ฉุกเฉิน แต่ยังมีโอกาส | ก้าวไกลวิสัยทัศน์

หลายตำราบอกว่าให้พลิกทุกวิกฤติเป็นโอกาส เพียงแต่วันนี้มีวิกฤติจากเหตุฉุกเฉินทั้งหลายระดมกันมาแยกแยะไม่ได้ว่าจะเอาเรื่องใดไปสร้างโอกาสกันดี มีโอกาสมากเกินกำลังที่จะใช้ประโยชน์ได้

ในทางตรงข้ามถ้าอยู่กับเรื่องฉุกเฉินจนชาชิน อะไรจะเกิดขึ้นก็ช่างมันอย่างเดียว อยู่กันตามยถากรรม จะหวังให้อยู่ได้เหมือนเดิมไม่มีแน่ๆ

เปิดตำราหลายเล่ม แล้ววาน AI เป็นลูกมือช่วยทำวิจัย ได้คำแนะนำที่ควบรวมมาจากความรู้ที่ได้จากนักปราชญ์ด้านจัดการการเปลี่ยนแปลงหลายสิบคน ที่อยากมาบอกเล่าให้ทราบ โดยเจาะจงไปที่การปรับเปลี่ยนที่ได้ผลดี ในยามที่พบเจอสารพัดเรื่องฉุกเฉิน สาระที่ได้จากการวิจัยมีมากมาย

แต่หัวใจสำคัญอยู่ที่การแยกแยะเรื่องฉุกเฉินที่เกิดขึ้นมาอยู่เป็นประจำในโลกเราในวันนี้ว่าแยกได้สองแบบใหญ่ คือ

1.เรื่องที่เป็นความท้าทายทางเทคนิค Technical Challenge

2.เรื่องท้าทายในการปรับตัว Adaptive Challenge

การสร้างโอกาสขึ้นจากความท้าทายสองแบบนี้ต่างกัน รับมือต่างกัน หาประโยชน์จากการสร้างการเปลี่ยนแปลงต่างกัน

ทุกครั้งที่พบเจอเรื่องฉุกเฉิน ดูก่อนว่าถ้าเป็นความท้าทายที่เคยพบเจอ มีคำตอบ มีวิธีการจัดการอยู่บ้างแล้วหรือไม่ ความรู้และประสบการณ์ที่มีอยู่สามารถนำไปใช้ได้ดีแค่ไหน

ถ้าเป็นตามนี้ ผู้บริหารก็ระดมผู้มีประสบการณ์ ผู้เชี่ยวชาญมาช่วยกันคิดหาโอกาสจากเรื่องฉุกเฉินนี้ได้

ถ้าเป็นเรื่องฉุกเฉินที่เป็นความท้าทายทางเทคนิคแล้ว ทุกประสบการณ์จากคนที่เคยรับมือความท้าทายนั้นมาแล้วมีค่ายิ่งนัก ผู้นำองค์กรอ่อนด้อยประสบการณ์ อาจรับมือความท้าทายทางเทคนิคนี้แบบผิดๆถูกๆ แล้วไปเรียกลุง เรียกป้าผิดคนมาช่วย ยิ่งแย่ลงไปใหญ่ 

ถ้าเจอ Adaptive Challenge เป็นเรื่องใหม่ คำตอบเดิมๆ เมื่อสิบปียี่สิบปีก่อนจะกลายเป็นหนังคนละเรื่อง ที่ตอนจบจะต่างกันโดยสิ้นเชิง ระวังการลำเอียงทางความคิดของตัวเราเอง ที่พยายามกระตุ้นให้เราเชื่อว่า

เรื่องฉุกเฉินที่เป็น Adaptive Challenge เป็นเรื่องใหม่นั้น เหมือนกับเรื่องที่เคยเจอมาแล้ว การที่ลำเอียงมองเรื่องใหม่ให้กลายเป็นเรื่องเก่าที่เกิดขึ้นอีกครั้ง เพราะต้องการสร้างความมั่นใจให้ตนเองว่า ฉันมีคำตอบสำหรับความท้าทายนี้แล้ว 

ความท้าทายนี้เป็นเรื่องที่ฉันเคยจัดการมาก่อน ซึ่งจะแย่กว่าการลองผิดลองถูกจากการด้อยประสบการณ์ แต่ยังจะพาไปผิดทาง ที่ทั้งเสียโอกาสในทางบวก และยังเจอผลกระทบในทางลบแรงกว่าที่ควรจะเป็น

เหมือนคนไข้กินยาผิด เพราะคิดว่าอาการเจ็บป่วยเป็นอาการดั้งเดิมที่เคยเป็นมาแล้ว มียาอยู่แล้ว กินยาแค่ไหนก็ไม่หายเจ็บไข้ เพราะใช้ยาที่ไม่ช่วยแก้ต้นเหตุของการเจ็บไข้นั้น

ถ้าเจอ Adaptive Challenge ให้มองความท้าทายนี้อย่างรอบด้าน ใช้ความคิดวิเคราะห์อย่างลึกซึ้ง หานักคิดวิเคราะห์มาช่วยมากกว่าที่จะหาผู้มากประสบการณ์

อย่าทำอะไรลงไปจนกว่าจะเข้าใจว่าอะไรเกิดขึ้นจริงๆในเหตุฉุกเฉินนั้น เรื่องฉุกเฉินนั้นนำไปสู่ความท้าทายในเรื่องใดบ้าง โดยเฉพาะเมื่อมีความท้าทายต่อความเชื่อที่มีมาแต่เดิม ท้าทายต่อค่านิยมขององค์กร บางเรื่องอาจท้าทายต่อวิสัยทัศน์ขององค์กรอีกด้วย

Adaptive Challenge นำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงทั้งเชิงลึกและเชิงกว้างมากกว่า Technical Challenge จะรับมือได้ดี จำเป็นอย่างยิ่งที่ผู้บริหารต้องได้รับความเชื่อถือจากผู้คนในองค์กร

คนที่ได้รับความเชื่อถือเท่านั้น ที่ชวนผู้คนให้เปลี่ยนค่านิยมได้ หลังจากเผชิญหน้ากับ Adaptive Challenge

ถ้าผู้นำเอาแต่แก้ตัว ไม่เคยแสดงความรับผิดชอบต่อความผิดพลาดของตนเอง แล้วอยู่ ๆ มาบอกให้ผู้คนต้องทำช่วยกันทำงานอย่างมีจริยธรรม น่าจะแย่กว่านิทานแม่ปูสอนลูกปูเสียอีก

องค์กรที่รับมือ Adaptive Challenge ได้ดี ต้องมีผู้บริหารที่มีการเตรียมพร้อมสำหรับรับมือความท้าทายต่างๆ เตรียมทั้งตนเองให้มีสงบเพียงพอจะมองเห็นความเป็นจริงท่ามกลางพายุใหญ่รอบตัวได้

เตรียมทีมที่เป็นนักคิดวิเคราะห์ร่วมสมัย ที่กล้าพูด กล้าเสนอความเห็นที่แตกต่างไปจากนายใหญ่ได้อย่างไม่เกรงใจ รอบตัวต้องไม่ใช่มีแต่ “ดีครับท่าน” พร้อมกับเป็นคนที่มีความโปร่งใสในการทำงาน ไม่ค่อยชอบดีลลับ แต่เจรจาความอย่างเปิดเผย

สุดท้ายคือเป็นผู้บริหารที่เรียนรู้จากความผิดพลาดได้ โดยเริ่มจากการยอมรับว่าตนเองผิดพลาดโดยปราศจากการแก้ตัวให้ดูดี

ฉุกเฉินสร้างโอกาสให้กับบางคน แต่โอกาสมาไม่ได้เลยถ้าผู้บริหารในยามฉุกเฉินนั้นไร้ความศรัทธาจากผู้คน