รูปแบบส่วย"หัวแดงแข้งดำ"

ย่านศรีนครินทร์ ก็ตอกย้ำ ให้เห็นว่า "เนื้อร้าย" ยังดำรงอยู่ โดยเฉพาะในแวดวง "ผู้พิทักษ์สันติราษฎร์" ทั้งๆ ที่คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ใช้ "ยาแรง" ด้วยออกคำสั่ง คสช.โดยอาศัยอำนาจตามกฎอัยการศึกมาหลายเดือนแล้วก็ตาม

+++ จะว่าไปสินบน หรือเงินร้อน เป็นของคู่กับตำรวจมาตั้งแต่โบราณกาล เมื่อสมัยรัชกาลที่ 5 ตำรวจนครบาลมีชื่อเรียกว่า "ตำรวจพลตระเวน" แต่ชาวบ้านมักเรียกว่าพวก "หัวแดงแข้งดำ" เพราะเครื่องแบบใช้ผ้าพันแข้งสีดำ และสวมหมวกสีดำตรงกลางมีจุกสีแดง ทำหน้าที่ตระเวนรักษาความสงบเรียบร้อยและจับกุมผู้กระทำผิดในกรุงเทพฯ

+++ เมื่อมีอำนาจจึงมีการบัญญัติข้อห้ามเอาไว้หลายข้อแต่ข้อแรก คือ "ห้ามรับสินบน" ถ้าพลตระเวนคนใดรับสินบนให้ "ไล่ออก" เสียทันที นับจากนั้นมา "เงินนอกระบบ" กับตำรวจก็ทวีความรุนแรงและซับซ้อนขึ้นเรื่อยๆ ดังที่เกิดขึ้นทุกวันนี้

+++ ยืนยันได้ด้วยการศึกษาวิจัยหลายๆ ชิ้น ซึ่งในที่นี้ขอนำมาอ้างอิง 2 ชิ้น ชิ้นแรก คือ "การคอร์รัปชันกับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ" โดย ดร.พรเทพ เบญญาอภิกุล และนายธร ปีติดล อาจารย์คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พบว่า ตำรวจ เป็นหนึ่งในสามหน่วยงานรัฐที่นักธุรกิจเห็นว่า มีการคอร์รัปชันมากที่สุด และถูกเรียกร้องสินบนบ่อยครั้งที่สุด ขณะที่การคอร์รัปชันผ่าน "กระบวนการจัดซื้อจัดจ้าง" และ "ปราบปรามสิ่งผิดกฎหมาย" พบมากใน "ตำรวจนครบาล"

+++ ชิ้นที่สอง คือ รายงานฉบับสมบูรณ์การทุจริตและประพฤติมิชอบในหน่วยราชการไทย กรณีศึกษาสำนักงานตำรวจแห่งชาติ (สถานีตำรวจนครบาล) โดย รศ.ดร.สุพจน์ จุนอนันตธรรม และคณะ จากสถาบันวิจัยสังคมและเศรษฐกิจ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ เมื่อปี 2547 พบรูปแบบการคอร์รัปชันตามสายงานต่างๆ ของตำรวจ ดังนี้

+++ ป้องกันปราบปราม ได้แก่ ตู้แดง สถานบริการ ม่านรูด ร้านทอง ร้านสินค้าละเมิดลิขสิทธิ์ โรงงาน โต๊ะโทรศัพท์ ยักยอกของกลาง และงดเว้นการจับกุม

+++ สายงานสืบสวน ได้แก่ บ่อน ซ่อง รับจ้างจับผู้ต้องหา รับจ้างสืบสวนส่วนตัว ร้านขายสื่อลามก หวยใต้ดิน ตู้ม้า โต๊ะสนุกเกอร์เถื่อน สร้างสายปลอมเพื่อรับสินบน โต๊ะรับพนันบอล สินค้าหนีภาษี ร้านสินค้าละเมิดลิขสิทธิ์ แรงงานต่างด้าว ยักยอกของกลาง งดเว้นการจับกุม และสร้างผู้สนับสนุนปลอมเพื่อรับส่วนแบ่ง

+++ สายงานสอบสวน ได้แก่ ไม่สอบพยาน บิดสำนวน หลักฐานอ่อน ไกล่เกลี่ยคดี ส่วนแบ่งจากคู่กรณี บริษัทประกัน และการประกันตัว

+++ สายงานจราจร ได้แก่ วินรถจักรยานยนต์รับจ้าง วินรถตู้ รถสองแถว ห้างสรรพสินค้า โรงแรม โรงพยาบาลเอกชน รถบรรทุกน้ำหนักเกิน การตั้งด่านผี ร้านอาหาร อู่รถแท็กซี่ อู่รถตุ๊กตุ๊ก การสร้างผู้สนับสนุนเพื่อรับส่วนแบ่ง

+++ สายงานอำนวยการ ได้แก่ คอมมิชชั่น ประมูลร้านขายอาหารบนโรงพัก ค่าธรรมเนียมใบอนุญาตสถานบริการ การอำนวยความสะดวกในการติดต่อราชการ น้ำมัน และเงินค่าล่วงเวลา

+++ งานวิจัยชิ้นนี้ระบุว่า สาเหตุสำคัญที่ก่อให้เกิดการทุจริตของตำรวจในสถานีตำรวจกลุ่มตัวอย่างนั้น นอกจากเรื่องเงินเดือน สวัสดิการไม่เพียงพอแล้ว อัตราการจับกุมตำรวจที่ทุจริต รวมถึงการนำตัวตำรวจที่กระทำผิดมาลงโทษนั้นอยู่ในระดับ "ต่ำมาก"

+++ แม้ว่าจะเป็นการศึกษาที่ผ่านมาระยะหนึ่งแล้วแต่ก็ยังตรงกับความเป็นจริงในปัจจุบัน ไม่เชื่อกางรายชื่อ 23 ตำรวจที่ถูกตั้งกรรมการสอบวินัยดูได้ แต่ละนายอยู่สายป้องกันปราบปรามและสืบสวนทั้งนั้น ส่วนจะเอาจริงสมกับที่ พล.ต.อ.สมยศ พุ่มพันธุ์ม่วง ผบ.ตร. ลั่นวาจาว่าจะปราบคอร์รัปชันอย่างเด็ดขาดหรือไม่ อีกไม่นานคงรู้กัน