจากอนาล็อกสู่ดิจิทัล และความคาดหวังอุตสาหกรรมสื่อโฆษณาจะทำเงินมหาศาล กลายเป็นภาพที่ “พังทลาย” ราวกับปราสาททราย เพราะทุกอย่างไม่เป็นไปอย่างที่คาดการณ์

ไม่เพียงเท่านั้นห้วงเวลากว่า 10 ปีที่ผ่านมา เส้นทางธุรกิจล้มลุกคลุกคลาน และมีปมร้อนเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง เมื่อผู้ประกอบการขาดทุน ต้องปิดกิจการ ทำให้ 25 ช่องประเภทธุรกิจ “จอดำ” อำลาสังเวียน จนเหลือเพียง 15 ช่องธุรกิจในปัจจุบัน

“การจัดสัมมนา 10 ปีทีวีดิจิทัล” ที่เจตนารมย์แท้จริงคือการ “เปิดเวที” ให้ “คู่ขัดแย้ง 7 อรหันต์” ภายในคณะกรรมการกสทช.(บอร์ด)ที่แบ่งขั้วกันมาเจอกันและหาทางออกให้กับทีวีดิจิทัลที่นับถอยหลังสิ้นสุดไลเซนส์ รวมถึงการเตรียมนำคลื่น 3500 ไปประมูลในกิจการโทรนาคม จนทีวีดิจิทัลต้องยก “แม่ทัพ” ไปคัดค้าน สะท้อนผลกระทบธุรกิจ

ล่าสุด สมาคมโทรทัศน์ระบบดิจิตอล (ประเทศไทย) นำโดย นายสุภาพ คลี่ขจาย นายกสมาคม ฯ พร้อมด้วยกรรมการและตัวแทนผู้ได้รับใบอนุญาตประกอบการทีวีดิจิทัล(ไลเซนส์) ช่องต่างๆ เดินหน้ายื่นจดหมายทวงถามความคืบหน้าการบรรจุโรดแมปอนาคตอุตสาหกรรมโทรทัศน์ไทย ที่จะใบอนุญาตทีวีดิจิทัลจะสิ้นสุดลงในเดือนเมษายน 2572 แก่ ศ. คลินิก นพ.สรณ บุญใบชัยพฤกษ์ ประธาน คณะกรรมการกิจการกระจายเสียงกิจการโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ(กสทช.) ผ่าน พลเอก กิตติ เกตุศรี ที่ปรึกษาประจำประธาน กสทช. ซึ่งมาทำหน้าที่ผู้แทนรับมอบ

การประชุมที่เตรียมวาระนำโรดแมปอนาคตอุตสาหกรรมโทรทัศน์ไทย ให้บอร์ดกสทช.พิจารณา เดิมขอเวลา 60 วัน หรือสิ้นสุดวันที่ 31 สิงหาคม 2568 แต่จนแล้วจนรอด เรื่องยังไม่ถูกหยิบยกมาหารือ ร้อนสมาคมฯ ต้องกระทุ้งอีกระลอก

“เรามาพบ กสทช. เมื่อ 70 วันก่อน และคณะกรรมการขอเวลา 2 เดือน ซึ่งครบกำหนดเมื่อ 31 สิงหาคม นี่เลยมา 10 วัน เหมือนการต่อดอก พวกเราก็ยังไม่ได้คำตอบ” นายสุภาพ เผยไทม์ไลน์ของคำมั่นสัญญาจาก กสทช. และขยายความว่า สมาคมฯ ทวงถามความคืบหน้าเกี่ยวกับโรดแมปอนาคตทีวีดิจิทัลที่สิ้นสุดใบอนุญาตหลายรอบ พบประธานกสทช.บ่อย จนอาจเกิดการ “เบื่อหน้า” กันแล้ว หรือแม้กระทั่งการขึ้นเวทีสัมมนา 10 ปีทีวีดิจิทัล ก็มีการรับปากมั่นเหมาะ

เมื่อทุกอย่างไร้ความชัดเจน เป็นอีกครั้งที่สมาคมฯ ขีดเส้นให้ กสทช.บรรจุวาระโรดแมปทีวีดิจิทัลเข้าหารือ และให้ความชัดเจนแก่ผู้ประกอบการอย่างช้าสุดภายใน “สิ้นปี 2568”

ความล่าช้าที่เกิดขึ้น ส่งผลกระทบต่อผู้ประกอบการอย่างมาก โดยเฉพาะการ “กำหนดอนาคตธุรกิจ” ไม่สามารถวางแผนการดำเนินงานได้ เพราะความไม่ชัดเจนคือ หลังสิ้นสุดไลเซนส์แล้ว องค์กรอิสระที่อำนาจล้นฟ้าอย่าง “กสทช.” จะเปิดให้มีการประมูลใบอนุญาต หรือจะเป็นการต่ออายุใบอนุญาต หรือโมเดลอื่น ที่ธุรกิจจะเดินหน้าต่อได้

นอกจากนี้ โครงข่ายทีวีดิจิทัลหรือมักซ์จะสิ้นสุดใบอนุญาตก่อน ซึ่งมีผลต่อการส่งสัญญาณทีวีดิจิทัลถึงครัวเรือนต่างๆ กระทบคนดูทีวี เรื่องเหล่านี้ผู้ประกอบการ “ร้อนใจ ร้อนรน” หารือหลายรอบ จึง..ขอคำตอบเถอะ อย่างน้อยโรดแมปควีมีความชัดเจน

“โรดแมปมีโครงแล้ว กสทช.ฝั่งกิจการโทรทัศน์ได้ศึกษา ทำอะไรไว้เยอะ ขอแค่ให้ 7 กสทช.ประชุมพร้อมกัน มีมติออกมาอย่างไร จะประมูล ต่ออายุใบอนุญาต เราพร้อมทุกเงื่อนไข ขอให้บอกมา เราไม่เกี่ยงงอน ไม่งอแง ไม่เห็นแก่ได้ ไม่คิดจะเอาแต่ประโยชน์ส่วนตน แต่ขอให้บอกให้รู้ สิ้นสุดใบอนุญาตทีวีดิจิทัลแล้วจะเอายังไง ธุรกิจเรารับได้”

ขณะที่คำชี้แจงจากกสทช. ซึ่งผู้ประกอบการรู้สึกถึงการ “เตะถ่วง” เป็นข้ออ้างด้านเทคโนโลยีที่พัฒนาก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว การตัดสินใจเร็วมาก อาจจะไม่สอดคล้องกับเทคโนโลยีนั่นเอง

“มติออกมายังไง ไม่มีปัญหา ผู้ประกอบการทีวีดิจิทัลขอความชัดเจนเท่านั้น พวกท่านเกิดปัญหาภายในยังไง พวกผมไม่รับรู้ แต่รับรู้ว่าพวกผมได้รับผลกระทบ”

กสทช.ชุดปัจจุบัน มีวาระการทำงานถึงปี 2571 เรียกว่าเป็นช่วงก่อนสิ้นสุดใบอนุญาตประกอบกิจการทีวีดิจิทัล เป็นอีกประเด็นที่ “ติดล็อก” ที่อาจทำให้องค์กรอิสระ ไม่ต้องการดำเนินการใดๆ เพราะหากมีคณะกรรมการชุดใหม่เข้ามาทำหน้าที่ อาจเกิดคำถามตามมาด้วย

ทั้งนี้ กสทช.เป็นองค์กรอิสระที่มีอำนาจเต็มขั้น ครั้นผู้ประกอบการจะร้องนายกรัฐมนตรี หรือรัฐบาลใหม่ ก็ทำได้เพียงห่วงใย่ ใส่ใจ และอาจจี้ปมปัญหาเท่านั้น เพราะที่ผ่านมา สมาคมฯ ร้องวุฒิสภา ซึ่งทำหน้าที่กำกับและถอดถอน กสทช.ได้ แต่สุดท้ายทำได้แค่อธิบายปัญหาที่พบเจอ และคณะกรรมการวุฒิสภา ทำหนังสือมายังกสทช. “ทำอะไรไม่ได้มากกว่านั้น” สิ่งสำคัญคือ “คลื่นความถี่” เป็น “สมบัติของชาติ” กฎหมายระบุว่าจะนำไปใช้ต้อง “ประมูล” หากจะทำโมเดลอื่นต้องแก้กฎหมาย นั่นจึงหมายถึงกระบวนการต่างๆต้องเป็น “วาระแห่งชาติ” เพราะต้องผ่านสภาผู้แทนราษฎร

นายสุภาพ กล่าวอีกว่า กว่า 10 ปี ธุรกิจทีวีดิจิทัลมีการลงทุนร่วม “แสนล้านบาท” ตั้งแต่การประมูลใบอนุญาต การทุ่มเงินสร้างสตูดิโอ ซื้ออาคารสำนักงาน จ้างพนักงาน ตลอดจนสร้างสรรค์คอนเทนต์ให้คนดู เป็นต้น

“ไม่มีธุรกิจอะไรในไทยที่มูลค่าลงทุนแสนล้านบาท มีน้อยนะ แต่ถูกปล่อยให้เคว้งคว้างอย่างนี้..ไม่ได้ เราจ่ายเงินค่าสัมปทานแพงมากๆ หลายบริษัทลำบากกันไปหมด พวกเราอยู่ในวงการสื่อลำบากหมด พนักงานทุกฝ่ายลำบากหมด แค่นี้ยังลำบากไม่พอเหรอ จะต้องให้ลำบากไปมากกว่านี้แค่ไหนถึงจะตัดสินใจว่าจะเอายังไง”

นายสุภาพ กล่าวและย้ำ “ช่วยนำโรดแมปอุตสาหกรรมทีวีดิจิทัลเข้าวาระที่ประชุมแล้วพิจารณาออกมาให้ชัดเจนเถิด”เพราะหากไม่ชัดเจนจะเป็นการซ้ำเติมความเดือดร้อนของผู้ประกอบการ

“อย่ามองว่ามีเวลาอีก 3-4 ปี..มันไม่ได้ การทำธุรกิจต้องมีเวลาวางแผนมากกว่านั้น เพราะหากไม่ทำต่อต้องเตรียมหาคนมารับช่วง ขายตึก หมดสัญญาเช่าตึก หาตึกใหม่ ต้องเตรียมการหมด ไม่ใช่ปุบปับ..ไม่ได้”

นายสุภาพ ย้ำว่า ตนเองอายุมาก หรือแก่แล้ว แต่อนาคตผู้ที่จะได้รับผลกระทบมากสุด คือประชาชนคนดูทีวี หากทีวีล่มสลายไป จะมี “คนตกงานอีกเท่าไหร่ พนักงานจะเดือดร้อนสุด หากอุตสาหกรรมทีวีดิจิทัลไปต่อไม่ได้”

อย่างไรก็ตาม ความล่าช้าที่เกิดขึ้น “ทุกวินาทีล้วนเป็นเงินเป็นทอง” เมื่ออนาคตมองไม่เห็นว่าแผนแม่บทจะไปทางไหน จะเอาตัวรอดได้อย่างไร แล้ว “ทีวีแห่งชาติ” หรือแม้กระทั่งการสร้างแพลตฟอร์มรับชมวิดีโอออนไลน์หรือโอทีทีแห่งชาติจะเป็นยังไง สื่อปลอดภัยจะมีหรือไม่ ล้วนเป็นคำถามที่ผู้ประกอบการส่งผ่านถึง กสทช.

“มันเลยเวลามาแล้ว..แต่เรายังให้เวลาถึงสิ้นปี ยังทันอยู่ หากไม่ได้รับคำตอบ สมาคมจะเป็นแกนกลางเพื่อรวมพลังผู้ประกอบการทีวีดิจิทัลให้มากสุดเพื่อดำเนินการบางประการ”