ผ่า 'บ้านใหญ่' กัมพูชา ทายาทรุ่น 2 'ระบอบฮุนเซน'
3 ทศวรรษระบอบฮุนเซน จาก “พรรคปฏิวัติ” สู่พรรคสภาหรือ “พรรคบ้านใหญ่” เปลี่ยนอุดมการณ์มาร์กซ์-เลนิน เป็นอนุรักษ์นิยม
พ.ศ.นี้ วันที่ ชายแดนไทย-กัมพูชา ตึงเครียด ตัวละครรุ่น 2 ของ ระบอบฮุนเซน ทั้ง ฮุนมาเนต ฮุนมานิต ฮุนมานี เตียเซ็ยฮา เตียโซะคา โผล่หน้ามาเปิดการแสดงเต็มที่
อย่างวันที่คณะรองนายกรัฐมนตรี และ รมว.กลาโหมกัมพูชา นัดพบพูดคุยกับ ภูมิธรรม เวชยชัย ที่ จ.สระแก้ว ก็จะเห็น เตียเซ็ยฮา ลูกชายเตียบัญ พร้อมกับฮุนมานิต ลูกชายฮุนเซน มาร่วมวงเจรจาด้วย
ไม่นับ พล.ร.ท.เตียโซะคา ผบ.ทร.กัมพูชา หลานชายเตียบัญ ที่แจกข่าวการซ้อมรบทางทะเลของกองทัพเรือกัมพูชา ใกล้เกาะกูด
พวกเขาเติบโตเป็นหนุ่มใหญ่อยู่ในช่วงวัย 40 ปี ที่ก้าวขึ้นมาทดแทนรุ่นพ่อ คุมรัฐบาล กองทัพ และพรรคประชาชนกัมพูชา
สมเด็จฮุนเซน ผู้นำตัวจริงของพรรคประชาชนกัมพูชา ได้เกลี่ยอำนาจและผลประโยชน์ให้ “บ้านใหญ่” แต่ละตระกูลได้อย่างลงตัว
นี่คือเคล็ดลับการรักษาอำนาจให้ยืนยงและยืนยาวของ “อดีตนักปฏิวัติเขมร” มาตั้งแต่ปี 2528 จนส่งไม้ต่อให้รุ่นลูกได้อย่างไร้รอยต่อ
แนวร่วมต้านเขมรแดง
หากจะศึกษา “ระบอบฮุนเซน” อย่างเข้าใจที่มาที่ไป ก็ต้องกลับไปอ่าน ประวัติศาสตร์กัมพูชา ยุคปลายสงครามเย็น
เมื่อวันที่ 2 ธันวาคม 2520 กลุ่มต่อต้านเขมรแดง ได้ประกาศก่อตั้ง “แนวร่วมสามัคคีประชาชาติกู้ชาติกัมพูชา” ที่ จ.กระแจะ ชายแดนกัมพูชา-เวียดนาม
(ภาพ-เฮงสำริน เจียซิม และฮุนเซน)
แนวรวมต่อต้านเขมรแดง ในเวลานั้น ประกอบด้วยหลายกลุ่มก้อน แต่มีรากฐานความคิดจากนักปฏิวัติ ผู้นิยมลัทธิมาร์กซ-เลนิน
1. อดีตทหารเขมรแดง โดย เฮงสำริน เจียซิม และฮุนเซน
2. นักปฏิวัติกัมพูชาสายเวียดนาม โดย แปน โสวัณณ์ เจีย สต และจัน ซี
3. พลพรรคไทยเกาะกง โดย ใส่ ภูทอง และเตีย บัญ
แนวร่วมสามัคคีประชาชาติกู้ชาติกัมพูชา ที่มีกองทัพเวียดนาม สนับสนุน ยึดพนมเปญจากเขมรแดงได้ในวันที่ 7 มกราคม 2522
หลังจากนั้น มีการจัดตั้งสาธารณรัฐประชาชนกัมพูชา ภายใต้ร่มธงพรรคประชาชนปฏิวัติกัมพูชา ที่มี เฮงสำริน เป็นประธานแห่งรัฐ และ ใส่ ภูทอง เป็นรองประธานแห่งรัฐ
พรรคประชาชนปฏิวัติกัมพูชา มีกรมการเมือง 5 คนคือ เฮง สำริน, เจีย ซิม, ใส่ ภูทอง, เจีย สด และ บู ทอง
ปี 2528 พรรคประชาชนปฏิวัติกัมพูชา ต้องสรรหานายกรัฐมนตรีคนใหม่ ใส่ ภูทอง จึงชี้ไปที่ฮุนเซน รัฐมนตรีต่างประเทศ วัย 33 ปี (ขณะนั้น)
เหตุผลที่ ใส่ ภูทอง เลือก ฮุนเซน เพราะมองเห็นความเป็นผู้นำ และความสามารถในการบริหารประเทศ ซึ่งกรมการเมืองคนอื่นๆ ก็เห็นคล้อยตามผู้อาวุโส
ฮุนเซน จึงให้ความเคารพ ใส่ ภูทอง เพราะหากไม่มีลุงใส่ ก็ไม่มีนายกฯชื่อฮุนเซน นี่เป็นสาเหตุหนึ่งที่เขาไม่เคยทิ้งเตียบัญ คนสนิทของสหายอาวุโสแห่งเกาะกง
ช่วงที่ฮุนเซนเป็นนายกรัฐมนตรี ยาวนานกว่า 3 ทศวรรษ เตียบัญก็เป็นรองนายกรัฐมนตรี ควบรัฐมนตรีกลาโหมแบบคู่ขนานกันมา
ตระกูล “ฮุน” และตระกูล “เตีย” จึงเป็นบ้านใหญ่กัมพูชา ที่ทรงอิทธิพลที่สุด บางครั้งฝ่ายต่อต้านระบอบฮุนเซน จึงพยายามเสี้ยมให้ 2 ตระกูลนี้แตกคอกัน
บ้านใหญ่ตระกูลฮุน
หลังฟูมฟักบ่มเพาะลูกชายคนโตมานานกว่า 10 ปี สมเด็จอัครมหาเสนาบดีเตโชฮุนเซน ก็ประกาศวางมือ และดันทายาท สมเด็จบวรธิบดีฮุนมาเนต เป็น นายกรัฐมนตรีกัมพูชา เมื่อปี 2566
ว่ากันว่า “ฮุนมาเนต” โคลนนิงมาจากบิดาทุกท่วงท่าลีลาการเมือง อย่างการเลียนแบบปาฐกถา หรือการสร้างตัวตนให้เป็นขวัญใจประชาชน
“ฮุนมานิต” ลูกชายคนที่ 2 ของสมเด็จฮุนเซน ถูกวางตัวให้คุมงานข่าวกรอง ปัจจุบัน เป็นหัวหน้าหน่วยข่าวกรองทหารของกระทรวงกลาโหมและเป็นรองผู้บัญชาการกองทัพบกกัมพูชา
“ฮุนมานี” ลูกชายคนเล็ก เริ่มต้นจากเป็น สส. และจับงานด้านเยาวชนของพรรคประชาชนกัมพูชา
หลังพี่ชายเป็นนายกฯ ฮุนมานี ได้รับการแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีกระทรวงกิจการพลเรือน ควบรองนายกรัฐมนตรี
“ฮุนมานา” ลูกสาวคนโตของสมเด็จฮุนเซน เป็นเจ้าของธุรกิจสื่อครบวงจร มีทั้งสถานีโทรทัศน์ วิทยุ สิ่งพิมพ์ และออนไลน์ และเจ้าของธุรกิจโทรคมนาคมรายใหญ่ของประเทศ
บ้านใหญ่ตระกูลเตีย
สมเด็จพิชัยเสนาเตียบัญ เป็นหนึ่งใน “บ้านใหญ่กัมพูชา” ที่แชร์อำนาจกับซุ้มบ้านใหญ่สมเด็จฮุน เซน ซึ่งทุกวันนี้ เตีย บัญยังคุมกลาโหม โดยส่งไม้ต่อให้ลูกชาย และหลานชาย
“เตียบัญ” เป็นนักการเมือง-นักการทหารกัมพูชา ที่พูดไทยได้คล่อง เนื่องจากมีรากมาจากคนไทยเกาะกง ซึ่งผูกพันแนบแน่นกับคนไทยใน อ.คลองใหญ่ และ อ.เกาะกูด จ.ตราด
ปัจจุบัน ในเกาะกงมีชาวไทยอยู่ในเกาะกงเพียงร้อยละ 25 เท่านั้น ซึ่งรวมถึงครอบครัวเตียบัญ และใส่ ภูทอง ที่มีเชื้อสายจีน
วัยหนุ่ม เตียบัญ เข้าร่วมการต่อสู้กู้เอกราชจากนักล่าอาณานิคมฝรั่งเศส ในนามพลพรรคไทยเกาะกง ก่อนจะผันตัวมาเป็นนักปฏิวัติ ตาม “ลุงใส่” หรือใส่ ภูทอง
สมเด็จพิชัยเสนาเตียบัญ และภรรยา เตาเตือน หรือ เตือนใจ ธรรมเกสร มีบุตร 3 คนคือ เตียเซียม (เตียสยาม) , เตียเซ็ยฮา (เตียสิงหา) และ เตียกาญา (เตียกัญญา)
ปี 2566 เตียบัญได้ส่งต่อตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีกลาโหม ให้เตียเซ็ยฮา เหมือนฮุนเซน มอบตำแหน่งนายกฯให้ลูกชาย ฮุนมาเนต
เส้นทางชีวิต เตียเซ็ยฮา หรือ เตียสิงหา จบมัธยมศึกษาจากเมืองลียง ปริญญาตรีสาขาการบริหาร มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในปารีส และเข้าฝึกวิชาทหารจากวิทยาลัยการทหารของฝรั่งเศส
ก่อนหน้าที่จะมารับตำแหน่งรองนายกฯ ควบ รมว.กลาโหม เตียเซ็ยฮา เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดเสียมเรียบ ซึ่งมีอิทธิพลในอีกหลายจังหวัดด้านติดทะเลอ่าวไทย โดยเฉพาะ จ.เกาะกง
นอกจากนี้ เตียบัญ ยังมีน้องชายคนเล็กคือ พล.ร.อ.เตียวิญ เป็นผู้บัญชาการทหารเรือ มายาวนาน
ก่อนจะส่งต่อให้ลูกชาย พล.ร.ท.เตียโซะคา เป็น ผบ.ทร. เมื่อปลายปี 2567
บนเส้นทางอำนาจของฮุนเซนและเตียบัญ มีต้นทางจากอุดมการณ์ มาร์กซ-เลนิน ผ่านมาถึงวันนี้ ก็แปรสภาพเป็นระบอบบ้านใหญ่เต็มรูปแบบ
