TQA Story (1) : การพัฒนาองค์กรตามแนวทาง TQA

ซึ่งจะเกิดขึ้นได้จากการที่องค์กรนั้นมีการบริหารจัดการที่มีคุณภาพ หรือ Management Quality ที่จะช่วยให้เกิดการส่งมอบคุณค่าที่ดีขึ้นอยู่เสมอให้กับลูกค้า รวมถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสียขององค์กร การปรับปรุงความมีประสิทธิผล และความสามารถขององค์กรโดยรวมอย่างต่อเนื่อง และการเรียนรู้ทั้งในระดับองค์กร และระดับบุคคล ซึ่งหนึ่งในแนวทางที่จะช่วยสร้างให้เกิดการพัฒนาสู่ความเป็นเลิศในปัจจุบัน คือ การประยุกต์ใช้เกณฑ์รางวัลคุณภาพแห่งชาติ หรือ Thailand Quality Award (TQA) มาใช้เป็นกรอบการบริหารจัดการทั่วทั้งองค์กร

เกณฑ์รางวัลคุณภาพแห่งชาติ ได้รับการพัฒนาขึ้นโดยการนำเกณฑ์ Baldrige Performance Excellence Program (หรือชื่อเดิมคือ Malcolm Baldrige National Quality Award - MBNQA) ซึ่งเป็นรางวัลคุณภาพแห่งชาติของสหรัฐอเมริกามาใช้ ซึ่งนอกจากในเมืองไทยแล้ว ยังมีอีกกว่า 90 ประเทศทั่วโลก ที่มีการนำเกณฑ์นี้ ไปปรับใช้ให้เป็นแนวทางการพัฒนาสู่ความเป็นเลิศของประเทศนั้นๆ บางประเทศก็นำเกณฑ์มาใช้ทั้งหมดเหมือนกับประเทศไทย แต่บางประเทศก็มีการนำมาปรับใหม่ ให้เป็นลักษณะเฉพาะของประเทศนั้นๆ เช่น Singapore Quality Award ของสิงคโปร์ หรือ Australian Business Excellence Framework ของออสเตรเลีย

สำหรับในประเทศไทยมีหลายๆ องค์กรชั้นนำ ที่มีการนำเกณฑ์คุณภาพแห่งชาติมาใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาองค์กร จนถึงขั้นได้รับรางวัล เช่น บริษัทในกลุ่ม ปตท. บริษัทในกลุ่มเจริญโภคภัณฑ์ เซ็นทรัลพัฒนา โรงพยาบาลชั้นนำหลายแหล่ง รวมถึงอีกหลายๆ แห่งทั้งในภาครัฐ และภาคเอกชน ซึ่งเกณฑ์คุณภาพแห่งชาตินี้ มีการเผยแพร่และมีการมอบรางวัลกันครั้งแรก ในปี 2545 โดยมีการแบ่งรางวัลออกเป็น 2 ประเภท คือ TQA และ TQC โดยองค์กรที่มีคะแนนผลการตรวจประเมินสูงกว่า 650 คะแนน (จากคะแนนเต็ม 1000 คะแนน) จะได้รับรางวัลคุณภาพแห่งชาติ (Thailand Quality Award: TQA) ส่วนองค์กรที่มีคะแนนไม่ถึงเกณฑ์ดังกล่าว แต่สูงกว่า 350 คะแนน จะได้รับรางวัลการบริหารสู่ความเป็นเลิศ (Thailand Quality Class: TQC)

นอกจากเกณฑ์รางวัลคุณภาพแห่งชาติ (TQA) ที่มีการเผยแพร่และมีการนำมาใช้กว่า 12 ปีแล้ว ในปัจจุบันมีอีกหลายหน่วยงานที่มีการนำเกณฑ์นี้มาปรับใช้ให้เป็นเกณฑ์หรือแนวทางในการพัฒนาองค์กรในกลุ่มต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นภาคสาธารณสุข ภาคการศึกษา ภาคราชการ และอีกหลายๆ แห่ง เช่นในภาคสาธารณสุข จะมีมาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับเฉลิมพระเกียรติฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี ของสถาบันพัฒนาและรับรองคุณภาพโรงพยาบาล เกณฑ์คุณภาพเครือข่ายบริการปฐมภูมิ (PCA) โดยกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ การพัฒนาคุณภาพระบบบริการอนามัยสิ่งแวดล้อม สำหรับองค์กรปกครอบท้องถิ่น โดยกรมอนามัย และเกณฑ์คุณภาพการปฏิบัติการพยาบาลที่เป็นเลิศ โดยสำนักการพยาบาล

ในภาคการศึกษา จะมีเกณฑ์คุณภาพการศึกษาเพื่อการดำเนินการที่เป็นเลิศ (EdPEX) โดยสำนักงานคณะกรรมการอุดมศึกษา และเกณฑ์รางวัลคุณภาพ แห่งสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ของโครงการโรงเรียนมาตรฐาน (OBECQA) โดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

นอกจากนั้นในภาคราชการ จะมี เกณฑ์การพัฒนาคุณภาพการบริหารจัดการภาครัฐ (PMQA) โดยสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ และเกณฑ์คุณภาพการบริหารจัดการสหกรณ์ (CQA) โดยกรมส่งเสริมสหกรณ์ ส่วนในกลุ่มรัฐวิสาหกิจ จะมี ระบบประเมินคุณภาพรัฐวิสาหกิจ (SEPA) โดยสำนักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ รวมถึงในแวดวง SME ก็จะมี เกณฑ์การประกวดรางวัลสุดยอด SMEs แห่งชาติ โดยสำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (สสว.)

จะเห็นได้ว่า แนวทางการพัฒนาองค์กรตามเกณฑ์รางวัลคุณภาพแห่งชาติได้ขยายตัวไปสู่องค์กรประเภทต่างๆ ในวงกว้าง นั่นย่อมสะท้อนให้เห็นถึงการยอมรับ และประโยชน์ที่จะเกิดขึ้นจากการใช้แนวทางนี้ในการพัฒนาองค์กร