ทำความรู้จัก World ID สแกนม่านตาคืออะไร

ในช่วงที่ผ่านมา หลายท่านอาจเคยได้ยินเกี่ยวกับเทคโนโลยี World ID ที่ใช้อุปกรณ์ Orb สำหรับการสแกนม่านตาและใบหน้า บทความฉบับนี้จะนำเสนอการสรุปมุมมองเชิงลึก เพื่อช่วยทำความเข้าใจทั้งในด้านเทคโนโลยีที่อยู่เบื้องหลังอุปกรณ์ Orb และผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น โดย คุณธนารัตน์ กัววัฒนาพันธ์ CEO บริษัท โดมคลาวด์ จำกัด ได้พูดไว้ใน Virtual Conference ที่จัดขึ้นเมื่อเร็ว ๆ นี้

แนวรบใหม่ของการพิสูจน์ตัวตนในโลกดิจิทัล

ระบบยืนยันตัวตนแบบเดิมจะพึ่งพา 3 เสาหลัก ได้แก่

1. สิ่งที่คุณรู้ (รหัสผ่าน)

2. สิ่งที่คุณมี (มือถือ, รหัส OTP)

3. สิ่งที่คุณเป็น (biometrics)

โดยแต่ละรูปแบบยังคงมีช่องโหว่ ซึ่ง World ID จึงนำเสนอวิธีใหม่ผ่านการสแกนม่านตา (iris scan) เพื่อสร้าง Iris Code ซึ่งทำหน้าที่เป็นรหัสประจำตัวทางอ้อม โดยรูปภาพม่านตาจะถูกลบทันทีหลังการแปลงเป็นรหัส ไม่สามารถย้อนกลับไปสร้างภาพใหม่ได้ และยังเป็นช่องทางที่มี Liveness detection ซึ่งการยืนยันตัวตนแบบนี้ เป็นแบบ probabilistic โดย World ID มีความคล้าย NDID ในฐานะการยืนยันตัวตนดิจิทัล แต่ใช้ข้อมูลที่น้อยกว่า และเปิดกว้างกว่า

“แพลตฟอร์ม Web3 หรือ Startup สามารถใช้ World ID เพื่อยืนยันว่าหนึ่งคนเท่ากับหนึ่งบัญชี ซึ่งช่วยลดปัญหาบอทในกรณีอย่างการแจกเหรียญ กรอบระบบนี้ไม่เพียงแค่ช่วยลดการโกง แต่ยังวางรากฐานสำหรับการเซ็นชื่ออิเล็กทรอนิกส์ และบริการยืนยันตัวตนแบบใหม่ โดยไม่ต้องพึ่งหนังสือมอบอำนาจแบบเดิม”

โอกาสและความท้าทายที่รออยู่

ในปัจจุบันการใช้งานของ World ID ยังมีขอบเขตจำกัด โดยใช้ผูกข้อมูลม่านตากับอีเมลเท่านั้น แต่มีแนวโน้มว่าจะขยายตัวในอนาคต เช่น ใช้เป็นระบบ login ผ่าน mini-app ต่าง ๆ รวมถึงเปิดโอกาสให้บริษัทไทยยื่นขอใบอนุญาตจาก ETDA เพื่อเป็นผู้ให้บริการยืนยันตัวตนในระบบ World ID หากมีการใช้งานในวงกว้างมากขึ้น อาจมีบุคคลภายนอกนำอุปกรณ์ Orb ไปให้บริการตรวจสอบตัวตนในระดับธุรกิจหรือร้านค้า

อย่างไรก็ตาม แนวโน้มการตอบรับในไทยช่วงแรกยังไม่ตรงกลุ่มเป้าหมายเท่าที่ควร ผู้ใช้งานจำนวนมากเข้าร่วมเพราะต้องการรับโทเคน และมีรายงานการนำสิทธิ์ไปขายต่ออย่างผิดกฎหมาย สะท้อนความไม่ตรงกันระหว่างกลุ่มผู้ใช้งานปัจจุบันกับกลุ่มเป้าหมายในโลก Web3 ในแง่กฎระเบียบ ประเทศไทยถือว่ามีความชัดเจนเมื่อเทียบกับหลายประเทศในภูมิภาค ซึ่งเอื้อต่อการเติบโตของนวัตกรรมที่เชื่อมโยงกับบล็อกเชน หากฐานผู้ใช้งานของ World ID เติบโตต่อเนื่อง ระบบนี้อาจกลายเป็นคู่แข่งที่มีต้นทุนต่ำกว่าและใช้งานง่ายกว่าระบบ NDID หรือในทางกลับกัน อาจนำไปสู่การผูกขาดอำนาจในระดับโลก

หุ้น MVP - หุ้น COM7 และโอกาสใหม่ในธุรกิจ Orb Service

ข้อมูลจากทีม Research หลักทรัพย์บัวหลวง ระบุว่า หุ้น MVP มีบทบาทเป็นจุดเชื่อมสำคัญของระบบ World ID ในประเทศไทยและอาจต่อยอดไปสู่บริการอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับตัวตนดิจิทัล เช่น การตลาดที่อิงกับการยืนยันตัวตน การให้บริการ “Orb-as-a-Service” แก่ภาคธุรกิจ การพัฒนา mini-app ที่ผูกเข้ากับ World ID เพื่อสร้างรายได้จากบริการใหม่ ๆ นอกจากนี้ MVP ยังอาจขยายเข้าสู่บริการอื่นในระบบเศรษฐกิจของเหรียญ WLD ในอนาคต

ในฝั่งฮาร์ดแวร์ หุ้น COM7 ซึ่งแข็งแกร่งด้านอุปกรณ์สำหรับผู้บริโภค อาจใช้จุดแข็งดังกล่าว เพื่อนำ World ID เข้ารวมกับบริการต่าง ๆ เช่น fintech, device financing หรือ ระบบสะสมแต้ม

ดังนั้นหุ้น MVP และหุ้น COM7 อาจมีศักยภาพมากกว่าแค่ผู้ให้บริการ Orbs แต่สามารถกลายเป็น หัวใจของโครงสร้างความเชื่อมั่นดิจิทัลของประเทศไทยในอนาคต