Virtual Bank ธนาคารไร้สาขา แต่ต้องไม่ไร้ความหวัง…(1)

"Virtual Bank" ให้ความสำคัญในเรื่องความปลอดภัย เพื่อให้ผู้ใช้บริการเกิดความเชื่อมั่น จึงมีกระบวนการตรวจสอบความปลอดภัยเพิ่มเติมแก่ลูกค้า

ในช่วงปี 2557 ซึ่งเป็นปีสุดท้ายที่ผมเกษียนจากการทำงานในธนาคารพาณิชย์ปรากฎว่าจำนวนสาขาของธนาคารพาณิชย์เริ่มมีจำนวนลดลงอย่างต่อเนื่อง ทั้งสาขาในกรุงเทพ และต่างจังหวัด Digital Disruption ส่งผลต่อภาคการเงินอย่างรุนแรง ปริมาณการใช้บัตรพลาสติกเพื่อการชำระเงิน

ในช่วงปี 2563-2565 พบแนวโน้มการใช้งานบัตร ATM และบัตร DEBIT ลดลงจากระดับ 129 ล้านรายการ และ 2,130 ล้านรายการ ในปี 2563 เหลือเพียง 120 ล้านรายการ และ 1,726 ล้านรายการในปี 2565 ในทางตรงข้ามพบว่ามีการใช้บัตรเครดิตมากขึ้น โดยเพิ่มขึ้นจากระดับ 710 ล้านรายการ ในปี 2563 เป็น 944 ล้านรายการ ในปี 2565

จากวิกฤติการระบาดของโควิด 19 ในรอบ 3 ปีที่ผ่านมาทำให้พฤติกรรมการใช้บริการของผู้บริโภคเปลี่ยนไป จากการได้รับการบริการทางการเงินของ ธนาคารพาณิชย์แบบดั้งเดิม (Traditional Banking) ที่เปลี่ยนผ่านเป็น Internet Banking ที่ยังคงมีขั้นตอน ต้องเข้าไปเปิดบัญชีธนาคาร ต้องใช้บัตรประชาชน ทะเบียนบ้าน เพื่อเปิดบัญชีออมทรัพย์ ใช้บัตร ATM และบัตรเดบิต สมัครบริการ Internet Banking ใช้เวลานานกว่า 30 นาที และต้องรอเวลาอีกหลายวันจึงจะไดรับบัตรและรหัส (PIN) ส่งมาให้ที่บ้าน

ธนาคารพาณิชย์เกือบทุกแห่งมีนโยบายลดต้นทุนทางด้านพนักงาน อาคารและสถานที่ให้สอดคล้องกับพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ภายใต้ภูมิทัศน์ใหม่ทางการเงิน ให้สอดคล้องกับเศรษฐกิจดิจิทัล

โดยธนาคารแห่งประเทศไทยกำหนดเป็นนโยบายที่สำคัญ เปิดให้มีการให้บริการประเภทใหม่ได้แก่ “ธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา (Virtual Bank)” เพื่อให้ผู้ที่มีความเชี่ยวชาญด้านการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย เข้ามานำเสนอบริการทางการเงินรูปแบบใหม่ผ่านช่องทางดิจิทัล

Virtual Bank คือธนาคารพาณิชย์ที่ดำเนินธุรกิจมีลักษณะสำคัญคือ ไม่มีจุดให้บริการที่มีสถานที่ตั้งทางกายภาพ ไม่มี ATM ไม่มีเครื่องรับฝากอัตโนมัติ ไม่มีสาขาในอาคารและห้างร้าน ลูกค้าสามารถเปิดบัญชีด้วยตนเอง ยื่นเรื่องขอกู้เงิน วางแผนการออมและการลงทุน ใช้บริการอื่น ๆ ของธนาคารบนแอปพลิเคชันจากโทรศัพท์มือถือ ด้วยการยืนยันตัวตนผ่านระบบออนไลน์ หรือเทคโนโลยี Biometrics หากลูกค้าต้องการฝาก-ถอนเงินสด ก็สามารถใช้ตู้ ATM ของธนาคารอื่น หรือร้านค้าที่เป็นตัวแทนได้

แอปพลิเคชั่นของธนาคารไร้สาขา มุ่งเน้นให้ผู้ใช้บริการเป็นศูนย์กลาง ผู้ใช้บริการสามารถเข้าใจพฤติกรรมและรูปแบบการใช้จ่ายเงินของตัวเองดีขึ้น ส่งเสริมความรู้ทางด้านการเงิน การวางแผนการออมสำหรับลูกค้ารายย่อย

โดยจะมีการสรุปยอดรวมการใช้จ่ายในแต่ละวันแบบเรียลไทม์ แยกข้อมูลเป็นหมวดหมู่ เช่นหมวดการซื้อของใช้ประจำวัน การเดินทาง การทานอาหารนอกบ้าน การชำระค่าสาธารณูปโภค

Virtual Bank ให้ความสำคัญในเรื่องความปลอดภัย เพื่อให้ผู้ใช้บริการเกิดความเชื่อมั่น จึงมีกระบวนการตรวจสอบความปลอดภัยเพิ่มเติมแก่ลูกค้า เช่น ถ้ามีการใช้บัตรเดบิตซื้อของออนไลน์ที่ไม่สอดคล้องกับพฤติกรรมของลูกค้า จะเพิ่มขั้นตอนให้กดอนุมัติการชำระเงินเพิ่มอีกขั้นตอน

ในขณะที่บัตรเดบิตของธนาคารพาณิชย์แบบดั้งเดิม เพียงแค่กรอกข้อมูลในการสั่งซื้อให้ถูกต้อง การชำระเงินก็จะได้รับการอนุมัติแบบอัตโนมัติ Virtual Bank จะมีการสุ่มรายการให้ลูกค้าเสียบบัตรกับเครื่องชำระเงินและกด PIN ของบัตรเพิ่มอีกขั้นตอน เพื่อให้มั่นใจว่าบัตรเดบิตนั้นอยู่กับเจ้าของตัวจริง

ปัจจุบันภัยทางการเงินในรูปแบบของ Link ปลอมกำลังระบาดและสร้างความเสียหายให้กับผู้ใช้บริการ โดยเฉพาะผู้ที่ไม่ได้ติดตามการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว