การสร้าง Agriculture Brand เพื่อเปลี่ยนประเทศไทย!
Agriculture brand สำคัญอย่างไร เคยได้ยินเพลงนี้ไหมครับ "ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว แผ่นดินของเรานี่แสนอุดมสมบูรณ์" เพลงนี้มีบ่งชี้ถึงพื้นเพของประเทศไทยที่มีรากฐานมาจากการเกษตร อาหารการกินของเรานั้นไม่ขาดแคลนเพราะธรรมชาติสร้างสรรค์ให้มีความหลากหลายทางธรรมชาติ
แต่สิ่งที่เรามีของเดิมที่ดีก็ทำให้เราประมาทได้ในยุคปัจจุบันที่เป็นโลกแห่งการค้าเสรีนั้น หลายประเทศจึงพัฒนาสินค้าเกษตรด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยีสมัยใหม่ ทำให้มีผลผลิตที่มากขึ้น หรือมีความพิเศษที่แตกต่างออกไปในด้านต่างๆ
สินค้าเกษตรของประเทศเราจึงประสบปัญหาของเกษตกรที่ยิ่งปลูกยิ่งจน และ ประสบปัญหากับราคาที่ตกต่ำ เพราะเราขาดมุมมองเรื่องการสร้างแบรนด์, การตลาด และ นวัตกรรม
เราเริ่มเสียแชมป์ด้านต่างๆ มากขึ้นในเวทีโลก ทั้งข้าวที่เราเคยภูมิใจแม้กระทั่งทุเรียนก็ตาม
ปัญหาโดยสรุปของเราคือทำเยอะ เหนื่อยเยอะแต่ผลลัพธ์ทางเศรษฐกิจน้อย
ดังนั้นในยุคนี้หากเราต้องการเป็นประเทศมหาอำนาจด้านสินค้าเกษตร เราต้องเน้นการสร้างแบรนด์, การตลาดและนวัตกรรมเป็นแกนหลักสำคัญ ซึ่งจะส่งผลให้เราสามารถพัฒนาขีดความสามารถของธุรกิจ ของประเทศเราให้สามารถแข่งขันได้มากยิ่งขึ้น
Agriculture brand คืออะไร ?
คือการสร้างแบรนด์สินค้าเกษตร หมายถึง พืชผลทางการเกษตรทั้งผัก ผลไม้ และ เนื้อสัตว์ทุกประเภท โดยแบรนด์ประเภทนี้ถือเป็นต้นน้ำของอาหารทุกๆ ประเภท ซึ่งสินค้าเกษตรมี Value chain ที่ยาวและมีความเฉพาะในแต่ละกระบวนการรายละเอียด
โดยการสร้างแบรนด์ให้สินค้าเกษตรมีความแตกต่างนั้น ต้องดึงจุดเด่นมาจาก Value Chain ที่เกิดขึ้นจริง เพื่อสะท้อนความจริงใจ ตรงไปตรงมาต่อลูกค้า โดยสามารถสร้างจุดเด่นได้จาก
1. การคัดเลือกสายพันธุ์ที่ปลูก หรือ เลี้ยง
- คุณลักษณะพิเศษ
- ความสามารถในการปรับตัวทนต่อโรค
- การพัฒนาสายพันธุ์ตามที่ต้องการของตลาด
2. วิธีการปลูก หรือ วิธีการเลี้ยง
- แหล่งที่ปลูก หรือเลี้ยง
- ฤดูกาล และ การเก็บเกี่ยว
- อาหาร และ การป้องกันโรค
- การบำรุงรักษา
ลองดูตัวอย่างที่ดีของการเลี้ยงหมูดำ ที่คาโงชิมา ในประเทศญี่ปุ่น เป็นการสร้างแบรนด์ให้มีชื่อเสียง
3. การเก็บเกี่ยว หรือ การแปลงสภาพก่อนจำหน่าย
- วิธีการรักษาความสด
4. การขนส่ง
- การ Package
- การรักษาความสด สะอาด ปลิดภ้ย
5. การเข้าตลาด go to market
- การแปรรูป
- การกำหนดวิธีการขาย
- การสร้างสินค้าเรือธง
- ช่องทางจัดจำหน่ายแบบ B2B
- ช่องทางจัดจำหน่ายแบบ B2C
6. การสื่อสารแบรนด์
- Key Objective
- Key Visual
- Key Message
- Key Tools of communication
การสร้าง Brand Superfans สินค้าเกษตรให้เกิดลูกค้าบอกต่อนั้นต้องทำอย่างไร ?
ก่อนจะหาวิธีการว่าสร้างอย่างไรนั้นเราต้องยอมรับสัจจะธรรมข้อหนึ่งก่อนว่าไม่มีแบรนด์สินค้าไหนที่จะสามารถบอกว่าลูกค้าเราคือทุกคนบนโลกจริงไหมครับ ?
ดังนั้น การกำหนดลักษณะกลุ่มเป้าหมายให้มีความชัดเจนนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญก่อนที่จะลงมือปลูกพืชหรือเลี้ยงสัตว์เสียด้วยซ้ำครับ
การสร้าง Brand superfans นั้นเป็นการสร้างกลไกให้ลูกค้ากระจายชื่อเสียงแบรนด์เราบอกต่อแบรนด์เราด้วยตัวเขาเหล่านั้นเอง
ถ้าเป็นแบรนด์สินค้าเกษตร จะเป็นการสร้างกลไกที่ทำให้ลูกค้าอยากได้แบรนด์นั้นๆหรือเรียกว่าเป็นการตลาดเชิง Pull มากกว่า Push
ดังนั้น หากท่านไหนที่ต้องการสร้าง Brand Superfans ของสินค้าเกษตรลองทำตามขั้นตอน ดังนี้
1. กำหนดกลุ่มเป้าหมายแบบ Target persona ให้ชัดเจน ขนาดตลาดใหญ่พอ เป็นตลาดที่มีกำลังซื้อที่ดี
2.กำหนดคุณค่าพิเศษจาก Value chain โดยเลือกเน้นจุดใด จุดหนึ่งที่ท่านคิดว่าท่านทำได้ดีและสามารถนำมาสร้างนวัตกรรมให้แตกต่างได้ ตามตัวอย่าง ข้าวบ่มหิมะ ที่ขายได้มากกว่าข้าวปกติ 5 เท่า
3. นำคุณค่าในข้อสองมานำเสนอหรือสื่อสารแบรนด์ให้น่าสนใจ , ดึงดูด, จรืงใจและเข้าใจง่าย
4. การตั้งชื่อแบรนด์สินค้าเกษตร หลักคิดของการตั้งชื่อแบรนด์คือ เน้นการสร้างประสบการณ์ที่สะท้อนความรู้สึกถึงความเป็นต้นตำรับ เป็นแหล่งปลูกจริงๆ ทำให้แบรนด์นั้นๆสร้างความรู้สึกว่า เป็นสินค้าที่มาจากแหล่งปลูกจริงๆ สด สะอาด และ ไว้วางใจได้ เช่น ไร่กำนันจุล, จิมทอมสันฟาร์ม, ดอยคำ เป็นต้น
5. การเข้าตลาดที่แตกต่างทำให้รู้สึกถึงประสบการณ์ที่พิเศษ ทำให้รู้สึกอยากได้มากกว่าพยายามจะยัดเยียดการขาย หรือ ลดแลกแจกแถม กลยุทธ์ที่มักนิยมใช้กันคือ
กลยุทธ์แรกคือ การสร้างตลาดการประมูลสินค้าเกษตร เพื่อสร้างคุณค่าให้กับแบรนด์ของสินค้าเกษตรเอง เราจะเห็นได้เยอะมากในประเทศญี่ปุ่น ซึ่งสามารถขายสินค้าเกษตรได้ราคาที่ดี เช่น การเปิดตลาดประมูลเมล่อนยูบาริของญี่ปุ่นในตลาดซัปโปโร เป็นต้น
กลยุทธ์ที่สองคือ การเปิดจองล่วงหน้าตั้งแต่การปลูก ทำใหสร้างคุณค่าที่ได้รู้สึกว่าเป็นคนพิเศษจริงๆ ที่จะได้ลิ้ทลองสัมผัสสินค้านั้นก่อนใคร บางครั้งเราจะเห็นว่ามีการจองแปลงที่น่าในการจ้างปลูกข้าวเลยด้วยซ้ำโดยผู้ซื้อสามารถดูการปลูกและการเติบโตข้าวของตนเองผ่านกล้องวงจรปิดได้เลย
ทั้งหมดนี้เป็นการสร้างแบรนด์สินค้าเกษตร ที่ผมคิดว่าถึงเวลาของประเทศไทยหรือยังครับที่จะทำให้สินค้าเกษตรเรามีแบรนด์โด่งดังไปทั่วโลก ไม่ใช่ต้องรอการประกันราคาจากภาครัฐ รัฐบาลเองก็ควรสนับสนุนอย่างถูกทางด้วยครับ.